HTS kaydı; ilgiliye ait telefondaki konuşma, mesajlaşma vs. verilerin tamamını ifade eden kayıttır. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun Beşinci Bölümünde “Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişim Denetlenmesi” başlığı altında düzenlenmiştir. HTS kaydı ile ilgili telefona ait sinyal bilgileri değerlendirilir. Bu değerlendirme kapsamında; söz konusu telefonda yapılan konuşmalar, mesajlaşmalar vs. veriler hakkında kapsamlı bir bilgi elde edilir.
HTS kaydı; sinyal bilgilerinin ve kişiler arasındaki karşılıklı aramaların değerlendirilmesi, tüm farklı iletişimlerin bir bütün olarak tetkik edilmesi, tutulan raporların yorumlanarak istatistik çıkarılması, başarısız aramaların belirlenmesi, GSM hat sahibi ile kullanıcının aynı kişi olmaması olasılığı da göz önüne alınarak dosyaya ilişkin muğlak noktaların giderilmesi, aydınlığa kavuşturulması sağlanır. HTS kaydı, niteliği gereği yalnızca kişiler arası iletişimin belirlenmesini sağlar.
HTS kaydı ile iletişimin içeriğine, yani ne konuşulduğuna erişilemez. HTS verilerinin içeriği; ilgili kişinin telefonları ile gerçekleştirdiği görüşmelerde arayan, aranan, arama süresi, arama zamanı, arama yeri ve sinyal alınan baz istasyonu vs. bilgilerden oluşur. Şu halde; HTS kaydı sayesinde, belirlenmesi talep edilen GSM hattının – istenen tarihler arasında – aranan, arayan, SMS gönderen ve alan hat ve hat sahiplerine ve bu görüşmenin trafiğine dair süre bilgilerine ulaşılabilir.
HTS Kaydı Nedir?
İletişim, teknolojideki ilerlemeler sonucu gelişen iletişim araçları ile birlikte farklı şekillerde kurulmaya başlanmıştır. Telefon, bugünün bireylerinin iletişim kurmak amacıyla başvurduğu başlıca iletişim aracıdır. Hukuk düzeni de teknoloji ile birlikte değişen iletişim araçlarına adapte olmuş, günümüz iletişim araçlarının yaygın kullanımına kayıtsız kalmayarak çeşitli düzenlemelerde bulunmuştur. Telefon ve bilhassa telefon kayıtları, ceza hukukunda ispat açısından önemli bir yer kazanmıştır.
Suç teşkil eden olayların ve durumların aydınlatılması, maddi gerçeğe ulaşılması amacıyla telefon kayıtlarının incelenmesine pratikte sıkça karşılaşılır. Zira, belirttiğimiz üzere bugünün insanları daha çok telefon üzerinden irtibat kurmaktadır. Telefon görüşmeleri ise suçun ve faillerin açığa çıkarılmasında son derece önemli bir yer tutar. HTS kaydı (Historical Traffic Search), bireylerin telefonlar üzerinden gerçekleştirdikleri görüşmelerin kim tarafından, ne zaman ve ne kadar gerçekleştiği gibi bilgileri içerir.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 135’inci maddesinde; “Bir suç dolayısıyla yapılan soruşturma ve kovuşturmada, suç işlendiğine ilişkin somut delillere dayanan kuvvetli şüphe sebeplerinin varlığı ve başka suretle delil elde edilmesi imkânının bulunmaması durumunda, hâkim veya gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısının kararıyla şüpheli veya sanığın telekomünikasyon yoluyla iletişimi (…)33 dinlenebilir, kayda alınabilir ve sinyal bilgileri değerlendirilebilir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
2709 sayılı T.C. Anayasası m.22’de ise; “Herkes, haberleşme hürriyetine sahiptir. Haberleşmenin gizliliği esastır. Millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlâkın korunması veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebeplerinden biri veya birkaçına bağlı olarak usulüne göre verilmiş hâkim kararı olmadıkça; yine bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri bulunmadıkça; haberleşme engellenemez ve gizliliğine dokunulamaz. Yetkili merciin kararı yirmidört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur. Hâkim, kararını kırksekiz saat içinde açıklar; aksi halde, karar kendiliğinden kalkar.” düzenlemesine yer verilmiştir.
T.C. Anayasası’nda hukuk güvencesi altına alınan iletişimin gizliliği gereği, yasada öngörülen suçlar dışında ve savcı – hakim istemi olmaksızın, kişilere ait telekominikasyon kayıtlarına ve bilgilerine ulaşılması mümkün değildir. Geçmişe dönük iletişim trafiği olarak da bilinen HTS raporu; arayan, aranan, numara, arama zamanı, arama yeri, arama süresi vb. bilgilerin elde edilmesine olanak tanır. İşbu bilgiler, baz istasyonları aracılığıyla temin edilir.
- Kasten öldürme,
- Cinsel saldırı,
- Çocukların cinsel istismarı,
- Göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti,
- Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti,
- Parada sahtecilik
- İşkence,
- Rüşvet,
- İhaleye fesat karıştırma,
- Nitelikli hırsızlık,
- Yağma,
- Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak
- Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar,
- Fuhuş,
- Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama,
- Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk,
- Ateşli silahlar ve bıçaklar ile diğer aletler hakkında kanunda düzenlenen silah kaçakçılığı suçları,
- Bankalar Kanunu m.22/ 3 – 4 zimmet suçu,
- Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nda düzenlenen ve hapis cezası gerektiren suçlar,
- Kültür ve tabiat varlıklarını koruma kanunu m.68 ve 74’te düzenlenen suçlar,
- TCK m.220’nin iki, yedi ve sekizinci fıkralarında düzenlenen suçların bir terör örgütü faaliyeti dahilinde işlenmesi durumunda, iletişim dinlenmesi, kayıt altına alınması ve sinyal bilgilerinin değerlendirilmesi tedbirleri uygulanabilir.
HTS Kayıtları Nasıl Alınır?
HTS kaydı için öngörülen izinlerin mahkeme veya savcılık tarafından verilmesi halinde, söz konusu bilgiler ilgili operatörden temin edilir. Kişi, mahkeme kararı olmaksızın kendisine ait HTS kaydına sınırlı bilgiler dahilinde ulaşabilir. Söz gelimi, faturasına itiraz eden kişi, operatörünün ait olduğu firma ile görüşme sağlayarak yüzeysel bir rapor temin edebilir. Ayrıntılı HTS kaydına ulaşmak içinse hukuk düzeninin öngördüğü yollara başvurmak amacıyla avukat yardımı almak en doğru yaklaşım olacaktır.
HTS Kaydı Örneği
HTS kaydı örneği, ilgilinin telefonundaki konuşmaların, mesajlaşmaların vesair verilerin tümünü içerir. HTS kaydı, kaleme alınan içeriğimizin ilgili alt başlığında belirtildiği üzere, ancak hukuk düzeninin öngördüğü hallerde ve hükme bağladığı koşullarda alınır. Şimdi, HTS kayıtlarının hangi suçlarda talep edilebileceğini inceleyeceğiz.
HTS Kayıtları Hangi Suçlarda İstenir?
HTS baz veri kayıtlarının adli mercilerce istenmesi, hakkında HTS kaydı talep edilen kişinin onay vermesi durumunda söz konusudur. Bu kural, tüm suçlar için geçerlidir. Fakat bunun bir istisnası mevcuttur ki bu istisna katalog suçlardır. Katalog suçlar söze konu olduğunda ilgilinin rızası olmaksızın da baz bilgilerine erişim mümkündür.
HTS Kaydı Delil Niteliğini Haiz Midir?
HTS kaydı ceza muhakeme usulünde “belirti delili” niteliğindedir. Söz misali, iştirak halinde icra edilen bir suçta, suçun işlenmesinden hemen önce suç şüphesi altında bulunan kişiler arasındaki yoğun görüşme trafiği; suç şüphesi altında bulunan ve suçun işlenmesinden hemen önce yoğun bir görüşme trafiğinde bulunan kişilerin beraber suç işleme kararı ve fikir birliğinde bulundukları yönünde bir belirti teşkil eder. Hemen belirtmek gerekir ki, HTS kaydı ile sosyal medya görüşmelerine dair bilgi edinilemez.
Dosyaya dair çelişkilerin ve muğlak durumların giderilmesi ve maddi gerçeğin ortaya çıkarılması amacıyla başvurulan HTS kaydı, her sanığın durumuna özgü olarak incelenir ve değerlendirilir. HTS kaydına ve baz bilgilerine dair uzman bilirkişiye ve bilirkişi marifetiyle hazırlanan rapora başvurulması halinde elde edilen veriler “teknik delil” niteliğindedir. Devam eden kovuşturmada sanık/sanıklar tarafından kullanılan GSM hatlarına dair HTS bilgileri için BTK başvurusu yapılarak baz bilgilerine ulaşılır.
HTS kaydının delil teşkil edip etmeyeceği, delil kapsamında değerlendirilmesi halinde niteliğine ilişkin Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun yerleşik uygulamalarına göre; HTS kayıtları destekleyici/belirti delil niteliğindedir. Yüksek mahkeme içtihatlarına bakıldığında ise, salt HTS kayıtlarına dayanılarak mahkumiyet kararı verilemeyeceği, yalnızca başkaca delillerin desteklenmesi maksadıyla kullanılabileceği ifade edilmiştir. Nitekim, Yargıtay 20. Ceza Dairesi’nin 21.01.2016 tarih ve 2015/1663 E. , 2016/271 K. sayılı kararında;
“…suç tarihinden önce 28 adet içeriği tespit edilemeyen HTS kayıtlarının mahkûmiyet için yeterli olmadığı, başkaca kuşku sınırlarını aşan, yeterli ve kesin delil bulunmadığı gözetilmeden, atılı suçtan beraatı yerine mahkûmiyetine karar verilmesi.”
HTS Kaydı ile Mahkumiyet Kararı Verilebilir Mi?
HTS kaydı, somut dosyaya dair yalnız başına kuşku sınırlarını aşan, sanık hakkında mahkumiyet kararı verilebilmesi için yeterli ve kesin delil niteliği taşımaz. Zira, ceza hukukunun hakim temel ilkelerinden biri olan “Şüpheden sanık yararlanır” ilkesi uyarınca; kişi aleyhinde usulüne uygun elde edilmiş olsa bile HTS kaydı haricinde bir başka delil mevcut değilse, kişi hakkında ceza yaptırımına hükmedilemez. Ceza hukuku ilkeleri, ceza mahkemelerinin hüküm tesis ederken ihtimaller üzerine hüküm vermelerine engel teşkil eder.
Hakim, ceza davasında karar verirken hükmünü kesin bir yargıya dayandırır, olasılıklar üzerine hüküm tesis edemez. Ceza dosyasına ve sanığa dair ispatın kesin ve tam olmadığı durumlarda, bir üst paragrafta ifade edilen ilke uyarınca sanık hakkında mahkumiyet kararı verilemez. Şüpheden sanık yararlanır ilkesi gereği, işlenmiş bir suçtan ötürü ceza yaptırımı uygulanabilmesi için suçun kuşkuya yer bırakmayacak kesinlikte ispat edilmesi gerekir.
BTK’dan Gönderilen Baz İstasyonu Kayıtlarının Delil Değeri
Baz sinyallerinin araştırılması ve değerlendirilmesi neticesinde elde edilen sonuçlar, telefon görüşmelerinin belirlenmesi sonucu elde edilen neticelere nispeten daha somut ve tutarlıdır. Zira, sinyal araştırması sonucunda; ilgiliye ait telefonun nerede olduğu (şehir – bölge) ve tarih aralığı belirlenebilir. Bu bakımdan, işbu sinyaller, muhteviyatı belirlenemeyen telefon görüşmeleri gibi değerlendirilmez, daha somut ve kuvvetli delil şeklinde kabul edilerek ceza yargılamasına esas teşkil edebilir.
Telefonun dinlenmesi, kayıt altına alınması veya sinyal değerlendirmesi uygulamalarına, HTS kaydının aksine yalnızca Ceza Muhakemesi Kanunu’nda düzenleme altına alınan katalog suçlar hakkında başvurulabilir. Tüm suçlar bakımından HTS baz veri kayıtlarının adli merciler tarafından talep edilebilmesi, ancak ilgilinin rıza göstermesi halinde mümkündür. Aksi takdirde, ilgilinin rızası yoksa yalnızca katalog suçlar bakımından baz bilgilerine ulaşılabilir.
Baz verilerine dair kayıtlar sonucunda uzman bilirkişiye ve bilirkişi marifetiyle düzenlenen rapora başvurulması halinde elde edilen veriler “teknik delil” niteliği kazanır. Bu noktada önemle belirtmek gerekir ki; aynı baz istasyonu kapsamı alanında bulunan ve sinyal alan kişilerin mutlaka görüştükleri, buluştukları, yüz yüze geldikleri anlamı çıkarılamaz ve işbu veriler yalnız başına şüpheli ya da sanık aleyhine somut ve kesin delil kapsamında değerlendirilemez.
YARGITAY Ceza Genel Kurulu ESAS: 2013/406 KARAR: 2015/185
“HTS kayıtlarına göre, sanık O..’un cep telefonu, olay gecesi hem Viranşehir ilçe merkezindeki hem de Karakeçi Köyündeki baz istasyonlarından sinyal almış ise de, sanığın misafirlikte olduğunu belirttiği K…Köyü’nün, A… Köyü gibi her iki baz istasyonuna uzaklığının aynı olması sebebiyle HTS kayıtları dikkate alınarak sanığın olay gecesi A…. Köyü’nde mi yoksa K….Köyü’nde mi bulunduğunun ya da bulunmadığının tespitinin yapılamaması, sanığın olay gecesi yoğun telefon görüşmesi yapmasının ve bu görüşmelerin 03.47-04.51 saatleri arasında kesilmesinin aleyhine yorumlanarak varsayıma dayalı sonucuna gidilmesinin mümkün bulunmaması hususları birlikte gözetildiğinde, sanık O..’un yüklenen suçu işlediği hususu şüphe boyutunda kalmakta olup şüpheden sanık yararlanır ilkesi uyarınca, sanığın beraatına hükmolunmalıdır…”
Ankesörlü Telefon ve HTS Kayıtlarının Delil Değeri Nedir?
HTS kaydının delil değeri, her bir suç ve sanık hakkında ayrı ayrı değerlendirilmelidir. Oldukça ileri hukuk tekniği ve bilgisi gerektiren bu hususta deneyimli ve yetkin bir ceza hukuku avukatı yardımına başvurmak en doğru yaklaşım olacaktır.
Sıkça Sorulan Sorular
HTS Kayıtları Konuşma İçeriği Çıkar mı?
HTS kayıtları ile iletişim içeriğine yani konuşmalara ulaşılamaz.
HTS Kaydı Sorgulama Nasıl Yapılır?
İlgilinin GSM hattına ilişkin HTS bilgilerine ulaşmak için BTK başvurusu yapılır.
HTS Kayıtları Silinir mi?
Belirli bir süre sonra silinebilen HTS kayıtları, süresiz olarak da arşivlenebilir.
