Vasiyetnamenin tenfizi davası, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nda belirtildiği gibi bir ayni hakkın tesisi için değildir. Sulh Hukuk Mahkemesi’nce açılan vasiyetnamenin işlemlerinin tamamlanmasından ve gerekli yasal sürelerin geçmesinden sonra herhangi bir itirazın olmadığı ve iptalinin talep edilmediğinin kesinleşmiş olduğunun tespiti içindir.
Diğer bir ifade ile vasiyetnamenin tenfizi davası, vasiyetnamenin açılması ve itiraza uğramadığı ya da yapılan itirazların sonuçsuz kaldığını gösteren tespitidir. Vasiyetnamenin yerine getirilebilmesi için vasiyetnamenin açıldığının ve iptali için yasada öngörülen sürenin geçtiğinin ispatına ihtiyaç duyulur. Vasiyetname usulüne uygun açıldığında, okunma kararının kesinleşmesi sonrası vasiyetnamenin iptali için 1 yıllık hak düşürücü süreç başlamış olur.
Vasiyetnamenin iptali davası için ilk olarak, dava konusu vasiyetnamenin açılıp açılmadığına bakılır. Aynı zamanda vasiyetnamenin açılmasına ilişkin kararın kesinleşme tarihli şerhini içerir. Onaylı suretinin de dosya içine mutlaka eklenmesi gerekir. Vasiyetnamenin iptali davası açıldığında, sonucunda alınacak karar vasiyetnamenin yerine getirilmesine ilişkin davanın sonucunu etkileyebilecek niteliği taşıdığı için bir yıllık iptal davası açma süresi ve açılmış olan davayı beklemeden hüküm verilmesi, usul ve yasalara aykırıdır.
Vasiyetnamenin Tenfizi Davası Nasıl Açılır?
Miras bırakanın tasarruf özgürlüğü kapsamında, malvarlığının tamamında ya da bir kısmında vasiyetname ile tasarrufta bulunma hakkı da saklıdır. Vasiyet, genellikle ivazsız bir tasarruf olarak değerlendirilir. Vasiyet alacaklısı, miras bırakanın külli halefi olmayıp, cüzi halefidir. Dolayısı ile vasiyet edilen mal üzerinde doğrudan hak kazanması imkansızdır. Vasiyet alacaklısı olan kişinin, alacak hakkının hukuki sebebi olan vasiyet, miras bırakanın sağlığında yapılmış olsa da, bu bir ölüme bağlı tasarruf olması sebebi ile vasiyet alacağı sadece miras bırakanın ölümü ile devreye girer.
Vasiyet alacaklısı, kendisine vasiyet edilen mal ya da değer üzerinde bulunan mülkiyet hakkını ancak, bu malın vasiyetin yerine getirilmesi yolu ile kendisi adına tescili sonucunda kazanabilir. Vasiyetnamenin tenfizi davasında, vasiyeti yerine getirecek bir kişi bulunuyorsa kendisine eğer bir kişi yoksa yasal ya da atanmış mirasçılara karşı açılabilir. Vasiyetnamenin tenfizi ve bu doğrultuda tapu iptal ile tescil davası, vasiyetnamenin okunduğu, itiraza uğramadan ya da itirazda bulunulmuşsa, itirazların reddedilmesi halinde kesinleştiğine dair bir tespit davasıdır.
Vasiyetnamenin yerine getirilmesi yani tenfizi davası için, vasiyetnamenin açılıp okunmasından sonra itiraza uğramaması ya da itiraz edilmişse, bu duruma ilişkin vasiyetnamenin iptali ya da tenkisine yönelik davaların kesinleşmesine bakılır. Bu sebeple aynı dava dosyası içinde hem vasiyetnamenin iptali hem de vasiyetnamenin tenfizi davasının görülmesi imkansızdır.
Vasiyetnamenin Tenfizi Davası ve Vasiyetnamenin Açılması
Vasiyetnamenin tenfizi davası, bir ayni hakkın tesisi için değildir. Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından açılan vasiyetnamenin Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen tebliğ işlemlerinin tamamlanmasından ve gerekli yasal sürelerin geçmesinden sonra, herhangi bir itiraza uğramadığı ve iptalinin istenmediği ya da itirazların sonuçsuz kaldığı, bu sebeple de kesinleşmiş olduğunun tespitinde geçerlidir.
Miras bırakanın vefatından sonra ele geçen vasiyetnamenin geçerli olup olmadığına bakılmaksızın hemen sulh hakimine teslim olması zorunludur. Vasiyetname teslim tarihinden itibaren bir ay içinde açılabilir ve ilgililere okunur. Vasiyetname usulüne uygun açıldığı zaman okunma kararının kesinleşmesinden sonra vasiyetnamenin iptali için 1 yıllık hak düşürücü süre işlemeye başlar. Vasiyetnamenin tenfizi davasında ilk olarak dava konusu vasiyetnamenin açılıp açılmadığı araştırılır. Vasiyetnamenin açılması ile ilgili kararın kesinleşme tarihi şerhini içerir onaylı sureti getirtilir ve dosya içine eklenmesi gerekir.
Vasiyetnamenin Tenfizi Davasında Yapılması Gerekenler
Vasiyetnamenin tenfizi davası, davanın kabulünün kararının alınması için diğer şartlar ve vasiyetnamenin ayakta kalıp kalmadığının tespiti gerekir. Hukuk Genel Kurulu’na göre vasiyetnamenin tenfizi davaları, bir aynı hakkın tesisi için değil, sadece Sulh Hukuk Mahkemesince açılan vasiyetnamenin Türk Medeni Kanunun maddelerinde düzenlenen tebliğ işlemlerinin tamamlanması ve gerekli yasal sürelerin geçmesinden sonra, herhangi bir itiraza uğramadığı ve iptalinin istenmediği ya da itirazların sonuçsuz kaldığının, bu sebeple de kesinleşmiş olduğunun tespiti içindir. Bu tespit başlı başına aynı bir hak değildir.
Herhangi bir vasiyet bırakılan kişi, bu vasiyeti yerine getirmekle yükümlüyse ona, eğer değilse yasal ve seçilmiş mirasçılara karşı açacağı istihkak davası ile malın kendisine teslimini talep etmelidir.
Vasiyetnamenin tenfizi ve taşınmaz lehine vasiyet edilen davacı adına, tescili için vasiyetnamenin açılıp okunması, tüm mirasçıların vasiyetnameyi itiraz etmeden kabul etmesi ya da 1 yıllık hak düşürücü süre zarfında vasiyetnamenin iptali ya da tenkis davasının varlığı söz konusu ise neticenin beklenmesi ve buna göre karar alınması gerekir. Vasiyetnamenin tenfizi davasında ilk olarak, dava konusu vasiyetnamenin açılıp açılmadığına bakılır. Vasiyetnamenin açılması ile ilgili kararın kesinleşme tarihi şerhini içeren onaylı sureti, ilgili mahkemeden gelen dava dosyası içinde tutulmalıdır.
Vasiyetname Tenfizi Kimler Tarafından Kimlere Karşı Talep Edilebilir?
Ölen kişinin vasiyetinde olan kişiler, vasiyeti bırakan kişinin mirasçı olarak belirlediği kişilerdir. Bu kişiler, mahkemeden veraset ilamı alır ve veraset ilamı ile beraber, mirasçı oldukları kayıt altına alınır. Bu sebeple vasiyetname tenfizi talep edilemez. Yani vasiyetname tenfizinin ancak, vasiyet alacaklısı tarafından talebi mümkündür.
Vasiyet alacaklısı, davayı açtığında tüm mirasçılara karşı dava açmış kabul edilir. Yani mirasin tüm yasal mirasçılarına ve atanmış mirasçılara karşı dava açılır. Vasiyet alacaklıları, kendisine kalan mal üzerinde tasarrufta bulunması için kendisine bırakılan miras üzerinden veraset ilamı aldıktan sonra tasarruf hakkı doğmuş olur.
Vasiyetnamenin Tenfizi Davası Görevli Mahkeme Hangisi?
Vasiyetnamenin tenfizi davasında davacı olan kişi, mirasbırakan tarafından düzenlenmiş olan vasiyetname ile kendine vasiyet edilen taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya tesciline karar verilmesini talep etmiştir. Dava, vasiyetnamenin açılmasına ilişkin olmayıp, vasiyetnamenin tenfizi yani yerine getirilmesi ile ilgilidir. Vasiyetnamenin tenfizi ile ilgili dava, yükümlülüğünü yerine getirmeyen vasiyet yükümlüsüne karşı açılan bir dava türüdür. Bu davalar, çekişmesiz yargı işi değildir. Vasiyetnamenin tenfizi davası, asliye hukuk mahkemesince görülüp sonuçlandırılması gerekir. Vasiyetnamenin tenfizi davası ile ilgili tüm haklarınızı öğrenmek için miras hukuku avukatı ile görüşebilirsiniz.
Vasiyetnamenin Tenfizi Davasında Zamanaşımı Nedir?
Vasiyet alacaklısının dava hakkının geçerli olduğu on yıllık zamanaşımı vasiyetnamenin tenfizi davasında da dikkate alınır. Bunun başlangıç anı ile ilgili farklı içtihatların bulunması ile birlikte, vasiyetnamenin açılmasına ilişkin davanın kesinleşme tarihini esas alan yaklaşım vasiyet alacaklısının menfaatine kabul edilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Vasiyetnamenin Tenfizi Nasıl Yapılır?
Vasiyetnamenin tenfizi davası, mirası bırakan kişinin yasal mirasçısına ya da vasiyeti yerine getirme görevlisi için açılan davadır. Yasal mirasçılar, mirasçılık belgesinde açıkça belirtilir. Noter ya da mahkemeden alabileceğiniz mirasçılık belgesi sayesinde üm yasal mirasçılarınızı öğrenebilirsiniz.
Vasiyetnamenin Tenfizi Davası Açılmadığında Ne Olur?
Vasiyetnamenin tenfizi davası açılmadığında, vasiyet sahibinin son iradesi hukuki olarak geçerli değildir.
Vasiyetname Ne Zaman Geçersiz Olur?
Vasiyetname yapan kişinin tasarruf ehliyetinin bulunmaması, yanılma, aldatma, hile, korkutma ya da zorlama yoluyla yapması, vasiyetnamenin içeriğinin ya da bağlandığı koşulların veya yüklemelerin hukuka ve ahlaka aykırı olması ve vasiyetnamenin sekil yönünden eksiklikler taşıması durumunda geçersiz kabul edilir.
Vasiyetnamenin Tenfizi Davası Süresi Nedir?
Her iki tarafın da dava için farklı avukatlara vekalet vermiş olması ve tanıma tenfiz davası açılması durumunda, mahkemenin iş yoğunluğu da dikkate alınarak, iki ya da üç ay içinde işlemler tamamlanır. Ancak, tanıma tenfiz davasında yalnız tek taraf avukata vekalet verdiğinde, yaklaşık on iki aya kadar süre uzayabilir.
Vasiyetnamenin Tenfizi Davası İçin Avukat Şart Mı?
Vasiyetnamenin tenfizi davası birçok farklı süreçten oluşabileceği için haklarınızı öğrenmek için miras hukuku avukatı ile görüşmeniz gerekir.
