Boşanma sebepleri, Türk Medeni Kanunu’nda düzenleme alanı bulmuş olup çekişmeli boşanma davasında öne sürülür. Anlaşmalı boşanma davasında boşanma sebebi ileri sürmeye gerek yoktur zira bu tür boşanma davasında taraflar boşanma iradesinde mutabıktırlar. Ancak çekişmeli boşanma davası söz konusu olduğunda boşanmaya zemin hazırlayan bir sebebin varlığı aranır. Bu sebebin yeterliliği, mahkeme hakiminin takdir yetkisi ile belirlenir. Boşanma davasında öne sürülen boşanma sebebinin iddia sahibi tarafından ispat edilmesi oldukça önemlidir. Bu itibarla bu tür davaları İstanbul Boşanma Avukatı ile birlikte yürütmek oldukça yararlıdır.
Boşanma Sebepleri Nelerdir?
Boşanma sebepleri; genel boşanma sebepleri ve özel boşanma sebepleri olmak üzere iki farklı başlıkta ele alınır. Özel boşanma sebepleri şu şekilde ifade edilir:
- Zina,
- Terk,
- Akıl hastalığı,
- Hayata kast veya pek köyü ya da onur kırıcı davranış,
- Küçük düşürücü suç işleme ya da haysiyetsiz yaşam sürme.
Zina Sebebiyle Boşanma Davası
Zina, evlilik birliği devam ederken taraflardan birisinin karşı cinsten bir başkası ile cinsel ilişkiye girmesiyle meydana gelen özel boşanma sebepleri arasında yer alır. Türk Medeni Kanunu’nun 161. Maddesinde düzenlenen zina, öğrenildiği andan itibaren 6 ay ve herhalde 5 yıl içinde zina sebebi öne sürülerek boşanma davasına konu edilmelidir. Aksi takdirde zina gerekçesiyle boşanma davası açma hakkı düşecektir. Öte yandan zinayı affeden eşin bu sebebe dayanarak boşanma davası açması mümkün değildir.
Terk Sebebiyle Boşanma Davası
Özel boşanma sebeplerinden bir diğeri terktir. Terk, Türk Medeni Kanunu md.164’te düzenlenmiştir. Buna göre; taraflardan birinin, evlilik birliği nedeniyle doğan yükümlülüklerinden kaçınmak amacıyla ortak hayatı terk etmesi veyahut herhangi bir haklı gerekçeye dayanarak terk ettiği ortak hayata, haklı gerekçenin sona ermesine rağmen dönmemesi olarak ifade edilir. Terk halinden bahsedilebilmesi için bazı maddi şartların vücut bulması gerekir. Bu şartlar şu şekilde sıralanır:
- Ortak yaşama son verme,
- Evlilik birliği nedeniyle doğan yükümlülüklerden kaçınma amacı.
Evlilik birliği devam ederken terk durumunun gerçekleşmesi nedeniyle açılacak boşanma davasının kabul edilebilmesi için bazı şartlar aranır. Söz gelimi; terk eyleminin üzerinden 6 ay geçmesine rağmen terkin hala devam ediyor olması gerekir. Bunun yanı sıra 4 aydır ortak konuttan ayrı yaşayan tarafa ortak konuta dönmesi adına ihtar çekilmesi ve çekilen ihtara karşın kişinin 2 ay içinde ortak konuta dönmemiş olması şartı aranır.
Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası
Akıl hastalığı da özel boşanma sebeplerinden biri olup TMK md.165’te düzenleme alanı bulmuştur. Akıl hastalığı sebebiyle boşanma davasının açılabilmesi için aşağıdaki hallerin mevcut olması gerekir:
- Taraflardan biri akıl hastalığına tutulmalı,
- Akıl hastalığının iyileşmesinin imkansız olduğu resmi rapor ile belgelenmeli,
- Akıl hastalığı nedeniyle ortak hayata devam etmek diğer eş için mümkün olmamalıdır.
Yargıtay kararlarına bakıldığında, akıl hastalığı sebebi ile boşanma davası açılabilmesi için akıl hastalığına yakalanan eşin bu hastalığa evlilikten sonra yakalanması gerekliliği aranmaktadır. Akıl hastalığı nedeniyle açılacak boşanma davasından herhangi bir zamanaşımı veya hak düşürücü süre bulunmaz. Bu dava, söz konusu hastalığın var olduğu sürece her zaman açılabilir.
Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma Davası
TMK md.162’de düzenlenen hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış sebebiyle boşanma davası, özel boşanma sebeplerindendir. Bu sebepte; taraflardan birisi, ayırt etme gücüne sahip olması kaydıyla diğer tarafın yaşamına son vermek adına birtakım fiiller gerçekleştirirse, örneğin öldürmeye teşebbüs ederse veya kişiyi intihara zorlarsa söz konusu sebebin varlığından bahsedilir.
Evlilik birliği taraflarından birisi diğer tarafa karşı sağlığını tehlikeye atan, acı veren davranışlarda bulunursa bu durumda pek kötü davranış nedeniyle boşanma davası açılabilir. Onur kırıcı davranıştan kasıt ise manevi varlığa yönelik zarar verici davranışlardır. Tüm bu sebeplere dayanarak boşanma davası açılacağı takdirde tıpkı zina sebebiyle boşanma davasında olduğu gibi 6 ay ve her halde 5 yıl içinde boşanma davası açılmalıdır.
Küçük Düşürücü Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme Nedeniyle Boşanma Davası
Küçük düşürücü suç işleme ve haysiyetsiz yaşam sürme sebebine dayanılarak açılacak boşanma davasında söz konusu hallerin ayırt etme gücüne sahip eş tarafından gerçekleştirilmesi yani eşin kusurlu olması gerekir. Hakimin takdiri ile değerlendirilecek kusur durumu ile diğer eşten, ortak yaşama etmesinin beklenip beklenmeyeceği göz önüne alınarak karar verilir. Söz konusu neden, TMK md.163’te ifade edilmiş olup bu sebebe dayanarak açılacak boşanma davasında herhangi bir hak düşürücü süre bulunmamıştır. Yani taraflar her zaman bu sebebi ileri sürerek boşanma davası açabilir. Haysiyetsiz yaşam sürme ise hakim tarafından değerlendirilerek kanaat edilir.
Genel Boşanma Sebepleri Nelerdir?
Özel boşanma sebepleri yukarıda ifade edildiği gibidir. Boşanma sebeplerinden bir diğer olan genel boşanma sebepleri de yine Medeni Kanun’da düzenlenmiş olup şu şekilde sıralanmaktadır:
- Evlilik birliğinin temelinden sarsılması,
- Tarafların anlaşması,
- Ortak yaşamın tekrar tesis edilememesi.
Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma Davası
Eşlerin, şiddetli geçimsizlik veya anlaşmazlık yaşamaları halinde evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebebiyle boşanma davası açılır. Söz konusu sebebe dayanarak açılacak boşanma davasında herhangi bir hak düşürücü süre bulunmaz, yani taraflar istediği zaman bu nedeni öne sürerek boşanma davası açabilir.
Tarafların Anlaşması Sebebiyle Boşanma Davası
Genel boşanma sebeplerinden birisi olan tarafların anlaşması sebebiyle boşanma durumunda evlilik birliğinin en az bir yıldır devam ediyor olması gerekir. Bunun yanı sıra tarafların, boşanmanın ekonomik sonuçlarında ve müşterek çocuğa dair konularda mutabık kalması şartı aranır. Esasında anlaşmalı boşanma davasıdır.
Ortak Hayatın Yeniden Kurulamaması Sebebiyle Boşanma Davası
Aile Hukuku kapsamında ve TMK md.166/4’te düzenlenen ortak hayatın tekrar kurulamaması durumu bir fiili ayrılığı ihtiva eder. Bu sebep, kusur durumunun varlığına bağlı olmayan sebeplerden olup olayı değerlendirecek hakimin, evliliğin çekilemez olduğuna kanaat getirmesi şartının aranmadığı bir boşanma sebebidir.
Boşanma Sebepleri ve Hukuki Danışmanlık
Medeni Kanun gereği özel ve genel olmak üzere iki başlıkta incelenen boşanma sebepleri, tarafların ileri sürdüğü sebebi ispatlamaları halinde boşanma davası açılabilmesini ve dava neticesinde boşanma kararı verilmesini sağlayan gerekçelerdir. İspat yükü, özel boşanma sebepleri için daha zor olsa da imkansız değildir. Alanında uzman bir boşanma avukatından alınacak hukuki danışmanlık ve destek sayesinde somut olaya ilişkin nasıl ilerleneceği ve delillerin ne yönde kullanılacağı en isabetli şekilde belirlenir.