Tapu tahsis belgesi durumu olmayan kişilerin kamu arazisi üzerine gecekondu inşa etmesi üzerine verilmiş hak sağlayıcı bir belgedir. Bu belge sayesinde kamu arazilerine inşa edilmiş olan gayrimenkuller için para cezası uygulanmaz. Aynı zamanda bu kişilerin tahliyesi de istenmez. Ancak, bu belge kesinlik mülkiyet hakkı yani tapu yerine geçmez.
Tapu tahsis belgesini alan kişiler ilgili gayrimenkulü başkalarına kiralayabilir, kendi kullandırabilir ve diğer kişilerin kullanmasını engelleyebilir. Bu belge ile il özel idareleri tarafından; belediye, hazine ya da vakıflara ait gayrimenkuller üzerinde “kaçak” şekilde oturan düşük gelirli vatandaşlara bir koruma kalkanı oluşturulmuştur. Ayrıca söz konusu belge verildiği tapu sicilindeki “beyanlar” hanesine de işlenir.
Tapu Tahsis Belgesi Verilmiş Olan Gayrimenkul Devredilir mi?
Tapu tahsis belgesiyle sağlanan hak, mirasçılara geçebilir. Böylece tapu tahsis belgesi sahibinin vefat etmesi halinde eşi, çocukları ve diğer mirasçıları ilgili belgenin sağladığı haklara sahip olur. Tapu tahsis belgesinin devrine ilişkin noter huzurunda sözleşme yapılır. Ancak, bu işlem tapusu olan bir gayrimenkulün satışı gibi güvence sağlamaz.
Tapu tahsis belgesi sahibi olan kişi sonrasında ilgili tapu tahsis belgesini farklı bir 3. kişiye satabilir ve son satın alan kişi gerekli prosedürleri tamamladıktan sonra tapuyu kendi üstüne alabilir. Tapu tahsis belgesi mülkiyete ilişkin bir güvence değildir. Tapu tahsis belgesi sahibine başka bir mevkide benzer niteliklerde gayrimenkul verilmesine karar verilebilecek yetkidedir. Bu sebeple tapu tahsis belgesi olan gayrimenkulleri satın alacak kişilerin bu hususları da göz önünde bulundurması gerekir.
Tapu Tahsis Belgeleri Tapu Senedine Nasıl Dönüştürülür?
Tapu tahsis belgesinin tapuya dönüştürülebilmesi için bazı prosedürler uygulanır. Tapuya dönüştürülecek tahsis belgesi için mücavir alan sınırları içinde belediyelere başvuru yapılması gerekir. Diğer alanlarda ise valiliklere başvuru şartı aranır. Bu başvurunun koşulları şu şekildedir.
- Gayrimenkulün yer aldığı bölgede “ıslah imar planı” ya da “imar planı” yapılmış olması gerekir. Böylece ilgili arazi bağımsız arsalara dönüşür ve parselizasyon yapılır.
- Tapu başvurusu yapılacak alanın turizm bölgesi, askeri bölge, suyu havzası, karayolları kamulaştırma sınırı olmaması gerekir.
- Tapu tahsis belgesine sahip olan kişiler, başka bir tapu tahsis belgesi sahibi olmamalıdır.
- Tahsise konu olan yer ile tescili istenen gayrimenkulün uyuşup uyuşmadığına dair bilirkişi raporu sunulmalıdır.
- Tapu tahsis belgesine ilişkin 2981 Sayılı Kanun kapsamında, taşınmazın rayiç değerinin ve diğer masrafların yani harçlarının ödenmiş olması gerekir.
Tapu Tahsis Belgesinin Tapuya Dönüştürülmesinde Hangi Belgeler Aranır?
Tapu başvuruda bulunurken ilk olarak başvuru dilekçesi hazırlanmalıdır. Gayrimenkul avukatı ile bu süreci çok daha sağlıklı şekilde yürütebilirsiniz. Başvuru dilekçesi dışında;
- Noter tarafından onaylanmış beyanname ve taahhütname,
- Yapılan ödemeleri gösteren banka dekontu,
- Tapu tahsis belgesi sahibi olan kişi vefat etmişse veraset ilamı,
- Nüfus kayıt örneği gibi belgelerin başvuru sırasında hazır bulundurulması gerekir.
Tapunun alınmasıyla birlikte hak sahibi, ilgili gayrimenkul üzerinde diğer tapu sahipleri gibi dilediği işlemi yapabilir. Gerekli şartları karşılıyor olmasına rağmen ilgili belediye ya da il özel idaresi tarafından tapuya dönüştürme işleminin yapılamaması durumunda hak sahipleri idare mahkemelerinde dava açabilir.
Tapu Tahsis Belgesi Harçları
İmar mevzuatına uygun olmayan yapı belediye ve mücavir alan sınırları içinde imar mevzuatına veya ruhsatlı ise ruhsat ve eklerine, aykırılık şekline ve derecesine bağlı olarak alınacak harçlara 2981 sayılı kanunda yer veriliyor.
2981 sayılı kanun gereğince; “İmar mevzuatına aykırı yapı hangi seviyede olursa olsun, belediye ve mücavir alan sınırları içinde imar mevzuatına veya ruhsatlı ise ruhsat ve eklerine, aykırılık şekline ve derecesine bağlı olarak iki kat bina inşaat harcı alınır. Belediye ve mücavir alan sınırları dışında ise söz konusu harcın yarısı alınır.”
Tapu Tahsis Belgesi Avukat Seçimi
Tapu tahsis belgesi dilekçe ile ilgili belediye ya da il özel idaresi ile başlatılır. Bu dilekçe örneğini vekiliniz hazırlar. Böylece süreci çok daha güvenilir şekilde yürütebilirsiniz. Dilekçe hazırlık süreci ve gerekli olması halinde dava aşamasında güvenilir bir hukuk bürosundan hizmet almak, süreci çok daha kolay bir biçimde atlatmanızı sağlar.
Tapu Tahsis Belgesi İçin Dava Süreci
Tapu tahsis belgesi iptali idari bir süreçtir. Tapu tahsis belgesi iptali talebi ile İdare Mahkemelerinde iptal davası açılabilir. Tapu tahsis belgelerinin tapuya dönüştürülmesi ile ilgili talebin reddedilmesi idari işlemler kapsamındadır. Bu işlemler için de iptal davası açılabilir.
İptal ile ilgili açılan davalarda idari işlemlere ait yetki, sebep, şekil, amaç ve konu gibi unsurlar açısından hukuka uygunluğunun olup olmaması denetlenir. Tapu tahsis davasının karar veren idareye karşı açılması ile ilgili işlemler yapılır. Tapu tahsis belgesinin iptali için açılan dava idari yargının görev alanındadır.
Bu sebeple iptal davası açacak kişilerin idare mahkemelerine başvurmaları gerekir. Tapu tahsis belgesi sebebinden kaynaklı doğan uyuşmazlık bir taşınmaza ilişkin olması durumunda, davanın taşınmazın bulunduğu mahkemelere açılması gerekir.
Tapu tahsis belgesinin iptal Nedenleri Nelerdir?
Bir kişinin tapu tahsis belgesi alabilmesi için taşınmazın 2942 Sayılı kamulaştırma kanuna uygun olması gerekir. Tapu tahsis talebinin bu kanun dışında olması tapu tahsis belgesinin iptali konusudur. Hak sahibi olmadığı halde tapu sahibi olan kişilerin tapuları resen iptal edilir. Bu kişilere yolsuz tescil kaynaklı tapu iptali ve tescil davaları açılır.
Sıkça Sorulan Sorular
Tapu tahsis belgesi geçerlilik süresi nedir?
Tapu tahsis belgesi geçerlilik süresi 6306 Sayılı Kanun kapsamında 31.05.2012 tarihinde yayımlanmıştır. Buna göre 2981 Sayılı Kanun ve bu kanunda düzenlenen “Tapu Tahsis Belgesi” düzenlemesi halen yürürlüktedir. 31.05.2023 tarihine kadar da yürürlükte kalmasına karar verilmiştir.
Tapu tahsis belgesinden kaynaklı işlemler için hangi mahkemeler yetkilendirilir?
Tapu tahsis belgesinin belli sebeplerle iptali davasında idari yargı görevlidir. İptal davası açacak kişilerin idari mahkemelere başvurması gerekir. Tapu tahsis belgesinden kaynaklı uyuşmazlıklarda taşınmazın yer aldığı mahkemeye başvurulur.
Tapu tahsis belgesi için avukat tutmak zorunda mıyım?
Sürecin sağlıklı bir şekilde yönetilebilmesi için tapu avukatı tutulması tavsiye edilir. Özellikle iptal davası söz konusu ise mutlaka bir avukat aracılığı ile işlemler yürütülür. Tapu tahsis süreci ilgi mahkemelerce avukatlar ve taraflar aracılığı ile yürütülür.
Tapu tahsis belgesi başvurusu nereden yapılır?
Kanunda sayılan şartların mevcudiyeti durumunda bir başvuru yapılabilir. Yapılacak bir başvuru ile tapu tahsis belgesi tapu senedine dönüştürülebilir. Bu başvurunun mücavir alan sınırları içinde belediyeye yapılması gerekir. Diğer alanlarda ise valiliklere yapılması gerekir.
Tapu tahsis belgesi kimlere verilir?
Tapu tahsis belgesi; imar planı yapılacak kamu arazisi üzerinde gecekondu sahibi olan kişilere verilir. Bu kişilerin mağduriyetini gidermek için verilen bir belgedir. Bu alanların tapusu devlette kalıyor olsa da tapu tahsis belgesi olan kişiler, geçici süre taşınmazları kullanım, kiralama gibi haklara sahip olur.
