Yağma (Gasp) Suçu: TCK Madde 148 ve 149 Kapsamında Hukuki İnceleme

Sokakta yürürken birinin aniden yolunuzu kesip, bıçak göstererek cüzdanınızı istediğini düşünün. Bu senaryo, pek çoğumuzun en büyük kabuslarından biridir ve hukuken “hırsızlık” suçundan çok daha ağır bir eylemi, yani yağma suçunu tanımlar. Halk arasında daha çok “gasp” olarak bilinen bu suç, Türk Ceza Kanunu’nun en ciddi malvarlığı suçlarından biridir ve hem kişinin malını hem de özgürlüğünü hedef alır.

Peki, bir eylemi hırsızlıktan ayırıp yağma suçuna dönüştüren nedir? TCK 148 ve TCK 149 maddeleri bu suçu nasıl tanımlar? Basit yağma ile nitelikli yağma arasındaki farklar nelerdir ve yağma suçu cezası kaç yıldır?

Temel Fark: Hırsızlık ile Yağma (Gasp)

Yağma Suçu Cezaları (TCK 148 & 149)

“Gasp suçu kaç yıl?” sorusunun cevabı, suçun işleniş şekline göre değişir. Kanundaki temel ceza aralıkları şöyledir:

Suçun Türü	Yasal Ceza Aralığı
Basit Yağma (TCK 148)	6 Yıldan 10 Yıla Kadar Hapis
Nitelikli Yağma (TCK 149)	10 Yıldan 15 Yıla Kadar Hapis

Basit Yağma Suçu ve Unsurları (TCK 148)

Türk Ceza Kanunu, yağma suçunun temel halini 148. maddede tanımlamıştır. Bu madde, suçun “ana tarifini” verir.

Yağma – TCK Madde 148:

(1) Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden ya da malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından bahisle tehdit ederek veya cebir kullanarak, bir malı teslime veya malın alınmasına karşı koymamaya mecbur kılan kişi, altı yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(2) Cebir veya tehdit, bir malın teslimini sağlamak maksadıyla yapılmış olsa bile, malın alınması anında veya mal alındıktan sonra devam ederse, fiil yine yağma suçunu oluşturur.

(3) Mağdurun, herhangi bir vasıta ile kendisini bilmeyecek ve savunamayacak hale getirilmesi de, yağma suçunda cebir sayılır.

Bu suçun oluşması için failin, bir malı alabilmek amacıyla mağdura fiziksel güç (cebir) veya korkutucu sözler (tehdit) uygulaması ve onu direnemez hale getirmesi gerekir.

Nitelikli Yağma Suçu (TCK 149)

Kanun koyucu, suçun belirli şekillerde işlenmesini daha tehlikeli görmüş ve TCK 149’da cezasını ciddi oranda artırmıştır.

Nitelikli Yağma – TCK Madde 149:

(1) Yağma suçunun;
a) Silahla,
b) Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle,
c) Birden fazla kişi tarafından birlikte,
d) Yol kesmek suretiyle ya da konut, işyeri veya bunların eklentilerinde,
e) Beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda olan kişiye karşı,
f) Var olan veya varsayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak,
g) Suç örgütüne yarar sağlamak maksadıyla,
h) Gece vakti,
işlenmesi halinde, fail hakkında on yıldan on beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

(2) Yağma suçunun işlenmesi sırasında kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hallerinin gerçekleşmesi durumunda, ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır.

Nitelikli Yağma Hallerinin Hukuki İncelemesi

TCK 149’da sayılan ve cezayı 10-15 yıl aralığına çıkaran haller şunlardır:

a) Silahla İşlenmesi

Suçun işlenişini kolaylaştıran ve mağdurun direncini en kolay kıran bu halde “silah” kavramı geniş yorumlanır. Tabanca, bıçak gibi klasik silahların yanı sıra, Yargıtay kararlarında tornavida, sopa, hatta korkutmak amacıyla kullanılan oyuncak veya kurusıkı tabancalar dahi niteliği itibarıyla silah sayılabilmektedir.

b) Kişinin Kendisini Tanınmayacak Hale Koyması

Failin, kimliğini gizlemek amacıyla maske, kar maskesi, peruk takması veya yüzünü boyaması gibi yöntemler kullanmasıdır. Amaç, failin yakalanmasını zorlaştırmaktır.

c) Birden Fazla Kişi Tarafından Birlikte İşlenmesi

Suçun en az iki kişi tarafından iştirak halinde işlenmesidir. Faillerin sayısındaki artış, mağdurun kendini daha çaresiz hissetmesine neden olduğu için ceza ağırlaştırılmıştır.

d) Yol Kesmek veya Konut/İşyerinde İşlenmesi

Yol kesme eylemi pusu ve planlı bir hazırlık gerektirir. Konut ve işyeri ise kişinin kendini en güvende hissettiği özel alanlardır. Bu mekanlarda suçun işlenmesi, mağdurun yaşadığı korkuyu ve ihlali derinleştirdiği için nitelikli haldir.

e) Beden veya Ruh Bakımından Kendisini Savunamayacak Kişiye Karşı İşlenmesi

Suçun yaşlı, engelli, akıl hastası veya çocuk gibi savunmasız bir kişiye karşı işlenmesi, failin eylemindeki ahlaki kötülüğü artırır ve bu nedenle cezası da artar.

h) Gece Vakti İşlenmesi

TCK Madde 6’ya göre “gece vakti”, güneşin batmasından bir saat sonra başlayan ve doğmasından bir saat evvele kadar devam eden zaman süresidir. Gecenin sağladığı karanlık ve ıssızlık, failin işini kolaylaştırıp kaçmasına olanak tanıdığı için nitelikli hal olarak kabul edilmiştir.

Yağma Suçunda Özel Durumlar

1. Yağma Suçuna Teşebbüs

Fail, cebir veya tehdidi kullanıp malı almaya çalıştığı sırada, elinde olmayan nedenlerle (örneğin polis sirenini duyması, mağdurun beklenmedik direnişi) eylemini tamamlayamazsa yağma suçuna teşebbüs gündeme gelir. Bu durumda verilecek cezada, tamamlanmış suça göre indirim yapılır. Ancak unutulmamalıdır ki, tehdit veya cebir eylemi tek başına başka bir suçu (tehdit, yaralama) oluşturuyorsa, fail en azından o suçtan ceza alacaktır.

2. Yağma Suçunda Etkin Pişmanlık

Etkin pişmanlık, failin suçu işledikten sonra pişmanlık göstererek mağdurun zararını gidermesidir. Yağma suçunda etkin pişmanlık mümkündür ancak indirim oranı, pişmanlığın gösterildiği zamana göre değişir:

• Soruşturma Başlamadan Önce: Fail, mağdurun zararını tamamen karşılarsa, verilecek cezada 1/2’ye (yarısına) kadar indirim yapılır.
• Kovuşturma Başladıktan Sonra (Hüküm Verilmeden Önce): Zarar giderilirse, verilecek cezada 1/3’e kadar indirim yapılır.

Sıkça Sorulan Sorular

1. Gasp cezası kaç yıldan başlıyor?

Basit gasp (yağma) suçu 6 yıldan, nitelikli gasp (yağma) suçu ise 10 yıldan başlayan hapis cezaları ile cezalandırılır.

2. Yağma suçunda uzlaşma olur mu?

Hayır. Yağma suçu, Ceza Muhakemesi Kanunu’na göre uzlaşma kapsamında olan suçlardan değildir.

3. Malın değerinin az olması cezayı düşürür mü?

Evet, TCK 150. maddesine göre, yağma suçunda malın değerinin az olması halinde hakim, cezadan 1/3’ten 1/2’ye kadar indirim yapabilir. Ancak bu bir zorunluluk değil, hakimin takdirindedir.

4. Yağma suçu şikayetten vazgeçince dava düşer mi?

Kesinlikle hayır. Yağma suçu kamuya karşı işlenmiş sayılır ve şikayetten vazgeçme davayı düşürmez, yargılama devam eder.

5. Yağma suçu Yargıtay kararları neden önemlidir?

Yargıtay kararları, kanun maddelerinin somut olaylarda nasıl yorumlandığını gösterir. Örneğin neyin silah sayılacağı, hangi tehdidin yeterli olduğu gibi konular Yargıtay içtihatları ile şekillenir.

6. Nitelikli yağma suçundan beraat mümkün mü?

Evet, her suçta olduğu gibi, delil yetersizliği, suçun unsurlarının oluşmaması (örneğin cebir/tehdidin ispatlanamaması), sanığın suçu işlemediğinin anlaşılması gibi durumlarda beraat kararı verilebilir.

7. Yağma suçu istinaf dilekçesi nedir?

İlk derece mahkemesinin (Asliye Ceza/Ağır Ceza) verdiği mahkumiyet kararına karşı, bir üst mahkeme olan Bölge Adliye Mahkemesi’ne (İstinaf) yapılan başvuru dilekçesidir. Bu, kararın yeniden incelenmesini talep eden son derece teknik bir belgedir.

8. Bir kişiye borcunu ödemesi için zor kullanmak yağma olur mu?

Evet. Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre, bir alacağı tahsil etmek amacıyla dahi olsa kişiye karşı cebir veya tehdit kullanmak, “hukuka aykırı bir amaç” taşıdığından yağma suçunu oluşturur. Buna “hakkın yağması” da denir ve cezalandırılır.

---

Feragatname (Disclaimer):

Bu makale, genel bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup hukuki tavsiye niteliği taşımaz.