Ekonomik kıstaslar gözetilerek, bir malın sahibinden izinsiz bir şekilde alınması çerçevesinde işlenen bir suçtur. Suçun hırsızlık suçu bünyesinde ele alınabilmesi için; diğer kişinin hakimiyeti altındaki bir malın rızası olmadan ele geçirilmesi gerekir. Türk Ceza Kanunu’nca basit ve nitelikli halleri belirlenmiştir. Her halinde gerektirdiği ceza miktarı da yine Türk Ceza Kanunu’nun ilgili maddelerinde düzenlenmiştir. Biz de bu çerçevede içeriğimizde sizin için hırsızlık suçu cezası ne kadardır? gibi soruların cevaplarından bahsetmeye çalışacağız.
Hırsızlık Suçu Nedir?
Kendine ya da herhangi birine fayda sağlamak maksadı ile kişinin rızası olmadan, taşınır bir malın alınması ve bunun yalnızca ekonomik çıkar gözetilerek yapılması, hırsızlık suçu olarak adlandırılmaktadır. Hırsızlık suçu ile ilgili olarak bilinmesi gereken temel değerler aşağıdaki gibidir:
- Ekonomik çıkar elde etmek, suçun temel değeridir.
- Türk Ceza Kanunu’nun 141 ile 147. maddeleri çerçevesinde düzenlenmiştir.
- Basit ve ağır cezayı gerektiren halleri de bulunmaktadır.
- Hırsızlık suçu işlenirken, farklı suçlar da işlenebilir ve cezai işlem buna göre uygulanır.
- Taşınmaz mallar hırsızlık suçu kapsamına dahil değildir. Hırsızlık suçu oluşması için taşınır bir malın ekonomik yarar elde etmek için kişinin rızası olmadan elde edilmesi gerekir. Taşınmaz malların kişinin rızası olmadan başkasının üstüne alınması, resmi belgede sahtecilik suçu ya da nitelikli dolandırıcılık suçu kapsamına girmektedir.
Yukarıdaki hususlar, hırsızlık suçu ile ilgili olarak bilinmesi gereken değerler arasında yer almaktadır.
Hırsızlık Suçunun Unsurları Nelerdir?
“Malvarlığına Karşı İşlenen Suçlar” kategorisinde yer alan hırsızlık suçu, Türk Ceza Kanunu’nca çeşitli unsurlar ve şartlar gözetilerek düzenlenmiştir. Buna göre hırsızlık suçunun unsurları aşağıdaki gibidir:
- Hırsızlık suçunda korunan hukuki değer, “elinde bulundurma hakkı” olarak bilinmektedir. Bu kapsamda zilyetlik, hırsızlık suçunun unsurlarından bir tanesidir. Zilyetliğin kelime anlamı ise “bir malı elinde bulundurma” olarak tanımlanmaktadır.
- Özel kast ise, hırsızlık suçunun unsurlarından bir diğeridir. Hırsızlık yapan kişi, mağdurun özel mallarına kast ettiği için, manevi unsurlar arasında özel kast yer almaktadır.
- Taşınır mal ise hırsızlık suçunun diğer unsurudur. Hırsızlık suçunun oluşması için, taşınır malların ekonomik çıkar gözetilerek kişinin rızası olmadan elde edilmesi gerekir.
Yukarıda da görüldüğü üzere, hırsızlık suçunun oluşması için bazı unsurların gerçekleşmesi gerekir. Basit ve nitelikli hırsızlık suçunun fiilleri birbirinden farklılık gösterir.
Basit Hırsızlık Suçunu Oluşturan Filler
Bir suçun basit olarak işlenmesi, o suçun ağır cezayı gerektirmemesi anlamına gelmektedir. Hırsızlık suçu ile ilgili basit nitelik taşıyacak hallere birkaç örnek ise aşağıdaki gibidir:
- Açık alanlarda bırakılan eşyaların çalınması,
- Apartmanların kömürlüklerinden ya da daire önlerinden eşyalar ve ayakkabıların çalınması,
- İnşaat alanlarındaki inşaat malzemelerinin çalınması,
- Teşhir ürünlerinin çalınması ve bunun gibi pek çok örnek, basit hırsızlık suçunu net bir şekilde tanımlamaktadır.
Yukarıdaki örnekler basit hırsızlık suçu tanımlamakta, nitelikli hırsızlık suçu için fiiller farklılık göstermektedir.
Nitelikli Hırsızlık Suçunu Oluşturan Fiiller
Bir suçun ağır cezayı gerektiren hallerinin işlenmesi, nitelikli suçu oluşturmaktadır. Bu nedenle hırsızlık suçunda da Türk Ceza Kanunu’nca belirlenmiş çeşitli nitelikli haller bulunur:
- Toplu ulaşımın sağlandığı duraklar ya da istasyonlarda suçun işlenmesi,
- Özgülenme ya da gelenek gibi kullanımlar çerçevesinde, açık alanda bırakılmış eşyaların çalınması,
- Kamuya ayrılmış alanlardaki ya da ibadet yerlerindeki eşyaların çalınması ve
- Doğal afetler ve diğer afetlerin etkilerinin azaltılması için ayrılmış olan eşyaların çalınması, Türk Ceza Kanunu’nun 141 ve 142. maddeleri çerçevesinde düzenlenmiştir.
Yukarıdaki durumlar için verilen ceza farklılaşırken, cezanın daha ağır hallerini oluşturan durumlar da bulunmaktadır. Bunlar ise şu şekildedir:
- Bilişim sistemleri kullanılarak hırsızlık yapılması,
- Çeşitli alanlarda kontrol altına alınmış eşyaların çalınması,
- Kişi kendini koruyamayacak durumda olmasından ya da kişinin hayatını kaybetmesinden yararlanarak eşyaların çalınması,
- Doğal afetler sonucunda oluşan kargaşadan yararlanarak hırsızlık yapmak,
- İşi olmamasına rağmen resmi kıyafetler giyerek ya da kendini tanınmayacak hale sokarak hırsızlık yapmak,
- Büyük ve küçükbaş hayvanları çalmak,
- Kişinin elinde ya da vücudunda bulunan bir eşyayı çekerek ya da fark etmeden çalmak ve
- Anahtarın taklidi ile ya da farklı araçlarla kilitleri açmak ya da kilitli olmayan yerleri kilitlemek suretiyle hırsızlık yapmak, nitelikli hırsızlık suçunun 142. maddesindeki halleri oluşturmaktadır.
Yukarıdaki hallerin gerçekleşmesi durumunda, kişi ağır ceza uygulamalarına maruz kalacak ve cezai uygulamalar Türk Ceza Kanunu’nca belirlenen ölçekte verilecektir.
Hırsızlık Suçu Cezası
Basit ya da nitelikli hırsızlık suçunun çeşitli halleri ve unsurları bulunur. Bu hal ve unsurlar göz önünde bulundurularak, hırsızlık yapan kişiye basit ya da ağırlaştırılmış cezalar verilir. Türk Ceza Kanunu’nca belirlenen bu cezalar aşağıdaki gibidir:
- Basit Hırsızlık Suçu Cezası: 141. maddede belirtilen basit dolandırıcılık suçunun hallerinden birini işleyen kişiye, 1 ila 3 yıl arasında hapis cezası verilmektedir.
- Nitelikli Hırsızlık Suçu Cezası: Hırsızlık suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 141 ile 142. maddelerinde belirtilen hallerinden biri gözetilerek işlenmesi durumunda, kişiye 3 ila 7 yıl arasında hapis cezası verilecektir. Bununla beraber yalnızca 142. maddede belirtilen nitelikli hallerde ise kişiye 5 ila 10 yıl arasında hapis cezası verilir.
Ayrıca işlenen suçun cezayı artıran halleri de bulunur. Gaz ya da sıvı halde kullanılan enerji kaynaklarının kullanılması, depolanması ve bu kaynaklar kullanılarak suçun işlenmesi durumunda, ceza düzeyi 5 ila 12 yıl arasında hapis olarak değişecektir. Bununla beraber suç örgütlerin faaliyetleri çerçevesinde işlenirse ceza yarım kat artırılacak, ek olarak 10 bin güne kadar adli para cezası verilecektir. Adli Para Cezası isimli içeriğimizi inceleyebilirsiniz.
Hırsızlık Suçu Nasıl İspatlanır?
Basit ya da nitelikli hırsızlık suçlarının ispatlanabilmesi için belli başlı ispat yöntemleri kullanılabilir. Ayrıca hırsızlık suçu şikayete tabii olan suçlar kategorisinde yer almaz. Bunun için de bir şikayet süresinden söz etmek mümkün olmayacaktır. İspat edilirken de güvenlik kamerası kayıtları ve soruşturma esnasında bulunan parmak izi, ayak izi gibi kanıtlar, hırsızlık suçunun ispatında önemli yer tutacaktır. Şikayette bulunduğunuzda başlatılacak soruşturma süresince gerekli olan tüm delil toplama süreçleri kontrol altına alınacaktır.
İçeriğimizde hırsızlık suçu tanımı, unsurları ve cezası ile ilgili tüm süreçlerden detayları ile bahsetmeye çalıştık. Bu çerçevede “Hırsızlık Suçu Cezası Ne Kadardır?” isimli içeriğimizi buradan sonlandırıyoruz.
