Sınır dışı (deport) kararına itiraz başlığı üzerinde temellenen içeriğimizde, hakkında sınır dışı edilmesi kararı verilen ilgilinin bu karara nasıl itiraz edeceğini izah etmekteyiz. Sınır dışı (deport) kararına itiraz ve itiraz prosedürünü ifade etmeden önce, sınır dışı (deport) kararının ne olduğunu açıklamak, konunun bütünlüğü ve anlaşılması açısından yerinde olacaktır. Deport kararı, Türkiye’de bulunan bir yabancının sınır dışı edilmesi ve Türkiye’ye girişinin yasaklanmasıdır.
Yabancı hakkında deport kararı verilmesi, somut vakıanın özelliklerine göre muhtelif sebeplere dayanır. Söz gelişi; yabancının vize ihlalinde bulunması, kanuna veya ahlaka aykırı faaliyette bulunması, ulusal güvenlik veya sağlık açısından tehlike arz etmesi, çalışma iznini haiz olmadan Türkiye’de çalışması gibi durumlar, ilgili hakkında deport kararı verilmesini gerektirir. Deport kararı, Türkiye Cumhuriyeti Devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olmayan kişiler, yani yabancılar hakkında verilir.
Türkiye’de bulunan bir yabancı hakkında sınır dışı etme (deport) kararı verildiği takdirde, ilgilinin ülkeye giriş yapabilmesi için, hakkında verilen deport kararının kaldırılması gerekir. Hakkında verilen deport kararının kaldırılmasını isteyen yabancı, sınır dışı (deport) kararına itiraz prosedürüne başvurmalıdır. Bu süreç, muhteviyatı itibariyle hukuki bilgi, müktesebat ve teknik gerektirir. Dolayısıyla, sınır dışı (deport) kararına itiraz prosedürünün yabancılar hukuku avukatı marifetiyle takip edilmesi, en doğru yaklaşım olacaktır.
Sınır Dışı (Deport) Nedenleri
Yabancı hakkında verilen deport kararı, somut durumun özelliklerine göre farklı sebeplere dayanır. Deport kararının hangi sebepten dolayı verildiği, sınır dışı (deport) kararına itiraz prosedüründe belirleyici olduğu için oldukça mühimdir. Uygulamada en çok karşılaşılan sınır dışı (deport) nedenlerinden bazılarını paylaşmak gerekirse, şu şekilde sıralayabiliriz:
- İkamet iznine sahip ve fakat çalışma iznini haiz olmayan yabancının Türkiye’de çalışması,
- Türkiye’de bulunmak adına aldığı vizenin süresi bitmesine karşın Türkiye’den çıkış yapmayan yapancı, vize ihlalinde bulunmuş olur. Vize ihlali, deport kararını gerektirir. Vize ihlali halinde, ihlal cezasını ödeyen ve ülkeden çıkış yapıp ardından tekrar ülkeye giriş yaparak on gün içinde ikamet iznine başvuran yabancı hakkında deport kararı verilmez.
- İkamet izni kapsamında kendisine tanına süre biten ve fakat süreyi uzatmayan yabancı,
- Muvazaalı evlilik,
- Ahlaka mugayir eylemlerde bulunmak,
- Suç işlemek ve hapis cezasına mahkum olmak,
- Sahte evrak kullanarak veya kaçak yollar üzerinden ülkeye giriş yapmak,
- Toplum sağlığını tehdit eden bulaşıcı bir hastalığa sahip olmak,
- Uluslararası koruma başvurusu reddedilen yabancılar ile bu koruma statüleri sonlanan yabancılar.
Deport kararı nedenler, yukarıda sıraladığımız nedenlerle sınırlı değildir. Somut olayın koşullarına ve özelliklerine göre başkaca sebeplerden dolayı da deport kararı verilebilir. Sınır dışı edilme sebebine bağlı olarak ülkeye giriş yasağı süresi de belirlenir. Giriş yasağı süresi, deport kararının verilme sebebine göre değişir. Belirli hallerin varlığında, hakkında deport kararı verilen kişiye yabancı tahdit kodu konur. Yabancı hakkında işlenen tahdit kodunun kaldırılması da önemlidir. Bu bakımdan, avukat yardımı almak oldukça mühimdir.
Sınır Dışı (Deport) Kararı Kaldırma Prosedürü
Yabancı hakkında sınır dışı edilmesi kararı, ilgili valilik veya Göç İdaresi Genel Müdürlüğünce verilir. Kararla birlikte kişi hakkında yurda giriş yasağı belirlenir. Bir yabancı hakkında deport kararı verildiği takdirde, belirlenen giriş yasağı süresi tamamlanmadan ülkeye giriş yapılamaz. Fakat bu yasağın belirli istisnaları bulunur. Bu bakımdan, giriş süresinin tamamlanmasını beklemeden ülkeye giriş yapılabilir. Bunun için, sınır dışı (deport) kararına itiraz prosedürüne başvurulması gerekir.
Sınır dışı edilme kararı verilen yabancı, ülkeye giriş yasağı süresi dolmadan iki farklı şekilde ülkeye giriş yapabilir. Bunlardan ilki, yabancının meşruhatlı vize almış olmasıdır. Meşruhatlı vizeye sahip olan yabancı, hakkında verilen deport süresi tamamlanmadan ülkeye giriş yapabilir. Diğer yöntem ise, sınır dışı etme kararına karşı idare mahkemesine müracaat etmek suretiyle sınır dışı etme (deport) kararının iptalini talep edebilir.
- Meşruhatlı Vize
Yabancı uyruklu kişi, hakkında deport kararı verilmiş olsa dahi meşruhatlı vizeye sahip olduğu takdirde ülkeye giriş yasağı süresinin tamamlanmasını beklemeden ülkeye giriş yapabilir. Eğitim, evlilik, tedavi vs. sebepler dolayısıyla meşruhatlı vize alan yabancı, hakkında verilen deport kararıyla belirlenen ülkeye giriş yasağı süresi tabi değildir; söz konusu sürenin tamamlanmasını beklemeksizin, ülkeye giriş yapabilir. Meşruhatlı vize davetiyesi başvurusunda hak kaybı yaşamamak için avukat yardımı almak, oldukça önemlidir.
Sınır dışı (deport) kararına itiraz, idare mahkemesinde iptal davası açmak suretiyle ileri sürülebilir. Hakkında deport kararı verilen yabancı, deport kararının hukuka aykırı olduğu iddiasıyla ve kararın iptali istemiyle idare mahkemesine başvurabilir. Yabancı hakkında verilen deport kararının yabancıya tebliğ edilmesini takip eden yedi günlük süre içinde iptal davası açılmalıdır. Yabancı hakkında konan tahdit kodunun kaldırılması da ancak idare mahkemesinde açılacak davayla mümkündür.
