Bir belge onay uygulaması olan Apostil belgenin gerçekliğini ispat etmeye yarar. Bir belgenin gerçek olduğunun ispatlanması gerektiğinde tasdik edilmesi icap eder. Apostil belge onay sisteminin belirli kuralları vardır.
Bu kurallar 6 Ekim 1961 yılında Lahey Konvansiyonu tarafından belirlenmiştir. Apostil onayını almış olan bir belge Lahey Konferansı’na tüm üye ve taraf ülkelerde geçerli olur. Apostil belgesi hazırlanırken ana başlık olarak “Apostille” ifadesi kullanılmak zorundadır.
Apostil Ne İşe Yarar?
Apostil bir belgenin geçerliliği kanıtlanacağı zaman başvurulan belge onay sistemidir. Apostil belgesinde yer alan bileşenler eksiksiz ve tam olmak zorundadır. Apostil şerhi uygulamasına konu olan sözleşmede yer alan 9. Madde uyarınca her ülke sözleşmede yer alan tasdik bağışıklığının görüldüğü hallerde kendisine ait olan konsolosluk ya da diplomasi memurlarınca tasdik işleminin yapılmamasını sağlamak için gerekli önlemleri almakla yükümlü tutulur.
Bu kapsamda usulüne uygun şekilde hazırlanmış Apostil şerhi yeni bir tasdike gerek duymaz. Yabancı devlet makamının düzenlemiş olduğu bir belgenin ayrıca tasdik işlemine gerek duyulmaksızın başka bir devlet makamınca geçerli olabilmesi için Apostil şerhine ihtiyaç duyulur. Çeşitli belgeler için Apostil onayına gerek duyulabilir. Apostil onayına ihtiyaç duyulabilecek bazı belge örnekleri şunlardır:
- Diploma,
- Evlilik cüzdanı,
- Vekaletname,
- Doğum belgesi,
- Vesayet belgesi,
- Ölüm belgesi,
- Mahkeme kararları.
Ülkemizde Apostil şerhi koymaya yetkili birimler adli ve idari belgeler söz konusu olduğunda farklılık göstermektedir. Buna göre idari belgelere valilik, adli belgelere ise Adalet Komisyonu Başkanlığı bu şerhi koyabilir.
Mahkeme kararlarında Apostil şerhi konduktan sonra tanıma ve tenfiz davasının açılma zorunluluğu bulunur. Buna ek olarak 2018 yılından bu yana boşanma davalarının kararları nüfus müdürlükleri tarafından tanınabilmektedir. Boşanma kararı dışındaki tazminat, velayet gibi konularda ise tenfiz davası açılması zorunludur.
Diploma ve Apostil
Apostil şerhine ihtiyaç duyulabilecek belgelerden biri diplomadır. Yurt dışında eğitim almak isteyenler için zorunlu olabilen bu uygulamada öğrencinin Türkiye’den almış olduğu diplomasına Apostil şerhi yapılır. Bu sayede diplomanın yurt dışında bulunulan ülkede geçerlilik kazanması sağlanmış olur.
Diplomaya konulacak Apostil şerhinde ilçe kaymakamlıkları ya da valilikler yetkilidir. Bu işlem yapılacağı zaman da birtakım süreçlerin takip edilmesi gerekir. Diplomanın aslının yeminli tercüman tarafından çevrilmesi bu aşamada ilk yapılması gereken işlemdir.
Yeminli tercümanın yapacağı çevirinin ardından da noter onayına gerek duyulur. Yeminli tercüman tarafından çevrilen ve noterce onaylanan diploma daha sonra ilgili birimlere götürülerek Apostil onayına sunulur.
Apostil Geçerlilik Süresi Nedir?
Apostil geçerlilik süresi olmamakla birlikte işlem yapılan belgenin herhangi bir geçerlilik süresi söz konusu ise belgede yer alan sürenin sonuna gelindiğinde belge de hükümsüz olacağından Apostil işlemi sonlanır.
Konsolosluklar Apostil Onayı Verebilir mi?
Apostil onayı belgenin yabancı bir devlette geçerli olabilmesine yarar. Bu onay işlemi Lahey Konferansı’na üye ve taraf olan ülkelerce istendiğinde kişinin yaşadığı veya bulunduğu ülkede resmi nitelik taşıyan belgeler Apostil onayı isteyen ülkelerde de geçerlilik kazanır.
Apostil onayını her ülke kendi egemenlik sınırları kapsamında yetkili birimlerince düzenler. Bu sebeple de Apostil’in düzenlendiği birimler ülkeden ülkeye farklılık gösterebilmektedir. Apostil onayını konsolosluklar vermez. Bu onay ilgili ülkenin yetkili birimlerince düzenlenir.
Apostil İşlemi Nasıl Yapılır?
Apostil işlemi ile bir belge yabancı bir ülkede resmi niteliğe dönüşür. Tasdik işlemi belgenin taşıdığı resmi niteliğin yabancı devlet nezdinde de kabul edilmesine yararken belge onay sistemi olan Apostil her ülkede farklı birimlerce yapılabilir.
6 Ekim 1961 yılından bu yana uygulanan Apostil Lahey Konvansiyonu tarafından düzenlenmiş olan bir belge onay sistemidir. Türkiye’de valilik ya da kaymakamlıklarca yapılabilen onay işlemi için ilgili belgeler eşliğinde başvuru yapılması gerekir.
- Öncelikle belgenin aslı ve bir adet fotokopisi ilgili birime sunulmalıdır,
- Belgenin sunulmasının ardından incelenme süreci başlar,
- Belge incelendikten sonra gerçekliğinin ve geçerliliğinin onayı gerçekleşir,
- Belgeye Apostil şerhi konur.
Apostile dair hukuki iş ve işlemlerde başarılı ve uzman bir avukat yardımı almanın, hak ve menfaat kaybını engellemek bakımından son derece yararlı olacağını belirtmek gerekir.
Apostil İşlemi İçin Gerekli Belgeler
Apostil işlemi yapılacağı zaman yetkili birimler tarafından bazı belgeler talep edilir. Bu belgelerin eksiksiz ve tam olarak temin edilmesi zorunludur. Apostil şerhi resmi nitelik taşıdığından kullanılacak belgenin şerhi isteyen ülkede geçerlilik kazanması sağlanmış olur.
Apostil işlemleri yabancı bir ülkede yaşayanların, yabancı bir ülkeye okuma ya da başka bir amaçla ziyaret gerçekleştirenlerin ihtiyaç duyabileceği bir uygulamadır. Okuma amacı ile yurt dışına giden bir öğrencinin ülkesinden aldığı diplomanın yurt dışında da geçerli olabilmesi diplomaya konacak Apostil şerhi ile mümkün olacaktır.
Apostil şerhi konmuş bir belgenin gerçekliği ve doğruluğu onaylanmış kabul edilir. Bu durumda belge Lahey Konferansı’na üye ve taraf ülkelerde geçerli hale gelir. Apostil işlemleri sırasında gerekli belgeler şunlardır:
- Belgenin orijinali,
- Belgenin fotokopisi,
- Kimlik fotokopisi.
Apostil İşlemi Nerede Yapılır?
Apostil işlemi yapılacağı zaman adli ve idari belgelerde farklı birimlere başvurulması gerekir. Her ülke kendi egemenlik alanında Apostil düzenlemesi yapan ilgili birimlerini belirleme yetkisine sahiptir. Türkiye’de idari ve adli belgeleri düzenleme yetkisine sahip olan birimler şunlardır:
İdari Belge
- Valilik,
- Vali,
- Vali adına vali yardımcısı,
- Vali adına hukuk işleri müdürü,
- Kaymakamlık.
Adli Belge
- Ağır Ceza Mahkemesi kurulu olan merkezlerde bulunan Adli Yargı Adalet Komisyonu Başkanlığı.
Apostil Şerhi Hangi Belgelere Konur?
Apostil şerhi konan resmî belgeler bu uygulama ile geçerlilik kazanır. Belge onay sistemi olan Apostilin geçerli olması için bileşenlerinin tam ve eksiksiz olması zorunludur. Onaylanan belge Lahey Konferansına üye ve taraf olan ülkelerde geçerli hale gelir. Apostil şerhi konan belgeler şu şekilde sıralanabilir:
- İdari belgeler,
- Noter senetleri,
- Yargı organları tarafından düzenlenmiş belgeler,
- Kişilerce özel sıfatla imzalanmış resmi makam ve noter tasdiki olan resmi beyanlar.
Apostil Şerhi Uygulanamayan Belgeler
Bir belge bulunulan ülkede geçerli olabilmesi için bazı hallerde Apostil şerhinin olması zorunludur. Apostil şerhi belgeyi onaylama yetkisi olan ilgili makam tarafından verilir. Apostil şerhi bazı belgeler için zorunlu olurken bazı evraklar söz konusu olduğunda bu uygulama geçerli olmaz. Apostil şerhi uygulanamayan belgeler aşağıdaki gibidir:
- Konsolosluk ya da diplomasi memurlarının düzenlediği belgeler,
- İdari belgelerden ticaret veya gümrük işlemleri ile doğrudan ilgisi olan evraklar,
- Uluslararası sözleşmelerin TBMM’de onaylanması ile kanun vasfını kazanması söz konusudur. Bu sözleşmeler kanun vasfını kazandığında milli kanun gibi yürürlüğe girer.
Apostilde Neler Yer Alır?
Apostili oluşturan unsurlar şunlardır:
- Belgeyi düzenleyen ülkenin adı,
- Belgeyi imzalayanın ismi,
- Belgeyi imzalayanın hangi sıfata sahip olduğu,
- Belgede yer alan mührün hangi makama ait olduğu,
- Belgenin nerede tasdik edildiği,
- Belgenin tasdik tarihi,
- Apostili hangi makamın düzenlediği,
- Apostile ait numara,
- Belgeyi düzenleyen makamın mührü ya da kaşesi,
- Apostili hazırlayan yetkili kişi imzası.
Apostil Nerede Düzenlenir?
Apostil şerhinin geçerli olabilmesi için Lahey Konferansı’na üye ya da taraf ülkeler tarafından talep edilmiş olması şartı aranır. Apostil onayını ilçe kaymakamlıkları ve valiliklerin hukuk büroları yapar. Bu şerh ücret ödenmeden belgeye konulur.
Bununla birlikte bazı durumlarda yasal prosedür gereği bir tercümana ya da avukata ihtiyaç duyulursa bu kişilerden alınacak hizmet için ücret ödenmesi gerekebilir. Apostil düzenlemesini her ülke kendi egemenlik alanında yetkili birimlerince yapabilir.
Her ülkede Apostil belgesi düzenleyen yetkili kurum farklıdır. Bu nedenle hangi ülkeden alınacaksa o ülkenin yasal prosedürlerinin ne olduğu ve hangi birimin bu belgeyi hazırladığı öğrenilmelidir. Ülkemizde Apostil belgesini düzenleyen birimler idari belgelerde valilik, adli belgelere ise Adalet Komisyonu Başkanlığı’dır.
Apostil İşlemi ve Hukuki Belgeler
Hukuki belgeler söz konusu olduğunda Lahey Konferansı’na üye ve taraf ülkelerin talep edeceği evraklarda Apostil işlemine gerek duyulur. Hukuki işlemler arasında kişinin evlilik yapması durumunda sahip olacağı evlilik cüzdanı onayı örnek olarak verilebilir.
Apostil işlemi yapılan bir evlilik cüzdanı geçerlilik kazanırken doğruluğu ve içeriği de onaylanmış kabul edilir. Bu durumda belge Lahey Konferansı’na üye ve taraf olan ülkelerde kullanılabilir. Bu işlemler kapsamlı ve bir dizi protokole göre yürütülmesi gereken çalışmalar arasındadır.
Apostil resmi nitelikteki belgeler için alınmaktadır. Apostil onayı olan bir belge yurt dışında geçerli olacağından bu işlemler bir dizi protokole göre tamamlanmaktadır. Başka bir ülkede alınmış olan mahkeme kararları söz konusu ise karara şerh alınması ile direkt olarak Türkiye’de geçerli olmaz.
Mahkeme kararlarında tanıma ve tenfiz prosedürlerinin tamamlanmasının ardından geçerlilik söz konusu olacağından öncelikle mahkeme kararına Apostil şerhi konulur. Ulusal hukuk sisteminde ve uluslararası hukukta Apostil şerhi uygulaması kendisine çalışma alanı bulan bir belge onay sistemidir. Bu belge resmi nitelik taşıyacağından içeriğinde yer alması gereken zorunlu unsurların eksiksiz ve tam olması gerekir.
Yurt dışında alınmış olan mahkeme kararlarında mahkemenin verdiği kesin hüküm dışındaki kararlar tanınacağı zaman tenfiz davası açılır. Tanıma ve tenfiz prosedürlerine geçilebilmesi içinse öncelikle tasdik işlemi gerekir. Mahkeme kararları başka türlü tanıma veya tenfiz işlemine tabi tutulamamaktadır.
Kişilerin hukuki işlemler söz konusu olduğunda hak kaybı yaşamaması adına o ülke kanunları hakkında da bilgi sahibi olması önem arz eder. Apostil işlemleri yapılacağı zaman hukuki destek almak kişi adına avantaj yaratacağından ihmal edilmemesi gereken önemli bir ayrıntıdır.
Tanıma ve Tenfiz Davalarında Apostil Onayı İçin İstenen Belgeler
Tanıma ve tenfiz davaları öncesinde tasdik işleminin yapılması gerekir. Yurt dışında alınmış olan bir mahkeme kararında kesin hüküm dışında kalanlar için tenfiz davası açılmadan önce Apostil şerhi yapılması gerekir. Bu durumda da birtakım belgelere gereksinim duyulur.
- Yurt dışında görülmüş olan mahkemenin verdiği kesin kararın aslı,
- Yurt dışında görülen mahkeme kararına verilen Apostil şerhi,
- Apostil şerhinin koşullara uygun çevirisi,
- Şerh ve mahkeme kararına ait noter onaylı ve yeminli tercüman çevirisi.
Bazı durumlarda yabancı ülke vatandaşlarından şerh tasdikli adli sicil kaydı istenebilmektedir. Yabancı ülke vatandaşından istenebilecek bu belge oturma izni talebi karşısında olabilirken diğer ülke vatandaşlarının kendi ülkelerindeki herhangi bir suç niteliği taşıyan eyleminin olup olmadığı bu sayede anlaşılabilmektedir.
Apostil Şerhi Talep Eden Ülkeler Hangileridir?
Söz konusu ülkeler şunlardır:
- Yeşil Burun Adaları,
- Şili,
- Kıbrıs,
- Çek Cumhuriyeti,
- Danimarka,
- Dominika,
- Kosta Rika,
- Hırvatistan,
- Arnavutluk,
- Andorra,
- Antigua ve Barbuda,
- Arjantin,
- Bolivya,
- Bosna Hersek,
- Botsvana,
- Brezilya,
- Brunei Sultanlığı,
- Ermenistan,
- Barbados,
- Belarus,
- Belçika,
- Belize,
- Bulgaristan,
- Burundi,
- Dominik Cumhuriyeti,
- Ekvador,
- El Salvador,
- Trinidad ve Tobago,
- Tunus,
- Türkiye,
- Ukrayna,
- Birleşik Krallık,
- Estonya,
- Hindistan,
- İrlanda,
- İsrail,
- Palau,
- Panama,
- Paraguay,
- Peru,
- Filipinler,
- Gürcistan,
- Çin (Hong Kong),
- Çin (Makao),
- Kolombiya,
- Cook Adaları,
- Eswatini (eski adıyla Svaziland),
- Fiji,
- Finlandiya,
- Fransa,
- Macaristan,
- İzlanda,
- Almanya,
- Yunanistan,
- Saint Kitts ve Nevis,
- Saint Lucia,
- Saint Vincent ve Grenadinler,
- Samoa,
- Amerika Birleşik Devletleri,
- Uruguay,
- Grenada,
- Guatemala,
- Guyana,
- Honduras,
- Polonya,
- Portekiz,
- Moldova Cumhuriyeti,
- Kuzey Makedonya Cumhuriyeti,
- Romanya,
- Rusya Federasyonu,
- İtalya,
- Japonya,
- Lesoto,
- Liberya,
- Lihtenştayn,
- Litvanya,
- Lüksemburg,
- Malavi,
- Malta,
- Kazakistan,
- Mauritius,
- Meksika,
- Monako,
- Moğolistan,
- Sao Tome ve Principe,
- Sırbistan,
- Seyşel Adaları,
- Slovakya,
- Venezuela,
- Avustralya,
- Avusturya,
- Azerbaycan,
- Bahamalar,
- Bahreyn,
- Slovenya,
- Güney Afrika,
- İspanya,
- Karadağ,
- Fas,
- Namibya,
- Hollanda,
- Yeni Zelanda,
- Kore Cumhuriyeti,
- San Marino,
- Surinam,
- İsveç,
- İsviçre,
- Tacikistan,
- Tonga,
- Kosova,
- Kırgızistan,
- Letonya,
- Marshall Adaları,
- Nikaragua,
- Niue,
- Norveç
- Umman,
- Özbekistan,
- Vanuatu.
E-Apostil Ne Demek?
Devlet kurumlarından alınabilecek belgeler e-devlet portalı aracılığı ile online olarak dijital ortamlarda hazırlanabilmektedir. E-apostil uygulaması da bunlar arasında yer alır. 2019 yılından bu yana yürürlükte olan uygulama ile sınırlı olmasına rağmen Apostil onayı alınabilmektedir.
E-devlet üzerinden giriş yapıldıktan sonra e-Apostil, www.eapostil.gov.tr aracılığı ile Apostil işlemi yapılacak olan belge için başvuru yapılabilmektedir. Bu işlemin ardından başvurunun işlemi yapmaya yetkili kılınan birime iletilmesi gerçekleşmektedir.
Adalet Bakanlığı veya İçişleri Bakanlığı’na gönderilen belge incelendikten sonra Apostil onayı için uygunsa bu işlem yapılır. İşlemin tamamlanmasının ardından da ilgili kişiye aynı iletim kanalları kullanılarak gönderilir.
Boşanmanın Tanınması ve Apostil Şerhi
Boşanma davalarında alınan mahkeme kararlarının yurt dışında tanınması için tanıma usulünden yararlanılması gerekirken 2018 yılından bu yana tanıma işlemleri ile sınırlı olan boşanma davası mahkeme kararlarında nüfus müdürlüğü işlemi gerçekleştirebilmektedir.
Boşanma davasına ek olarak nafaka ya da tazminata yönelik hükümler de söz konusu ise ayrıca bir tenfiz davası açılması gerekir. Tanıma veya tenfiz davası açılmadan önce karara Apostil işleminin uygulanması zorunlu kılınmıştır.
Ticaret Şirketleri ve Apostil Şerhi
Ticaret ile uğraşanlar için de Apostil şerhi gerekli olabilecek uygulamalar arasında yer alır. Ticari evraklar arasında yer alabilen şirket ana sözleşmeleri, kuruluş sözleşmeleri talep edildiğinde belirli bir sürecin takip edilmesi gerekir.
Şube ya da temsilcilik açmak isteyen şirketleri ilgilendiren bu işlemler sırasında evrak tercümelerinin ardından noter onayına sunulması ve ilgili birimlere teslim edilmesi başvuru aşamaları arasında yer alır.
Sıkça Sorulan Sorular
Apostil Şerhi Geçerlilik Süresi Ne Kadar?
Apostil şerhi geçerlilik süresi bulunmaz. Belgeye ait bir geçerlilik süresi varsa bu süre sonlandığında belgeye konan Apostil şerhi de otomatik olarak sonlanır. Bunun dışında Apostil şerhi için sonlanma süresi söz konusu değildir.
Apostil Nedir?
Lahey Konferansı’na üye ve taraf ülkelerin talep ettiği bir belge onay sistemidir. Sistem sayesinde resmî belgelerin bu ülkelerde geçerli olması sağlanır. Apostil işlemini her ülkenin kendi belirlediği ilgili birimi yapar.
Apostil İşlemlerinde Hangi Belgeler İstenir?
Apostil işlemleri yapılırken talep edilenler arasında; belgenin orijinali, belgenin fotokopisi ve kimlik fotokopisi yer almaktadır.
