Türk Ticaret Kanunu bünyesinde tanımlanmış olan çek, uygulamada en fazla kullanılan kambiyo senetleri arasında yer almaktadır. Poliçe ve bono göz önünde bulundurulduğunda çok daha güvenilir bir seçenek olan çek, paranın ikamesi olabildiği için ticaret hayatında sıklıkla tercih edilir. Ancak çekin belirli durumlarda çalınması, yırtılması ya da daha farklı bir olumsuzluk ile karşı karşıya kalınması halinde, çek iptali davasına gidilebilmektedir. Biz de bu içeriğimizde çek iptali davası ile ilgili tüm detaylardan bahsedeceğiz.
Çekin İptal Edilmesi Ne Demektir?
Kişi bir ödeme için çek hazırlayarak karşıdaki kişiye bu çeki teslim ettiğinde, karşıdaki kişi bankaya ulaşarak, çekin üzerinde yazılan miktarı talep etmesi mümkündür. Bu şekilde üzerinde yazan miktar banka tarafından kişiye verilir. Bu da yüklü miktardaki ödemeler için son derece önemli bir seçenektir. Ancak belirli durumlarda çekin iptal edilmesi gerekir. Örneğin çek kayboldu ise, üçüncü kişilerin eline geçmesi imkan dahilinde olur. Bu nedenle çekin iptal edilmesi zorunluluk arz eder. Bunun yanında diğer sebepler de çek iptalini zorunlu kılar.
Çekin iptal edilmesi, kişiye verilen çekteki miktarın bankadan alınamaması, üçüncü kişilerin eline geçmesi durumunda, çekin kullanılamaz hale getirilmesi için gereklidir. Bunun için çek iptali davası açılır. Ayrıca çekin çeşitli sebeplerle kullanılamaması, kaybolması, üçüncü kişilerin eline geçmesi, çekin zayi olması anlamına gelir.
Çek İptalinin Şartları Nelerdir?
Açılan her dava ya da yerine getirilen her eylem için belirli şartlar bulunur ve bu şartlar sağlandığında ilgili dava açılır ya da eylem gerçekleştirilir. Çek iptalinde de bu durum geçerli olacaktır. Peki, bu şartlar nelerdir?
- Çekin zayi olması zorunludur.
- Çekin kullanılma hakkı tamamen kaybedilmiş ve aynı çekin tekrar kullanılamaz durumda olması gerekir.
- Çek zayi olsa bile kişinin çekteki hakkının devam ediyor olması gerekir.
Yukarıdaki şartlar, çek iptalinin maddi şartları olarak sınıflandırılmaktadır. Bunun yanında şekli şartlar da bulunur. Bunlar ise şu şekildedir:
- Çek iptalinin gerçekleştirilmesi talebinin çek iptali dilekçesi ile mahkemeye bildirilmesi gerekir.
- Talepte bulunan kişinin çek üzerinde hak sahibi olması gerekir.
Şekli şartlar da yerine getirildikten sonra çek iptali için dava açılabilecektir. Böylece kişinin hak kaybı yaşamasının önüne geçilebilir.
Çek İptali Davası Nedir?
Çek üzerinde hak sahibi olan kişinin çeke ulaşamaması, çekin kaybolması, yırtılması ya da daha pek çok farklı durumda çek iptali davasının açılması zorunludur. Bu hak kişiye Türk Ticaret Kanunu’nun 651. maddesinde verilmiştir. Kişi bu hakka sahip olmasına rağmen dava açmaz ve zayi olan çek yüzünden bir zarara uğrarsa, önü alınamaz hak kayıpları ile karşı karşıya kalabilir. Peki, çekin iptal edilmesi nasıl sağlanır?
Çek İptali Nasıl Gerçekleştirilir?
Kişinin zayi olan çekinin iptal edilmesi için tek yol çek iptali davasının açılmasıdır. Türk Ticaret Kanunu’nun 651. maddesinde de kişinin zayi olan çekinin iptal edilmesi hakkı bulunduğu ile ilgili bir düzenleme bulunur. Bu nedenle kişi bu durumla karşı karşıya kaldıktan sonra hızlı bir şekilde hareket etmeli, hak kaybı yaşamaması için ticaret hukuku alanında tecrübeli bir avukattan destek almalıdır. Böylece gerekli olan ön hazırlık sorunsuz bir şekilde gerçekleştirilmiş olacak, dava sürecine de hızla girilmiş olunacaktır.
Çek İptali Davası Ne Kadar Sürer?
Her davanın belirli maddi ve şekli şartları bulunduğu için bu şartlar ne kadar sürede sağlanırsa, dava o kadar hızlı başlayacaktır. Ancak çek iptali davasının ne zaman açılması gerektiği ile ilgili herhangi bir süre bulunmaz. Kişi çekinin zayi olmasından itibaren bu hakkını hızla kullanması gerekir. Aksi durumda önü alınamaz hak kayıpları ortaya çıkacaktır. Bunun yanında; mahkemenin bulunduğu il, mahkeme, dava türü ve davanın içeriğine göre çek iptali davasının süreleri değişikliğe uğramaktadır.
Ticaret yaşamında yüklü miktardaki ödemelerin yapılmasında en kolay yollardan bir tanesi çektir. Ancak belirli durumlarda çek zayi olabilir ve bunun için de çek iptali davasının açılması gerekir. Biz de “Çek İptali Davası” isimli içeriğimizde tüm bu süreçlerden bahsetmeye çalıştık.