Web sayfamızda yer alan kıdem tazminatı hesaplama aracı sayesinde doğru ve güvenilir bir sonuç elde edebilirsiniz. Kıdem tazminatı hesaplama aracımızın kullanımı oldukça pratik ve kolaydır. Bu araç sayesinde hizmet süresi en az bir yıl olan ve kendi isteğinin dışında işten çıkarılan işçinin ne kadar tazminat alabileceği en doğru şekilde belirlenebilir.

Kıdem tazminatı hesaplama aracımız sayesinde tazminat miktarı hesaplanırken işçinin brüt ücreti, sigortalı olduğu süre ve kıdemi dikkate alınmaktadır. Bu araç dijital ortamda kısa sürede sonuç almanıza yarar.

Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

Kıdem tazminatı hesaplaması yapılırken dijital ortamda bu işlem gerçekleştirilecekse bir takım verilerin sisteme girilmesi gerekir. Kıdem tazminatı verileceği zaman koşulların sağlanıp sağlanmadığının önemi bulunur. Bir işyerinde çalışan işçiler en az bir yıldır o işyerinde çalışıyor olduklarında ve kendi istekleri dışında işten çıkarıldıklarında kendilerine hizmetlerinin karşılığı olarak ödenmesi gereken bir ücret bulunur.

İşçi haklı bir nedenle sözleşme feshi yaptığında da kıdem tazminatı alma koşulları sağlanmışsa bu ödemeyi alabilir. İşverenin haksız sebeple yapacağı işten çıkarma sırasında da işçinin kıdem tazminatı alma koşulları oluşmuş ise kendisine bu alacağı ödenmek zorundadır.

Kıdem tazminatı hesaplanacağı zaman işçinin brüt ücreti ve kıdeminin dikkate alınması gerekir. Kıdem tazminatı ödemesi işçinin işten çıkarıldığı tarihte yapılmalıdır. Kıdem tazminatı hesaplaması yapılırken dikkate alınması gereken ücret işçinin son ücretidir.

İşçi ile işveren arasında yapılmış olan iş sözleşmesi feshedildiğinde bu fesih tarihinde işçinin almış olduğu son ücret kıdem tazminatı hesaplaması sırasında dikkate alınır. İşçinin aldığı son ücret kıdem tazminatı hesaplaması sırasında brüt ücret olarak değerlendirilir. İşçinin çalıştığı her yıl baz alınarak brüt maaşının 30 günlük tutarı üzerinden kıdem tazminatı hesaplanmaktadır.

Kıdem Tazminatı

İşçi belirli koşulların oluşması halinde çalıştığı iş yerinde çalışma süresinin karşılığı olarak bir kıdeme sahip olacağından işten ayrılacağı zaman kendisine kıdem tazminatı ödenir. İşçinin iş yerinde geçirdiği çalışma süresine bağlı olarak belirlenen kıdem tazminatı işyerine yıllar içinde verdiği emeğin bir karşılığıdır.

Kıdem tazminatı hesaplanırken işçinin son aldığı ücret baz alınır. Bu ücrete yemek, yol, sosyal yardım ve benzeri haklar ilave edildikten sonra kıdem tazminatı hesaplanır. 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında düzenlenen kıdem tazminatı, bazı koşulların yerine getirilmesi durumunda geçerli olur.

Kıdem tazminatı hesaplama yapılırken de şartlarının ne olduğunun anlaşılması gerekir. Buna ilaveten kıdem tazminatı tavanı da bilinmesi gerekenlerden biridir. Tazminat hesaplama dijital uygulamalardan faydalanılarak da yapılabilmektedir. Bunun için uygulamaya talep edilen verilerin girilmesi gerekirken hesaplama sonucunda gerçeğe yakın veriler elde edilebilir.

Kıdem Tazminatı Nedir?

İşveren işçiye belirli koşullar sağlandığında iş yerinde çalıştığı süre karşılığında kıdemine tekabül eden bir miktarda kıdem tazminatı öder. Bu tazminat miktarı işçinin iş yerinde yaptığı işe karşılık verdiği emeğin karşılığıdır.

İşçi iş yerinde düzenli olarak çalıştığında belirli bir süre geçmesi halinde bu süre ölçü alınarak kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Son çalışılan ücret ve buna ilaveten sosyal yardım, yemek ve yol gibi haklar ilave edilerek hesaplanan kıdem tazminatı brüt ücret üzerinden hesap edilir.

Kıdem Tazminatı Alma Koşulları

İş Kanunu 4857 sayı ile yürürlükte olan bir kanundur. Bu kanun kapsamında çalışma barışının temin edilmesi sağlanırken aynı zamanda işçi ve işveren açısından karşılıklı hak ve yükümlülükler güvence altına alınır.

Kıdem tazminatı almaya hak kazanmak için bazı şartların varlığına bakılmaktadır. Öncelikle işçi 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında iş sözleşmesi ile çalışıyor olmalıdır. İş sözleşmesi yazılı ya da sözlü olarak yapılabilir. Kanun her iki türde yapılmış sözleşmeleri geçerli kabul etmektedir.

Kıdem tazminatı alabilme koşulları arasında bir yıl çalışma şartı da yer alır. Aynı işverene ait bir işyerinde en az 1 yıl süre ile çalışmış olmak kıdem tazminatı alabilme koşulları arasında yer alır. İşçinin aynı işverene ait işyerlerinde 1 yıldır çalışıyor olması kıdem tazminatını alabilmek için yeterlidir.

İş sözleşmesi kapsamında çalışan işçinin belirsiz süreli bir sözleşme çerçevesinde çalışıyor olması gerekir. İşveren haksız bir nedenle sözleşmeyi feshettiğinde de işçi koşullar varsa kıdem tazminatı almaya hak kazanır.

İşçinin de haklı bir nedenle sözleşme feshi yapması durumunda koşullar oluşmuş ise kıdem tazminatı alabilmesi mümkündür. Belirli süreli iş sözleşmesi kapsamında çalışan işçi kıdem tazminatı talep edemez.

Belirli süreli iş sözleşmeleri süre bitiminde kendiliğinden sona erer. İş sözleşmesinin belirli süreler için yapıldığı durumlarda işçi kıdem tazminatı alamaz. Belirli iş sözleşmesi sözleşmede belirtilen süreden önce işverenin haksız bir nedenle sonlandırılması durumunda işçi kıdem tazminatı alabilir. Aynı şekilde işçinin haklı bir nedenle sözleşmeyi feshettiği hallerde de kıdem tazminatı alınabilir.

Bir işyerinde en az 1 yıldır çalışan ve belirsiz süreli iş sözleşmesine bağlı olarak hizmet veren işçi haklı bir neden olmadıkça ve kendi isteği dışında işten çıkarılırsa kıdem tazminatı alabilir. İşçinin halklı bir nedene dayanmak sureti ile kendisinin iş akdini sonlandırdığı hallerde de kıdem tazminatı alınabilir.

Kıdem tazminatı hesaplaması yapılırken işçinin brüt ücretinin ne kadar olduğu bilinmelidir. Bunun yanı sıra işçinin kıdemi de hesaplama sırasında dikkate alınır. Kıdem ve brüt ücret bilindiği takdirde kıdem tazminatı hesaplaması yapılabilir.

Kıdem Tazminatına Hak Kazanma

Kıdem tazminatına hak kazanma için işçinin belirli koşulları sağlaması gerekmektedir. Öncelikle işçi en az bir yıldır aynı işyerinde çalışıyor olmalıdır. İşveren işçiyi işten haksız bir nedenle çıkarmamış olmalıdır.

4857 sayılı İş Kanunu kapsamında çalışan işçiler için geçerli olan kıdem tazminatı hakkı için işçinin iş sözleşmesi kıdem tazminatına hak kazanacak biçimde sonlandırılmış olmalıdır. İş Kanunu uyarınca düzenlenmemiş olan bir sözleşme işçinin kıdem tazminatı alması için uygun olmaz.

İş sözleşmesi haksız yere feshedilen işçinin hakları kanun çerçevesinde aranabilir. Bu kapsamda işçi kıdem tazminatı alabilme koşullarını sağlamış ise ve haksız bir nedenle işten çıkarma söz konusu olduğunda kıdem tazminatını yasal olarak alabilir.

İşçi hangi hallerde sözleşmeyi haklı olarak feshedebilir? Sorusu da işçi tarafından yanıtı merak edilebileceklerden biridir. Kıdem tazminatına hak kazanma için işçinin koşulları sağlayıp sağlamadığına bakılırken bazı özel durumlar sebebi ile de işçi kıdem tazminatı alabilme hakkını kullanabilir.

Kadın işçi evlendiğinde erkek işçi ise askerlik sebebi ile işten ayrıldığında iş sözleşmesi uyarınca bir yıldan fazla süredir çalıştığı iş yerinden kıdem tazminatını alabilmektedir. İşçi sigortalılık süresini tamamladığında ve primlerini de gününde ödemişse ve prim ödeme gün sayısında eksiklik yoksa emeklilikte yaş koşulunu da sağlamış ise kıdem tazminatı alabilir.

İşçinin işin konusu olan bir sebeple sağlığı ile ilgili bir sorun yaşaması durumunda iş sözleşmesini haklı bir nedenle feshedebilme hakkı bulunur. İşçinin alacakları işveren tarafından zamanında ödenmezse işçi haklı bir gerekçe ile iş sözleşmesini feshedebilir.

İşveren işçi aleyhinde bir suç işlerse de işçi haklı nedenle sözleşme feshine gidebilir. İşçi askere gideceği zaman da kıdem tazminatını alabilir. İş koşullarında ortaya çıkan esaslı değişiklikler sebebi ile işçi haklı nedenle fesih hakkını kullanabilmektedir.

İşçinin kıdem tazminatı alabileceği hallerden biri de emekliliğe hak kazanmasıdır. Kadın işçiler evlendiklerinde kıdem tazminatı alma koşulları sağlanmışsa alabilir. İşçi sendika yöneticiliği sebebi ile de iş akdini askıya alabilir ya da kıdem tazminatı alma hakkını kullanabilir. İşçi vefat ettiğinde geriye kalan mirasçıların işçinin kıdem tazminatını alma hakları vardır.

İşçi parça başı işte çalışıyor ise ve kendisine az ücret ödeme maksadı ile az iş verilmesi durumunda ya da işten çıkması için bu davranış sergilendiğinde işçi haklı bir gerekçe ile iş akdini sonlandırabilir. Bu tür bir durumda da işçi kıdem tazminatı alma hakkına sahip olur.

Ayrıca, konusunu kıdem tazminatı oluşturan iş hukuku uyuşmazlıklarında uzman bir iş avukatı ile beraber hareket edilmesinin oldukça faydalı sonuçlar vereceğini belirtmemiz gerekir.

İşçinin Kıdem Tazminatı Alamayacağı Haller

İşçi kıdem tazminatını bazı durumlarda almaya hak kazanmayabilir. Kural olarak işçi işverenin iş sözleşmesini tek taraflı olarak sonlandırıldığı hallerde kıdem tazminatı alabilir. İşçinin iş sözleşmesinin haksız bir sebeple sonlandırılmamış olması gerekir.

İşçi belirli süreli iş sözleşmesi kapsamında çalışıyorsa kıdem tazminatı alamaz. Bir yıldan daha az süre ile iş yerinde çalışan işçiye de kıdem tazminatı ödenmez. İşçi haksız bir nedenle iş sözleşmesini sonlandırdığında ya da işveren haklı bir gerekçe iş akdini sonlandırdığında işçi kıdem tazminatı alma hakkını kullanamamaktadır.

Kıdem Tazminatı Alamayan Meslekler

Bazı meslek mensupları İş Kanunu 14. Madde kapsamında işçi sayılmadıklarından kıdem tazminatı alma hakları bulunmamaktadır. Aşağıda sayılan kişiler bu grupta yer alır:

Hava ve deniz taşıma işlerinde çalışan kişilere kıdem tazminatı ödenmez.
Tarım ve orman işletmelerinde 50’den az kişi çalışması halinde kıdem tazminatı ödenmez.
Tarımla ilgili her tür yapı işleri aile ekonomisi sınırları içinde ise kıdem tazminatı ödenmez.
Evlerde bir ailenin üyeleri tarafından yapılan el sanatlarını ilgilendiren işler için kıdem tazminatı ödenmemektedir.
Ev hizmetinde çalışan kişiler kıdem tazminatı alamaz.
Sporculara kıdem tazminatı ödenmez.
Çıraklar kıdem tazminatı alamamaktadır.
Rehabilite edilen kişiler de kıdem tazminatı alamazlar.
Esnaf ve Sanatkarlar Kanunu kapsamında 2. Maddede yer alan tarife uyan 3 kişi ile çalışan iş yeri çalışanlarına kıdem tazminatı ödenmez.

Kıdem Tazminatı Zamanaşımı Süresi

Kıdem tazminatı almaya hak kazanan işçinin bilmesi gerekenler arasında kıdem tazminatı zamanaşımı süresi de yer alır. Kıdem tazminatı talep edileceği zaman zamanaşımı süresinin dikkate alınması gerekir.

İş akdi feshedildikten sonra 5 yıllık zamanaşımı süresi geçilmesi ile kıdem tazminatı alma hakkı sonlanır. 5 yıllık zamanaşımı süresi geçtiğinde işçi kıdem tazminatı talebinde bulunsa bile kabul edilmez.

İş akdi feshedildikten sonra 5 yıl zamanaşımı süresi geçerli olur. İşçinin 5 yıllık zamanaşımı süresi içindeyken kıdem tazminatı talebinde bulunması gerekir. Kıdem tazminatı talebinde geçerli olan bir zamanaşımı süresi bulunmaktadır.

Bu zamanaşımı süresi içinde başvuruda bulunmayan işçi bir daha kıdem tazminatı talebinde bulunamaz. İşçi kıdem tazminatı alma koşullarına sahipse süresi içerisinde tazminat almak için başvuru yapması gerekir. Aksi durumda hak kaybı yaşaması kaçınılmaz olmaktadır.

Kıdem Tazminatı Hesaplama Nasıl Yapılır?

Kıdem tazminatı hesaplanırken işçinin son aldığı ücret esas alınır. Hesaplama sırasında işçinin brüt ücretinin dikkate alınması gerekir. Kıdem tazminatı en az bir yıldır çalışan işçinin alabileceği bir ödemedir.

İşçi, iş yerinde 1 yıl ve üzerinde sürede çalışmış ise çalıştığı her yıl dikkate alınarak maaşının 30 günlük tutarı hesaplanır. Örnek vermek istersek işçinin brüt ücreti 15.000 TL ise ve işyerinde 5 yıldır çalışması halinde 75.000 TL kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Bu ücrete varsa sosyal yardımlar, yol, yemek gibi ek ücretler de ilave edilir.

Kıdem Tazminatında Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Kıdem tazminatı alma şartları kanunda belirlenmiştir. 4857 sayılı İş Kanunu uyarınca işçinin alabileceği bu tazminata hak kazanabilmek için koşulların oluşmuş olması gerekir. Bu koşullar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

İşçi 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında çalışıyor olmalıdır. İş sözleşmesi işçi ve işveren arasında yapılır. İş sözleşmesi yapılırken yazılı ya da sözlü olarak yapılabilir. Bazı meslek grupları kıdem tazminatı alma hakkına sahip olmazken bu meslekler de kanunda açıklanır.

İşçinin iş yerinde iş sözleşmesi kapsamında en az bir yıldır çalışıp çalışmadığına bakılır. İşçinin bir yıldan daha az süredir çalıştığı iş yerinden kıdem tazminatı alma hakkı bulunmaz. İşçi aynı işverene ait işlerde bir yıl ve üzerinde bir süredir çalışıyor ise kıdem tazminatı alabilir. İşverenin farklı şirketlerinde çalışıyor olsa da tazminat alma koşulları sağlanmış ise bu ödeme işçiye yapılmak zorundadır.

İş sözleşmesinin yazılı veya sözlü olması fark etmezken belirsiz süreli bir iş sözleşmesi olması icap eder. İşçi belirsiz süreli iş sözleşmesi kapsamında bir yıl ve üzerindeki süreler de aynı iş yerinde çalıştığında kıdem tazminatı alma koşulları sağlanmış ise haklı bir nedenle iş sözleşmesini feshetse dahi bu tazminatı alabilir.

İşçi belirli süreli bir iş sözleşmesi kapsamında çalıştığında sözleşmesi sona erdiğinde kıdem tazminatı talep edemez. Belirli süreli iş sözleşmelerinin özelliği işçi ve işveren arasında belirli bir süre tespit edilerek yapılmış olmasıdır.

Belirli süreli iş sözleşmeleri iş bittiğinde ya da belirlenen süre sonlandığında kendiliğinden son bulmaktadır. İşçinin belirli süreli iş sözleşmesi kapsamında kıdem tazminatı alabilmesi için sözleşmenin işin bitiminden önce işveren tarafından haksız bir gerekçe gösterilerek sonlandırılmış olması gerekir.

Kıdem Tazminatına Hak Kazanma

Kıdem tazminatına hak kazanma işçinin haklı bir nedenle sözleşmeyi feshetmesi durumunda söz konusu olur. İşçi kıdem tazminatı alma koşullarına sahipse ve haklı bir sebeple sözleşme feshi yapmışsa kıdem tazminatını alabilir. İşçinin haksız sebeplerle sözleşme feshine gitmiş olduğu hallerde de kıdem tazminatı ödenmez.

İşverenin iş sözleşmesini feshettiği hallerde ise işverenin haksız bir nedenle iş akdini sonlandırmış olması gerekir. İşveren haklı bir sebebe dayanarak iş akdine son verdiğinde işçi için kıdem tazminatı alma şartları olsa dahi işverenin haklı nedenle iş sözleşmesini sonlandırması kıdem tazminatı alınması yönünde engel teşkil eder.

Sağlık Nedeni ile Fesihte Kıdem Tazminatı

Sağlık nedeni ile fesihte kıdem tazminatı alabilmek için iş sözleşmesine konu işin yürütümü sırasında işçinin sağlığı ve yaşayışına yönelik bir tehlike söz konusu olmalıdır. Bu durumda işçi haklı bir gerekçe ile iş sözleşmesini feshetmiş olacağından varsa kıdem tazminatı ücreti ödenir.

İşçinin işveren ile sürekli yakından görüşmek durumunda olduğu hallerde işverenin ya da işçinin beraber çalışmak durumunda olduğu başka bir işçinin bulaşıcı bir hastalığı varsa işçi haklı nedene dayanarak iş akdini feshedebilir. Bu durumda da kıdem tazminatı ödenir. İşçi bu tarz bir fesih yaptığı takdirde sağlık nedeni ile iş akdini feshettiğini ispat yükü altında olur.

Alacakların Ödenmemesi Durumunda Fesih Halinde Kıdem Tazminatı

İşçi alacakları ödenmediğinde ya da işveren tarafından geç ödendiğinde de işçi iş akdini haklı gerekçelerle sonlandırabilmektedir. İşçinin maaşı, fazla mesai alacağı veya diğer alacakları gününde ödenmelidir. Aksi durumda işçi bu gerekçelere dayanarak iş akdini sonlandırabilir. İşçinin haklı bir nedenle iş sözleşmesini feshetmesi halinde varsa kıdem tazminatı alacağı işçiye ödenir.

Gününde ödenmeyen ya da sürekli olarak geç ödenen işçi alacakları sebebi ile işçi iş sözleşmesini sonlandırma hakkına sahiptir. Haklı bir sebeple iş sözleşmesi sonlandırıldığında işçi kıdem tazminatı alma hakkına sahip olur.

İşveren İşçi Aleyhinde Suç İşlerse Kıdem Tazminatı

İşverenin işçiye yönelik gerçekleştireceği hakaret, tehdit, mobbing, cinsel taciz ve benzeri davranışlar iş akdinin işçi tarafından haklı bir nedenle sonlandırılmasına neden olduğunda kıdem tazminatı ödenmek zorundadır.

İşverenin işçinin aile bireylerine karşı kötü sözler söylemesi, suç işlemesi durumunda ya da iş arkadaşları tarafından işçiye karşı bu tavırlar sergilenirse ve işçi önlem alınmasını istemesine rağmen gerekli tedbirler alınmazsa iş sözleşmesi feshedilebilir.

İşveren işçiye karşı ne tür bir suç işlerse işlesin işçi iş sözleşmesini sonlandırma hakkına sahiptir. Burada suçun niteliğine bakılmaz. İşçinin kendisine karşı işlenmiş olan suça katlanma zorunluluğu bulunmamaktadır.

Askerlik Hizmeti Sebebi ile Kıdem Tazminatı

İşçi çalıştığı iş yerinde askerliğe gitme nedeni ile iş akdini sonlandırdığında kıdem tazminatı alma hakkı bulunur. Çalışan erkek işçilerin askerlik görevini yerine getirmesi söz konusu olduğu takdirde tüm alacaklarının yanı sıra kıdem tazminatlarını alma haklarını da kullanabilirler.

İş Koşullarında Yapılan Esaslı Değişiklik Sebebi ile Kıdem Tazminatı

Haklı fesih nedenlerinden biri olan iş koşullarında işveren tarafından esaslı bir değişiklik yapılması halinde işçi kıdem tazminatı alabilir. İşyeri bulunduğu mevkiden daha uzak bir yere taşınırsa, işçinin nitelikli bir işte çalıştırıldığı sırada düz bir işe geçirilmesi söz konusu olduğunda ya da işçinin mevcut pozisyonundan daha alt bir pozisyonda görevlendirme yapılırsa işçi iş akdini haklı bir gerekçe ile sonlandırabilmektedir.

İşçinin iş akdini yukarıda sayılan sebepler doğrultusunda sonlandırması halinde kıdem tazminatı alacağı varsa bu ücret kendisine ödenmek zorundadır.

İşçinin Emekliliği Sebebi ile Kıdem Tazminatı

Belirli bir çalışma süresini dolduran işçi emekli olmaya hak kazandığı takdirde kıdem tazminatı alabilmektedir. İşçinin yasal açıdan emeklilik zamanı geldiğinde kıdem tazminatı hakkı kendiliğinden doğan bir haktır.

Kadın İşçinin Evlenmesi Durumunda Kıdem Tazminatı

Yalnızca kadın işçileri ilgilendiren bu durum kadın işçinin evlenmesi durumunda geçerlidir. Kadın işçi İş Kanunu kapsamında evlilik nedeni ile iş akdini feshedebilir. Bu durumda ise kıdem tazminatı alma koşulları sağlanmış ise kendisine kıdem tazminatı ödenir.

Kadın işçinin kıdem tazminatı almak istemesi durumunda evlendiği tarih esas alınmak sureti ile 1 yıllık süre içerisinde iş akdini feshetme hakkı bulunur. 1yılı aşan sürelerde ise başvuru yapılamamaktadır.

Sendika Yöneticiliği Sebebi ile Kıdem Tazminatı

Sendika yöneticisi olan işçi iş akdini askıya alabilir. Bunun yanı sıra işçi iş sözleşmesini feshetmek sureti ile kıdem tazminatı alacağını da alabilir.

İşçi sendika ile ilgili görevi bittiği takdirde ya da görevi kendisi bıraktığında talep etmesi halinde işveren tarafından 1 ay içinde eski işine uygun bir pozisyonda olmak kaydı ile alınmak zorundadır. Bu tür bir durumla karşılaşan işverenin işçiye öncelik tanıması zorunludur.

İşçinin Vefatı Durumunda Kıdem Tazminatı

İşçi vefat ederse geride kalan yakınları kıdem tazminatı alabilir. İşçi iş kazası sebebi ile ölmüş olsa da kıdem tazminatı ödenir. İş kazası sırasında işçinin ne oranda kusurlu olduğunun bir önemi olmadığından işçi tam kusurlu olsa bile geride kalan yakınları kıdem tazminatını alabilmektedir.

Parça Başı İşlerde İşçiye Az İş Verilmesi

İşçiye parça başı iş yaptığı sırada daha az ücret ödemek sureti ile işten ayrılmasına neden olmak istenmesi ve bu sebeple az iş verilmesi işçiye iş sözleşmesini haklı nedenle feshetme hakkını vermektedir.

İşçi kendiliğinden işi bıraksın diye parça başı iş görülen yerlerde işçiye daha az iş verilememektedir. Diğer işçilerden farklı bir muamele gören işçi haklı nedenle iş sözleşmesini feshederek kıdem tazminatını alabilmektedir.

İşçinin Kıdem Tazminatı Alamadığı Haller

Bazı durumlarda işçi kıdem tazminatı alma hakkını kullanamaz. Aşağıdaki konu başlıkları işçinin kıdem tazminatı alması yönünde engel teşkil eden durumları ilgilendirmektedir.

İşçinin Sadakat Yükümlülüğü

İşçi çalıştığı iş yerine ve işverene karşı sadakat yükümlülüğü altındadır. İş ilişkisi sürerken işçinin işverene karşı sadakatsiz davranışları iş akdinin haklı bir nedenle işveren tarafından feshedilme nedeni olabilir.

İşyerinin menfaatlerini korumak, işverene karşı sadık olmak, yaptığı işin menfaatlerini gözetmek, işvereni risk altına sokacak zarar verici davranışlardan kaçınmak işçinin sadakat yükümlülüğünü ilgilendiren bazı davranışlardır.

İşçinin Kendi Kusuru Sebebi ile Hastalanması

İşçi derli toplu bir yaşama sahip değilse ve bu sebeple herhangi bir hastalığa yakalandığı takdirde ya da engelli hale gelirse bu duruma bağlı olarak da arka arkaya 3 iş günü devamsızlık yaparsa ya da bir ay içinde 5 iş günü işe gitmezse işveren iş sözleşmesini haklı gerekçelerle feshedebilir.

Alkol ya da uyuşturucu bağımlısı olan işçi üst üste 3 gün ya da 1 ayda 5 gün işe gitmez ise iş akdi haklı nedenle feshedileceğinden işçiye kıdem tazminatı ödenmez. İşçi tedavi edilemeyecek bir hastalığa yakalanmış ise ve işyerinde çalışması sağlık kurulunca sakıncalı bulunduğu takdirde işverenin haklı nedenle iş sözleşmesini sonlandırma hakkı doğacağından kıdem tazminatı ödenmeyecektir.

İşçinin İşe Girerken Yanıltıcı Bilgi Vermesi

İşçi işe girerken iş sözleşmesi imzalar. Bu sözleşmeye bağlı olarak işçiden birtakım bilgiler istenir. İşçi kendisinden istenen bilgileri eksiksiz ve tam olarak bildirme yükümlülüğündedir. Bu bilgiler aynı zamanda doğru olmak zorundadır.

İşçi kendisi ile ilgili bilgiler verirken sözleşmenin esaslı noktalarına yönelik olarak belirleniş olan şartlar kendisinde olmamasına rağmen varmış gibi bilgi verdiğinde işvereni yanıltmış olur. Bu durumda işverenin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesi mümkündür.

İşçinin nitelikleri, işe dair bilgisi, tecrübesi ve yetenekleri iş sözleşmesi yapılırken dikkate alınır. İşçi sözleşme kapsamında kendisinden talep edilen bu bilgileri eksik ya da hatalı olarak verdiği takdirde işvereni yanıltmış olacağından bu durum iş akdinin feshine dayanak teşkil eder.

İşçinin İşverene veya Ailesine Karşı Kötü Fiilleri

İşçi, işverene karşı ya da işverenin aile bireylerine yönelik olarak şeref ve onuru zedeleyici davranışlarda bulunamaz. Bu tür bir durumla karşılaşan işveren iş akdini haklı nedenle fesheder. Bu durumda da kıdem tazminatı ödemez.

İşçinin iyi niyet ve ahlak kuralları kapsamında işyerinde bulunduğu sürece hareket etmesi kendisinden beklenir. Bu kurallar işçinin yanı sıra işveren için de geçerlidir. Taraflar karşılıklı olarak ahlak ve iyi niyet kurallarına uymakla yükümlüdür. Aile bireyleri ile işaret edilen kişiler ise; işverenin ana-babası, çocukları ve eşidir.

İşçinin İşyerinde Suç İşlemesi

İşçi çalıştığı iş yerinde suç işlerse sözleşmesi haklı bir sebeple feshedilebilir. İşçinin başka bir işçiye işyerindeyken cinsel tacizde bulunması suçtur. İşyerine sarhoş gelen işçinin de sözleşmesi feshedilebilir.

İşçi işyerine uyuşturucu madde etkisi altında iken gelirse bu durumda da işveren için haklı bir fesih nedeni ortaya çıkar. Hırsızlık yapma, güvenin kötüye kullanılması gibi suçlar karşısında da iş akdi haklı nedenle feshedilebilir.

Kıdem Tazminatı Hesaplama Formülü

Kıdem tazminatı hesaplama yapılırken işçinin son ücreti dikkate alınmaktadır. İş sözleşmesi ne zaman feshedilmiş ise kıdem tazminatı hesaplaması en son alınmış olan ücret baz alınarak yapılmaktadır.

Kıdem tazminatı hesaplanırken işçinin brüt ücreti esas alınmaktadır. İş sözleşmesi askıya alınmış ise ve bu süre içinde iş sözleşmesi feshedildiğinde iş sözleşmesi askıya alınmadan önceki hak kazanılan son ücret kıdem tazminatı hesaplanacağı zaman esas alınması gereken ücrettir.

4857 sayılı İş Kanunu uyarınca 32. Madde kapsamında asıl ücrete ilaveten işçiye sağlanmış olan paranın yanı sıra parayla ölçülebilen menfaatler dikkate alınmaktadır. Bu menfaatler arasında; yakacak desteği, ikramiye, kira yardımı, giyecek desteği, yemek yardımı, servis yardımı ve benzerleri bulunur.

Tazminata esas ücrete eklenebilecekler arasında; hayat sigortası prim ödemeleri veya özel sigorta ödemeleri de yer almaktadır. İşçi ve işveren arasında ortaya çıkan uyuşmazlıklar söz konusu ise kıdem tazminatı giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmaktadır.

Kıdem Tazminatı Yargıtay Kararları

Yargıtay 9’uncu Hukuk Dairesi’nin konu hakkında vermiş olduğu 21.06.2019 tarihli kararı şu şekildedir:

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın süresi içinde duruşmalı olarak davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş ise de; HUMK.nun 438. maddesi gereğince duruşma isteğinin miktardan reddine ve incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

Dosyadaki bilgi ve belgelerden, kıdem tazminatı ödemelerinin mahsubu bakımından;

Davalı vekilinin temyiz dilekçesinde atıf yaptığı bilirkişi raporuna itiraz dilekçesinde tüm ödemelerin gözetilmediği yönünde itiraz etmiştir.

Banka hesap ekstresinde davacıya 2500 TL “kıdem tazminatı” açıklaması ile, 2500 TL “tazminat ödemesi 2. taksit” açıklaması ile, 2404 TL “kıdem ihbar tazminatı” açıklaması ile, 2000 TL “kıdem-ihbar tazminatı son taksit” açıklaması ile ödemeler mevcuttur.

Mahkeme gerekçesinde 2404 TL ödemeden bahsedilmemiş ise de bilirkişi raporunda hesaplanan brüt 11505 TL kıdem tazminatından 2500 TL, 2500 TL, 2404 TL, 2000 TL mahsup edilince kalan miktar Mahkeme tarafından hükmedilen 2101 TL’dır. Yani; mahkeme tarafından karar gerekçesinde belirtilen tazminat ödemelerinin ve Mahkeme gerekçesinde belirtilmemiş ise de 2404 TL tazminat ödemesinin hükmedilmiş bulunan kıdem tazminatı hesaplamasında gözetildiği, tümünün hakedilen kıdem tazminatı miktarından düşüldüğü anlaşılmıştır.

Diğer yandan, brüt hesaplanan kıdem tazminatından net ödemeler düşülerek brüt kıdem tazminatına hükmedilmesi yerinde değildir, net ödemelerin brüt miktarlarının brüt kıdem tazminatı hakkından düşülerek neticeten kalan kıdem tazminatına hükmedilmesi gerektiğinin düşünülmemesi hatalı olmakla birlikte mahsup edilen ödemelerin içinde ihbar tazminatı ödemesi de bulunduğu ödeme belgelerindeki açıklamalardan anlaşılmaktadır. İhbar tazminatı miktarının net ve brüt kıdem tazminatı arasındaki farkı karşılayacağı anlaşıldığından bu bakımdan davalının aleyhine bir durum bulunmamaktadır.

Açıklanan hususlara göre davalı vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun olan hükmün bu gerekçe ile ONANMASINA, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine, 21/06/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Sıkça Sorulan Sorular

Kıdem Tazminatı Nedir?

İşçinin bir iş yerinde iş sözleşmesi kapsamında en az bir yıldır çalışması durumunda kıdemine bağlı olarak kendisine verilen ücret kıdem tazminatıdır. Bu tazminatın alınabilmesi koşulların sağlanması ile mümkündür.

Askerlik Sebebi ile Kıdem Tazminatı Ödenir mi?

İşçinin askerlik görevini yapmak için işten ayrılması durumunda kıdem tazminatı alma koşulları sağlanmış ise tazminat ücreti kendisine ödenir.

Evlilik Sebebi ile Kıdem Tazminatı Alınabilir mi?

Evlilik sebebi ile kadın işçi dilerse kıdem tazminatı alma hakkını kullanabilir. Bunun için evlilik tarihinden itibaren 1 yıllık süre içinde başvurulması gerekir.