Şirketler hukuku; ticari şirketlerin kuruluşu, birleşmesi, bölünmesi, devredilmesi, biçim değiştirmesi ve tasfiyesi süreçlerinin ne şekilde gerçekleştirileceğini, riayet edilmesi gereken hususları ve men edildikleri konuları düzenleme altına alan, ticaret hukukunun alt hukuk dallarından biridir. Şirketlere kurumsal danışmanlık hizmeti, başta şirketler hukuku olmak üzere ilgili hukuk dallarına ve mevzuata hâkim uzman avukatlar tarafından sağlanır.
Şirketler hukuku çerçevesinde şirket; en az iki kişinin bir araya gelmek suretiyle mal ve emeklerini müşterek bir gayeye ulaşmak adına sözleşme altına alarak birleştirmesidir. Şirket; sermaye, kişi, ortak amaç, ortak emek ve sözleşme unsurlarından vücut bulur. Türk Hukuk Sisteminde şirketler; adi şirket, kollektif şirket, anonim şirket, limited şirket ve komandit şirket olarak farklı türlere ayrılmaktadır.
Şirketler hukukuna hâkim avukatlar tarafından sağlanan şirketlere kurumsal hukuki danışmanlık hizmeti; düzenleyici ve önleyici nitelikte hukuk yardımı sağlamak suretiyle şirketin hukuki yararına uygun hizmet verir.
Şirketlere Hukuki Danışmanlık Hizmeti Neleri Kapsar?
Şirketlere kurumsal hukuki danışmanlık hizmeti kapsamında;
- Şirket yönetimini hukuk çerçevesinde ilerlemesi,
- Haksız rekabet,
- Kredi sözleşmeleri,
- Tüketicinin korunması,
- Uluslararası distribütörlük sözleşmeleri,
- Acentelik, imtiyaz veya bayilik sözleşmeleri,
- Yurtdışı alacakların takibi ve tahsili,
- İthalat ve ihracat faaliyetleri,
- Şirketin lehine icra takipleri ile şirket aleyhine icra takiplerinin yürütülmesi,
- Şirket tarafından açılan davaları ile şirket aleyhine açılmış ve açılacak davaların takibi,
- Şirket faaliyetlerinin vergi hukuku kapsamında tanzim edilmesi,
- Şirket sermayesinin azaltılması ve artırılması işlemlerinde gerekli hukuk danışmanlığının sağlanması,
- Şirketin tarafı olduğu sözleşmelerin hazırlanması, kontrol edilmesi ve düzenlenmesi,
- Birleşme, bölünme ve tür değiştirme işlemlerinin mevzuatın belirlediği prosedüre uygun ifa edilmesi,
- Yönetim kurulu ve genel kurula ilişkin işlemlerin takibi,
- Şirket ana sözleşmeleri ve bilumum ticari sözleşmelerin hukuk çerçevesinde düzenlenmesi,
- Tescil işlemleri,
- Konkordato halinde hukuk desteği sağlanması,
- İflas ve tasfiye sürecinde hukuk danışmanlığı sağlanması,
- Şirketlerin hisse senetlerinin ve malvarlıklarının alım satıma konu edilmesi sürecinde hukuk yardımı sağlanması,
- Alacakların hukuki takibi ve tahsili,
- Sözleşmelerden doğan davaların takibi,
- Uyuşmazlıklardan doğan davaların takibi,
- Ortaklıktan çıkma ve çıkarılmaya ilişkin davaların takibi,
- Şirket ile personel arasında yaşanan uyuşmazlıkların ve davaların takibi,
- Genel kurul kararlarının iptali davaları,
- Yönetim kuruluna karşı açılacak davaların takibi.
Şirketler Hukuku Neleri Kapsar?
Şirketler hukukunun başlıca unsurları;
- Tacir,
- Ticari işletme unsurları,
- Ticari işletmenin devri,
- Ticari iş, işlem ve davalar,
- Ticari işletme,
- Marka ve unvan,
- Şirket türleri ve özellikleri,
Şeklinde sıralanabilir. Şirketler hukuku; rekabet hukuku ve sigorta hukuku gibi diğer hukuk dalları ile de yakından ilişkilidir.
Şirketlere Kurumsal Hukuki Danışmanlığın Kapsamı
Şirketlere kurumsal hukuki danışmanlık hizmetinin kapsamı; şirketin kurulması evresinde gerekli sözleşmelerin hukuka uygun hazırlanması, şirketin faaliyetleri kapsamında ifa ettiği işlerin hukuka aykırı olmaması adına gerekli bilgilendirmenin, kontrollerin ve düzenlenmenin sağlanması, şirketin tasfiyesi, icra takipleri, vergi davalarının takibi vs. bilumum konuda hukuk danışmanlığını kapsar. Nitekim şirketler hukuku, iktisadi faaliyetlerin sorunsuz ilerlemesi ve hak kaybı yaşanmaması adına çeşitli düzenlemeleri tazammun eden hukuk dalıdır. Şirketler hukuku üzerinde uzmanlaşan şirket avukatı da uzmanı olduğu şirketler hukuku çerçevesinde hukuk yardımı sağlar.
Türk Ticaret Kanunu ile hüküm altına alınmış beş farklı şirket türü bulunur. Söz konusu şirketler; kollektif şirket, komandit şirket, anonim şirket, limited şirket ve kooperatif şirket olarak ifade edilir. Sıralanan şirketlere sağlanan kurumsal hukuki danışmanlık hizmeti sayesinde, şirketin mevcut dava ve uyuşmazlıklarının çözümü ile birlikte önleyici tedbirler alarak gelecekte yaşanması muhtemel sorunların önüne geçilmesi sağlanır.
Mevzuatta ve öğreti de şirketler hukuku avukatı veya şirket avukatı gibi bir terim mevcut olmamasına karşın, şirketlere hukuk danışmanlığı sağlayan avukatların şirket avukatı olarak isimlendirilmesi nedeniyle bu tanımlamalar hukuk diline yerleşmiştir. Şirket avukatı olarak adlandırılan avukatlar, şirketler hukuku kapsamında hukuk danışmanlığı sağlar. Oldukça hacimli ve kapsamlı olan şirketler hukuku; ticaret, borçlar, iş ve vergi hukuku ile de yakından ilişkilidir. Bu itibarla, hukuki danışmanlık hizmetini sağlayacak avukatın yetkin, deneyimli ve uzman olması en doğru yaklaşım olacaktır.
