Şirket avukatı; şirketlerin kuruluş safhasından tasfiye edileceği sürece kadar geçen zaman zarfında, şirketin tarafın olduğu bilumum dava ve hukuki işlerde hukuk yardımı sunan uzmanlık alanını ifade eder. Şirket avukatlığı yalnızca uyuşmazlık, dava ve şirket dışı ilişkiler hususunda hukuk yardımı sağlamakla kalmaz, şirket içi organizasyonların ve ilişkilerin hukuk kurallarına bağlı yürütülmesi adına da hizmet vermektedir. Şirket avukatı, Türk Ticaret Kanunu ile hüküm altına alınan ticari şirketlerinde mesleğini icra edebilir. Söz konusu ticari şirketler şu şekildedir;
- Kollektif şirket,
- Anonim şirket,
- Limited şirket,
- Komandit şirket,
- Kooperatif şirket,
Bir şirketin ihtiyacı olan her tür hukuki danışmanlık hizmeti için şirket avukatı ile çalışılır. Şirketlerin faaliyetleri sürecinde çeşitli hukuki işlemleri olur. Hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti gerekli olduğunda şirketlerin bir şirket avukatı ile çalışması gerekir.
İş Hukuku ve Ticaret Hukuku söz konusu olduğunda alanında uzmanlık sahibi bir şirket avukatı ile çalışılması uygun olur. Bir şirket her tür hukuki konuda avukatlık hizmetine gereksinim duyar. İş ve işlemler sırasında ortaya çıkan hukuki ihtiyaçlarda ya da çeşitli uyuşmazlıklar söz konusu olduğunda şirketin bir şirket avukatı ile çalışması gerekir.
Firmanın çalışanları ile olan ilişkileri için de şirket avukatından danışmanlık alınması gerekir. Çalışan ve işveren haklarının korunması, savunulması gerekli olduğunda şirket avukatı devreye girer. Buna ilaveten vergisel işlemlerde, şirketlerle ticari bağlantılar yapılırken de şirket avukatına ihtiyaç olur.
Şirket avukatı hukuki konularda yetkinliğe sahip olan kişidir. Bir şirket avukatı çok sayıda hukuki konuda deneyimleri ile öne çıkar. Bu sebeple geniş bir çalışma alanı bulunur. Şirketler kurulurken veya tasfiye işlemleri yapılması gerekli olduğunda hukuki sürece uygun hareket edilmesi gerekmektedir.
Şirket avukatları şirketlerin kurulması ve tasfiyesi işlemleri ile de ilgilenen meslek mensuplarıdır. Şirketin büyüklüğüne bağlı olarak şirket avukatının çalışma alanında genişleme olur. Bu sebeple bir şirket avukatının çalışması sırasında çok sayıda konuya odaklanması gerekebilir.
Şirket Avukatı Kimdir, Ne İş Yapar?
Şirketler iş ve işlemlerinin yürütümü sırasında hukuksal açıdan danışmanlık almaya gereksinim duyar. İş Hukuku ve Ticaret Hukuku gibi konularda deneyim sahibi olan avukatlar şirket avukatı olarak şirketi ilgilendiren hukuki süreçlerde görev alır.
Şirket avukatı bir şirketi ilgilendiren çok sayıda konuda görev alır. Şirket kurulurken veya tasfiyesi söz konusu olduğunda bir avukata ihtiyaç duyulur. İş ve işlemlerin hukuka uygun şekilde başlatılması ya da sonlandırılması gerektiğinde avukatlık hizmetine başvurulur.
Şirket sermaye artırımına giderken veya azaltma işlemleri sırasında da alanında uzmanlık sahibi bir avukattan destek alınması gerekir. Şirket hukuksal anlamda ihtiyaç duyabileceği her tür bilgiyi şirket avukatı aracılığı ile temin edebilir.
Şirket çalışmalar yaparken çeşitli sözleşmeler imzalamak sureti ile hareket eder. Şirketin hazırlayacağı sözleşmelerin kontrolünde ve karşı tarafın hazırlatmış olduğu sözleşmelerin denetlenmesinde şirket avukatından hizmet alınır.
Ticari faaliyetler sırasında zaman zaman karşılaşılan icra takibi işlemleri söz konusu olduğunda şirket avukatından destek alınır. Şirketlerin ödemekle yükümlü oldukları vergiler bulunur. Bu vergilerin ödenmesi, vergi uyuşmazlıkları söz konusu olduğunda da bunun sonuçlandırılması için şirket avukatından hukuki destek alınır.
Ticari faaliyetler yürütülürken şirketlerin zaman zaman dava açmaları gerekebileceği gibi açılmış karşı davalar sebebi ile de hukuksal konularda danışmanlığa ihtiyaç olur. Çalışanların şirketle yaşayabileceği sorunlar karşısında İş Hukuku kapsamında işveren haklarının korunması gerektiğinde ya da işçileri ilgilendiren konularda hak kayıplarının yaşanmasını şirket avukatı önler.
Şirketler Hukuku Avukatı Tutmak Zorunlu Mudur?
Şirketler ticari faaliyetlerinin yürütümü sırasında hukuksal açıdan çeşitli konularla muhatap olabilir. İş yaptıkları firmalarla olan münasebetlerinde, müşterileri ile olan ticari ilişkilerinde, çalışanlarla şirket arasında oluşabilecek uyuşmazlıklarda, şirketin işleyişi sırasında ortaya çıkan hukuksal ihtiyaçlarda bir şirket avukatından danışmanlık alınması gerekli olur.
İş Hukuku ve Ticaret Hukuku konusunda deneyimli olan şirket avukatı çeşitli iş ve işlemlerin hukuki süreçlerinde hizmet verir. Firmalar ticari faaliyetlerinin yürütümü sırasında hukuki danışmanlık almak zorundadır.
Birçok işlemin yapılması sürecinde şirket avukatından destek alınır. Şirket aleyhine açılmış olan davaların takibi gerekli olduğunda, şirketi ilgilendiren icra takibi işlemleri sırasında, şirketi ilgilendiren vergi ödemeleri, sözleşmelerin denetlenmesi gibi süreçlerde bir avukatla çalışılması zorunludur.
Şirketlerin sistematik olarak çalışmalarını yürütebilmesi ve varlığını devam ettirebilmesi için düzenli ve disiplinli bir çalışma prensibi doğrultusunda hareket edilmelidir. Şirketi ilgilendiren iş ve işlemlerin zamanında yapılmaması işin yürütüm sürecinde aksama yaşanmasına sebebiyet verir.
Bunun yanı sıra şirketlerin kanunda öngörülen koşulların varlığı durumunda avukat tutması zorunlu tutulmaktadır. Bu kapsamda Avukatlık Kanunu 35. Madde çerçevesinde TTK 272. Madde kapsamında ön görülmüş olan esas sermaye miktarının 5 katı ya da daha fazla sermayesi olan anonim şirketler avukatla çalışmak zorundadır.
Bunun yanı sıra üye sayısının 100 ya da daha fazla olduğu görülen yapı kooperatiflerinin de sözleşmeli avukatla çalışma zorunluluğu vardır.
Şirket Avukatı Yardımı Almanın Önemi
Şirket kurulurken ya da tasfiye edileceği zaman hukuki sürecin doğru takip edilmesi gerekir. Evrakların temin edilmesi bu belgelerin ilgili birimlere teslim edilmesi, çeşitli harçların ve vergilerin gerekli yerlere yatırılması icap ettiğinde şirket avukatı bu süreci sorunsuz bir biçimde yönetebilir.
Şirket faaliyeti sürerken sermaye artırımı veya azaltılması söz konusu olduğunda , vergisel sorunlarda, icra takibinin gerekli olduğu hallerde, dava açılması gerekli ise ya da karşı dava açılmış ise bunun takibinde şirket avukatlarına gerek duyulmaktadır.
Ticaret ve İş Hukuku konusunda hakimiyet sahibi olan şirket avukatı ticari faaliyetler sürerken ortaya çıkabilecek her tür hukuki probleme müdahale edebilir. Hak kayıplarının engellenmesi, şirketin menfaatlerinin korunması avukat tarafından temsil edilmekle sağlanabilir.
Şirket olarak adlandırılan yapılanmalar kanunda kuruluş biçimleri dikkate alınarak çeşitli adlarla anılır. Bunlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Kolektif Şirketler
- Anonim Şirketler
- Limited Şirketler
- Kooperatif Şirketleri
- Komandit Şirketler
Bir avukat mesleği gereği her tür davaya girebilme yetkinliğindedir. Avukatlık mesleğinde belirli bir branşlaşmadan söz edilemez. O sebeple avukatlar her tür davada kişi ya da kurum ve kuruluşların temsilcisi olabilir.
Bazı davalara daha sık giren avukatlar o alanda daha fazla deneyim kazanacağından örneğin boşanma avukatı, şirket avukatı gibi adlandırılabilir. Ticaret Hukuku, İş Hukuku, Şirketler Hukuku gibi alanlarda deneyimi artan hukukçular şirketin temsilcisi olduklarında şirket avukatı olarak adlandırılırlar.
Bir şirketi ilgilendiren çok sayıda dava söz konusu olabilir. Bu tür bir dava sırasında şirketin hukuki temsilcisi olan şirket avukatı tarafından menfaatleri korunur. Şirketleri ilgilendirebilecek bazı dava türleri şöyle sıralanabilir:
- Haksız rekabet davası
- Şirket devrine ilişkin davalar
- Ortaklık sözleşmesi davaları
- Konkordato davaları
- Uluslararası sözleşmelerden doğan uyuşmazlık davaları
- Uluslararası tahkim müracaatları
- Gümrük davaları
- Sigorta sözleşmeleri kaynaklı alacak ve tazminat davaları
Şirketler Hukuku Avukatı Ücretleri
Şirketler hukuku avukatlık ücretleri belirlenirken avukatın iş yükü dikkate alınır. Çalışılan firmanın ticari faaliyetlerinin kapsamı, çalışan avukatın deneyimi gibi unsurlar avukatlık ücreti belirleneceği zaman dikkate alınan unsurlar arasındadır.
Avukatlık asgari ücret tarifesi de her yıl Resmi Gazete’de yayımlanarak güncel hali ile yürürlüğe girer. Avukatlık asgari ücret tarifesi Türkiye Barolar Birliği tarafından belirlenir. İş sahibi ve avukat arasında ücretin belirlenmesi sürecinde serbest hareket edilebilmekle beraber avukatlık asgari ücret tarifesinin altında bir anlaşma yapılması kanun gereği mümkün değildir.
Şirket avukatı olarak çalışanların mesleki deneyimlerinin de ücretleri belirlenirken önemli olduğu görülmektedir. Bir avukatın kıdeminde görülen artış kazancına doğrudan yansıma yapan bir unsur olduğundan tecrübeli avukatların daha fazla kazanması söz konusu olur.
Şirketler hukuku avukatı ücretleri çalışılan firmanın büyüklüğüne ve avukatın işi yüküyle tecrübesine dayanarak şekilleneceğinden belirli bir ücret telaffuz edilmesi zordur.
Şirket Avukatı Görev Alanı
Şirket avukatı; şirketlerin müdahil olduğu ve olabileceği hukuki iş, uyuşmazlık ve davalarda hukuk yardımı sağlayan ve bilhassa Ticaret, Borçlar, İş ve Şirketler Hukuku yetkinliği gerektiren uzmanlık alanıdır. Şirket avukatlığı hizmeti alınacak avukatın emsal işlerle deneyim kazanmış, mesleki bilgisi ile yeterliliğini ispat etmiş bir uzman olması yararlı olacaktır. Bu doğrultuda tercih edilecek bir şirket avukatı tarafından ifa edilecek başlıca işler şu şekilde sıralanabilir;
- Şirketin kuruluşundan tasfiyesine kadar geçen süreçte yaşanan uyuşmazlıkların ve hukuki işlerin, hukuk kuralları ve ilgili mevzuat çerçevesinde çözümü,
- Şirket ana sözleşmesinin hazırlanması, üzerinde değişiklik yapılması,
- Şirketin müdahil veya taraf olduğu dava, takip vs. işlerin hukuki temsili ve takibi,
- Şirketin faaliyetleri gereği gelecekte yaşanması muhtemel uyuşmazlıkların yaşanmaması adına önleyici tedbirler alınması,
- Şirketin gereksinim duyduğu bilumum hukuki konuda bilgi sağlanması,
- Ulusal ve uluslararası sözleşmelerin düzenlenmesi ve kontrol edilmesi,
- Ticari uyuşmazlıklarda iletişim kanallarını kullanarak şirket yararına uzlaşı sağlanması,
- Sermaye arttırma ve azaltma işlemlerinin yürütülmesi,
- Birleşme, devralma, tür değiştirme ve hisse devirlerinde prosedürün eksiksiz uygulanması,
- Çek, poliçe, bono ve senet gibi şirketin kıymetli evrakının takip edilmesi,
- Şirket organlarını kurulması, ilgili yasa hükümleri çerçevesinde genel kurul toplantılarının yapılması,
- Şirkete ait tahsilatlarda icra takibi,
- Şirketin vergi hukukuna aykırı işlemde bulunmaması, vergiye ilişkin uyuşmazlıkların çözüme kavuşturulması,
- İş hukukundan doğan uyuşmazlıkların yürütülmesi,
- Şirket faaliyetleri dolayısıyla şirket yetkilileri hakkında yürütülen soruşturma ve kovuşturmanın takibi,
- İdare hukuku çerçevesinde kamu kurum ve kuruluşları ile yaşanan uyuşmazlıkların çözümü,
- İş kazaları nedeniyle yürütülen soruşturma ve kovuşturmanın takibi,
- Şirket – tüketici uyuşmazlıklarının çözümü ve dava takibi,
- Haksız rekabet uyuşmazlıklarının çözümü,
- Şirkete yönelik çekilen ihtarname ve ihbarnamelerin hukuken yanıtlanması.
Türk Ticaret Kanunu Çerçevesinde Şirketler ve Özellikleri
Türk Ticaret Kanunu m.124’te ticari şirketler hüküm altına alınmıştır. Buna göre, ticari şirketler; kollektik, limited, kooperatif, anonim ve komandit şirket olmak üzere beş türden mürekkeptir. Anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler sermaye şirketi olarak ifade edilir. Kollektif ve komandit şirketler ise şahıs şirketlerini ifade eder.
- Anonim Şirket
Anonim şirket, asgari 50 bin TL esas sermayeyi haiz ve en az bir pay sahibi mevcut olmak suretiyle kurulan, sermayesi belirli ve paylara bölünmüş şirket türüdür. Anonim şirketler borçları sebebiyle sadece malvarlığıyla sorumludur. Anonim şirket ortakları, şirket alacaklılarına karşı sorumlu değildir; yalnızca taahhüt ettikleri sermaye payları ile ve yine yalnızca şirkete karşı sorumluluk altındadır.
- Limited Şirket
Limited şirket, kanunun yasaklamadığı bilumum ekonomik amaç ve konu için en az bir gerçek yahut tüzel kişi tarafından kurulan şirket türüdür. Limited şirketlerin asgari 10 bin TL esas sermayesi olması zorunlu kılınmıştır. Limited şirket ortaklarının sorumluluğu anonim şirketlerde olduğu gibidir. Bu bakımdan yalnızca taahhüt ettikleri esas sermaye paylarını ödemek, sözleşme ile düzenleme altına alınan ek ödemeleri ifa etmek ve yan edim yükümlülüklerine uymakla sorumludur.
- Komandit Şirket
Komandit şirket, Türk Ticaret Kanunu’nun 304.maddesinde göre kurulan şirket türüdür. Komandit şirkette sınırlı sorumluluğu haiz olan ortakları komandite olarak adlandırılırken, sınırlandırılmamış sorumluluğu haiz olan ortaklar ise komanditer olarak adlandırılır.
- Kollektif Şirket
Kolektif şirket, gerçek kişiler arasında ve ticari bir işletmeyi ticaret unvanı altında işletmek maksadıyla kurulan şirket türüdür. Kollektif şirket ortakları, şirket alacaklılarına karşı sınırlı sorumluluk altında değildir. Şirket sözleşmesinde aksine bir hüküm mevcut değilse, kollektif şirket ortaklarının her biri, şirketi yönetme yetkisini haizdir. İşbu şirket türünün kurulabilmesi için asgari esas sermaye şartı öngörülmemiştir.