İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Davası

İsim insanı tanımlayan en önemli kimlik unsurlarından biridir. Şahıs varlığı haklarından biri olan isim, kişinin şahsına sıkı sıkıya bağlıdır. Toplum yaşamı içerisinde yer alan insanın tanınmasında kullanılan ad ve soyadı bilgileri önemli unsurlar arasındadır.

Bir şahıs varlığı hakkı olması isim değiştirme işlemleri yapılacağı zaman bu olayı hukuki boyuta taşır. Bu durumda olan kişi öncelikle değiştirmek istediği ismi için ilgili mercilere başvurmak zorundadır. Dava açmayı planlayanların bilmesi gerekenlerden biri de bu davayı açmak için haklı bir sebebe dayanılması gereğidir.

İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Davası

İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Davası kişinin sahip olduğu ve kimliğinde yazan ad ve soyadının değiştirilmesi talebi ile açılan bir davadır. Kişi yeni bir isim ve soy isim almak istediğinde bu davayı açar. Birçok nedenle bu dava açılabilir.

Kişisel tercihlerin yanı sıra dini-kültürel sebepler, daha kolay bir isme sahip olmak gibi çok sayıda faktör isim değişikliği talebinde gerekçe olabilir. Bu davaya her vatandaşın müracaat etme hakkı bulunur. İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Davası özel hukuk dava türlerinden biridir.

Kişiye tanınan dava açma hakkı ile kişiye ait olan menfaatleri hukuki açıdan korunma hakkı ile güvence altına alınmış olur. Hak kavramı mutlak ve nispi olarak ikiye ayrılır. Hak sahibinin herkese karşı ileri sürebileceği hakları mutlak hak olurken bunun için bir zamanaşımı söz konusu olmaz.

Mutlak haklardan biri de kişi üzerindeki haklardır. Kişinin kendi üzerinde sahip olduğu haklar ve başkası üzerinde sahip olduğu haklar bakımından da kişi üzerindeki haklar iki ayrı başlık altında ele alınabilir. İnsanların toplum içinde diğer bireylerden ayrılmasına yarayan birtakım özellikler söz konusudur.

Kişiye özgü haller ve bunları oluşturan unsurlar o kimseyi tanımlayan özellikler olarak kabul edilir. Kişinin adı, cinsiyeti, medeni hali ve benzer özellikler kişinin halini ifade eder. Bu özellikler mutlak hak kapsamında değerlendirildiğinden başkasına da devredilemez özelliktedir.

Kişinin kimlik bilgileri içinde en önemli unsur onun adı ve soyadıdır. Medeni Kanun’a göre kişinin isim ve soy ismi üzerindeki hak, kişilik özelliklerini taşıdığından mutlak hak kapsamında değerlendirilmektedir. Kişiyi ilgilendiren bu mutlak hak kişiye sıkı sıkıya bağlıdır ve o sebeple de devredilemez.

İsim Değişikliği Davası

İsimle kişi toplum içinde tanınır. Toplumun diğer bireylerinden ayrılabilmek için isme gerek duyulmaktadır. İsim ile kişi diğer fertlerden ayrılırken aynı soyadı taşıyan bireylerin ayrılması da isim sayesinde olur. Soyadı ise ferdin aynı isme sahip olan kişilerden ayrılmasına yarayan bir unsurdur.

Kişiye isim konurken Nüfus Hizmetleri Kanunu uyarınca ahlak kurallarına ters düşen veya kamuyu incitecek olan isimler kullanılamamaktadır. Sos adı kişinin bir aileye ait olduğunu gösteren unsurlar arasındadır. Bir soya ve aileye bağlılık bu bilgiden anlaşılır.

2525 sayılı Soyadı Kanunu 1934 yılından bu yana yürürlüktedir. Bu kanun kapsamında kişi seçim yolu ile soy adını belirleyebilme şansına sahip olmuştur. Soyadı değişikliği istenildiği gibi yapılabilen bir işlem değildir. Bu işlem mahkeme kararı uyarınca gerçekleştirilebilir. Bunun için de haklı sebeplere dayanılması gerekir.

Soyadı da isimle benzer özellikler taşıdığından aykırılık yaratmaması ve ahlaki değerlerle ters düşmemesi gerekir. Soyadı kullanımı sırasında izin verilmeyen bazı hususlar şunlardır:

• Edebe aykırı soyadı,
• Ahlaka aykırı soyadı,
• Gülünç kavramlar,
• Aşiret isimlerinden oluşan soyadı,
• Yabancı ırk ve millet isimlerinden oluşan soyadı,
• Rütbe ve memuriyet isimlerinden oluşan soyadı,
• Atatürk isminin soyadı olarak kullanılması.

İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Davası Haklı Sebepler

İsim değiştirme ve soyadı değişikliği davası açacak olanların haklı bir nedene dayanması zorunludur. Medeni Kanun 27. Maddede bu konuya yer verilmektedir. Bu tür davalarda haklı sebepten kasıt kişinin şahsi sübjektif nedenleri de olabilir.

Kişi ad ve soyadı ile ilgili olarak aidiyet duygusu hissetmiyor olabilir. Bunun yanı sıra gülünç bir ad-soyada sahip olmak, travmaya sebep olan ad-soyadı, mesleki ve sanatsal bir yaşama bağlı olarak değişiklik talebi ya da kötü tanınan bir kişi ile ad soyadın özdeşlemesi de değişiklik taleplerinin altında yatan nedenler olabilmektedir.

İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Davası bu bilgilerin tümünün değiştirilmesi için açılabileceği gibi mevcut isme ilaveler yapılması şeklindeki talepler için de başvurulan bir yoldur. Bu davanın açılabilmesi için dayanak olarak gösterilebilecekler şunlardır:

• Kişinin adının komik olması,
• İsmin tanınan ve bilinen kötü şöhrete sahip birinin de adı olması,
• İsmin geçmişte yaşanmış travmaya yol açan bir olayla bağdaşması,
• Kişinin kimlikte yazan bilgileri dışındaki bir adla sosyal çevresinde tanınıyor olması,
• İsmin zor telaffuz ediliyor olması.

İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Davası Yetkili Mahkeme

İsim ve soyadı değişikliği davası açmak isteyen kişiler bizzat kendileri müracaat etmek zorundadır. Buna ek olarak özel yetkili bir vekaletname verdikleri vekilleri aracılığı ile de dava açabilirler. Küçük yaşta isim ve soy isim değişikliği yapılacaksa bu durumda velayet hakkına sahip olanlar dava açabilir.

Yaş küçüklüğü söz konusu ise velayet hakkına sahip olanların yanı sıra vekalet verilen bir avukat bu davayı açabilmektedir. Dava açılacağı zaman Asliye Hukuk Mahkemesi yetkilidir. Davacının ikametgahındaki yer Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılacak davanın ardından bu değişiklik yapılabilmektedir.

İsim ve soyadı değişikliği davası açıldığında Nüfus Müdürlüğü’nün görevlendirdiği bir memurun da davada yer alması gerekir. Nüfus Müdürlüğü tarafından görevlendirilen memur davaya davalı sıfatı ile katılır.

İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Davası Gerekli Belgeler

Nüfus kayıtları üzerinden yürütülen İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Davası açılırken özel bir evrak talebi olmamaktadır. Bu dava açıldığında talep edilen değişiklik özel bir olguya dayandırılmış ise bu durumda ilgili belge mahkemeye sunulabilmektedir.

Dava dosyası hazırlanırken kullanılan isim ve soy ismin sosyal hayatta yarattığı bir karışıklık varsa bunu kanıtlayan belgelere yer verilmesi gerekir. İsmini değiştirmek isteyenlerin dava açması durumunda tanık beyanlarının önemli hale geldiği durumlar da söz konusudur.

Tanık beyanlarına en çok başvurulan durum ismin açık bir şekilde kötü anlama sahip olmaması, biçimsel olumsuzluklara sahip olmamasıdır. Bu tür bir durumla karşılaşıldığında sübjektif durumun ispat edilmesi gerekli olacağından tanık beyanına başvurulabilmektedir.

İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Davası ve Düzeltme Davası Farkı

İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Davası açıldığında kişi ad ve soyadını tamamı ile değiştirmek istediğini beyan eder. Bu durumda kişi yeni bir isim ve soyadı alacaktır. Düzeltme davası değiştirme davasından farklıdır.

İsim Değiştirme ve Soyadı Düzeltme Davası isimde ya da soyadında mevcut olan bir hatanın düzeltilmesi için açılır. Hukuki nitelik açısından iki dava da aynı olmasına rağmen düzeltme davalarında tanık beyanlarına gerek kalmadan işlemler tamamlanabilir.

İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Davası Hukuki Sonuç

İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Davası açan kişi için mahkemenin bu değişikliği yapması durumunda kişinin bilgilerinde bir değişikliğe gidilmemektedir. Değişikliğe uğrayan yalnızca ad ve soyadı olur. Bu dava kişinin şahsi durumunda bir değişikliğe yol açmamaktadır.

Erkek eşin soyadını değiştirmesi durumunda evlilik birliği sürerken kadının da soyadı kendiliğinden değişir. Bunun yanı sıra 18 yaşın altındaki çocukların ya da evlatlığın soyadı da buna paralel olarak kendiliğinden değişecektir.

Mahkeme değişikliği kabul ettiği takdirde Nüfus Müdürlüğü’ne bu bildirimi yapar. Yerel ve ulusal basında da değişiklik ilan edilir. Bu değişikten zarar görenlerin haber almasının ardından 1 yıl içinde dava açma hakkı bulunur. Zararın ispatlanabilir nitelikte olması ise dava açıldığında aranacak koşuldur.

İsim değiştirme ve soyadı değişikliği davası sürecinde meydana gelen hukuki iş ve işlemlerin takibinde uzman ve başarılı bir avukat yardımına başvurmak, süreç içerisinde hatalı veya ihmali bir davranış sebebiyle hak, menfaat, maddiyat ve/veya zaman kaybı yaşamamak adına en sağlıklı yaklaşım olacaktır.

İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Hakkında Yargıtay Kararı

Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin adın değiştirilmesi hususunda vermiş olduğu 25.04.2018 tarihli kararı şu şekildedir:

Davacı dava dilekçesinde, …olan adının Sozdar olarak değiştirilmesini istemiş; mahkemece, her ne kadar davacı çevresinde Sozdar adı ile bilindiğini iddia etmişse de Sozdar kelimesinin Kürtçe olduğu, davacının … Üniversitesinde … Öğretmenliği bölümünde öğrenci olduğu, davacının ileride yapacağı iş ile kullanacağı adının çelişkili olacağı, ayrıca Sozdar’ın söylenmesinin zor olduğu, davacının adını Sozdar olarak değiştirmesinde hukuki yararının bulunmadığı, davacının mevcut … adının kötü bir manaya gelmediği, gülünç ve alay edilecek bir nitelik taşımadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.

TMK’nın 27. maddesinde, adın değiştirilmesinin ancak haklı sebeplere dayanılarak hakimden istenebileceği, adın değiştirildiğinin nüfus siciline kayıt ve ilan olunacağı, ad değişmekle kişisel durumun değişmeyeceği bu değişiklikten zarar görenin bunu öğrendiği günden başlayarak bir yıl içinde değiştirme kararının kaldırılmasını dava edebileceği hükme bağlandığından; davacının adını değiştirme talebinin haklı nedene dayandığı, çevresinde Sozdar adı ile tanındığı iddiasının kolluk ve tanıkların beyanı ile kanıtlandığı dikkate alındığında davanın kabulüne karar verilmesi yerine uygun bulunmayan gerekçeyle reddi doğru görülmemiştir.

SONUÇ: Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK’nın Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK’nın 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMKnın 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 25.04.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Dava Dilekçesi

İsim değiştirme ve soyadı değişikliği davasına ilişkin örnek dava dilekçesi aşağıda yer almaktadır.

… … MAHKEMESİ HAKİMLİĞİ’NE

İSTEMDE BULUNAN :

TC KİMLİK NUMARASI : 

ADRES :

VEKİLİ :

(Varsa tarafların kanuni temsilcilerinin)

ADRES : 

(Varsa tarafların kanuni temsilcilerinin)

MADDİ İLGİLİ : … İli/İlçesi Nüfus Müdürlüğü’ne izafeten, … Nüfus Müdürü

ADRESİ : 

KONU : Haklı nedenle adın değiştirilmesi ve değişikliğin nüfus kayıtlarına teşmiline ilişkin istemimizi içerir.

AÇIKLAMALAR :

1-)

2-)

3-)

4-)

HUKUKİ NEDENLER : 4721 S. K. m. 27 ve 5490 S. K. m. 35, 36, 6100 S. K. m. 382-  388, Nüfus Hizmetleri Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik m. 64.

HUKUKİ DELİLLER : Nüfus Kayıtları, Yargıtay İçtihadı Örnekleri, Tanık Anlatımları

SONUÇ VE İSTEM : Yukarıda arz ve izah olunan nedenlerle, müvekkilimizin halen taşımakta olduğu ve … şeklindeki adının … olarak değiştirilmesine karar verilmesini, müvekkilimiz adına saygıyla talep ederiz. …/…/…

EKLER :

1- Aile nüfus kaydı örneği,

2- Tanıkların isimleri ve adresleri ile tanıklık edecekleri konuları gösterir tanık listesi,

3- Yargıtay İçtihatı Örnekleri

4- Bir adet özel yetkiyi içeren onaylı vekaletname örneği.

İstemde Bulunan Vekili

Av.

Sıkça Sorulan Sorular

İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Davası Hangi Mahkemede Açılır?

İsim değiştirme ve soyadı değişikliği talebi ile açılan davalarda Asliye Hukuk Mahkemesi’ne müracaat edilir. Davacının bulunduğu yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesi’ne haklı bir nedenle başvuru yapıldığında bu değişiklik kısa sürede yapılabilmektedir.

İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Davası Haklı Sebepler Neler Olabilir?

İsim ve soyadı değişikliği davası birçok sebeple açılabilir. Kişinin isminin komik olması, kişinin adının tanınan ve bilinen kötü şöhretli biriyle benzer olması, ismin geçmişte yaşanan ve travmaya sebep olan bir olayla bağdaşması, kimlikte yazan bilgiler dışında bir adla kişinin sosyal çevresinde tanınıyor olması, adın zor telaffuz ediliyor olması.

İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Davası Talep Edilen Belgeler

Bu dava için özel bir evrak talebi olmamaktadır. Nüfus kayıtları üzerinden yürütülen İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Davası açılırken özel nitelikte bir evrak talebi olmaz.  Talep edilen değişikliğin özel bir olguya dayandırıldığı hallerde ilgili belge mahkemece istenebilir.