Kiracı ile mal sahibi arasında yaşanan anlaşmazlıklar sonucunda açılan davalardan bir tanesi de kira tespit davası olarak bilinmektedir. Bu dava, kiracı ile mal sahibinin kira konusunda anlaşamaması halinde açılmaktadır. Böylece dava sonucunda mahkeme tarafından kiranın ne düzeyde olacağı belirlenir. Özellikle son dönemde bu tür olaylara sıklıkla rastlanırken, mahkeme tarafından emsal kararlar alınmaktadır. Şimdi size tüm bu konulardan detayları ile bahsedeceğiz.
Kira Tespit Davası Nedir?
Gayrimenkul hukukunun en önemli konularından bir tanesi olan kira bedelinin tespiti davası, ekonomik dengesizliklerin artması ile sıklıkla ön plana çıkmaktadır. Çünkü kira bedeli her dönemde, enflasyon, ÜFE ve TÜFE’ye göre belirlenir. Ancak bazı dönemlerde enflasyon oranının çok sık artması, fahiş seviyelere çıkması halinde, mal sahipleri ekstra kira zamları yapabilmektedir. İşte bu durumda kira fiyatları da fahiş seviyelere çıkar. Kira tespit davası da bu tür fahiş fiyatların önlenmesi, kiralanacak olan taşınmazın tam kira bedelinin belirlenmesi adına çok önemlidir.
Konutlar ya da çatılı iş yerleri, kira tespit davalarının görülebilmesi için gerekli olan taşınmazlardır. Bunun dışında olan arsa gibi taşınmazlar, kira tespit davasının içerisinde yer almayacaktır. Peki, bu davanın görülebilmesi için şartlar nelerdir?
Kira Tespit Davası Şartları
Türk Borçlar Kanunu’nun 344 ve 345. maddelerinde yer alan kira tespit davası, belirli şartların gerçekleşmesi halinde görülmektedir. Bu şartlar ise aşağıdaki gibidir:
- Kiracının kira bedeli ile ilgili fahiş fiyat şikayeti çerçevesinde açılan bu davanın herhangi bir süre şartı bulunmamaktadır.
- Eğer kira bedeli yabancı bir para pirimi üzerinden belirlenmiş ise, bu durumda 5 yıl geçmeden kira bedeli tespiti için dava açılamayacaktır.
- Eğer kiracı ile mal sahibi arasında ortak bir karara varılamamış ve 5 yılın altında bir kira sözleşmesi yapılmışsa, TÜFE’ye göre 12 aylık ortalama çerçevesinde yeni kira bedeli belirlenecektir.
- Örnek olarak alınan kira bedelleri üzerinden bir kira bedeli belirleme sürecine gidilmektedir.
- Dava bünyesinde arsa gibi taşınmazlar yer almamaktadır. Bu davanın görülebilmesi için konut ya da çatılı bir iş yerinin bulunması gerekir.
- Yeni kira dönemi başlamadan 30 gün öncesinde kira tespit davası açılırsa, bu şekilde yeni dönem gelmeden kira bedeli tespiti sağlanabilir. Aksi durumda yeni döneme yetişmeyecektir.
Yukarıdaki şartlar, kira bedeli tespit davasında gereklidir. Bu şartlar göz önünde bulundurularak düzenleme gerçekleştirilmektedir.
Kira Tespit Davası Ne Zaman Açılır?
Kiracı ile mal sahibi arasındaki kira bedeli anlaşmazlığının kanuni usuller çerçevesinde ortadan kaldırılabilmesi için kira bedeli tespit davası gereklidir. Davanın açılması ile ilgili ise herhangi bir süre bulunmamaktadır. Ancak süre ile ilgili bazı hususlar dikkat çeker. Bu da yeni kira dönemine girilmeden en az 30 gün önce davanın açılmasının gerekliliğidir. Aksi durumda yeni döneme dava yetişmeyecektir. Ayrıca 5 yıldan uzun olan ya da 5 yıl tamamlandıktan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde mahkeme tarafından TÜFE dikkate alınacaktır. Buna göre 12 aylık TÜFE ortalamalarındaki değişime göre bir yeni kira bedeli belirleme işlemi gerçekleşmiş olacaktır.
Kira Tespit Davası Ne Kadar Sürer?
Mahkemelerin yoğunluğu, ilgili davanın yoğunluğu ve diğer pek çok husus dikkate alındığında, davaların süreleri değişikliğe uğrayacaktır. Kira tespit davalarında ise emsal değer hesaplama raporunun mahkemeye sunulması önemlidir. Bu rapora göre emsal karara uygun bir karar verilmektedir. Her ne kadar kesin bilgilerin verilmesi mümkün olmasa da ortalama olarak 1 ila 1.5 yıl arasında sürdüğü bilinmektedir. Siz de kira tespit davası açmadan önce mutlaka bu detaylara dikkat etmelisiniz. Farklı bilgiler için Gayrimenkul Hukuku kategorisini de inceleyebilirsiniz.
Kira Tespit Davası Masraflarını Kim Öder?
Açılan davanın masraflarını, davayı açan kişi öder ve dava süresince belirli zararlara katlanması gerekir. Kira tespit davalarında ise aynı durum geçerlidir. Kiracı bu davayı açarsa, masraflara katlanır ancak mal sahibinin belirttiği fiyattan daha uygun bir fiyata kira ödeyeceği için amorti etmesi çok uzun sürmeyecektir.
Kiracı ile mal sahibi arasında yaşanan anlaşmazlıklarından biri kira bedeli tespit davası olduğundan, sıklıkla davalar açılarak kira bedeli belirlenmeye çalışılmaktadır. Biz de “Kira Tespit Davası” isimli içeriğimizde bu konunun tüm detaylarından bahsederek size gerekli bilgileri aktarmaya çalıştık.
