Sosyal medyanın da yaygınlaşması ile birlikte, uyuşturucu kullanımına özendirme suçu gündeme gelmeye başladı. Uyuşturucuya özendirme suçu TCK 190. Maddede detaylı bir şekilde tarif edilmiştir.
Gelin birlikte bu uyuşturucuya özendirme suçu hakkındaki bilgilere detaylı bir şekilde bakalım.
Uyuşturucuya Özendirme Suçu Nedir?
TCK 190’a göre bu suç: Uyuşturucu ya da uyarıcı madde kullanılmasına özendirme ve kolaylaştırma olarak geçer. Yani uyuşturucuya özendirme ifadesi bile tek başına suç olarak addediliyor.
Uyuşturucuya Özendirme Suç Unsurları Nelerdir?
Uyuşturucuya özendirme TCK 190’da suç unsurları ve ceza açısından açık ve detaylı bir şekilde belirtilmiştir.
Bu unsurların neler olduğuna detaylı bir şekilde değinelim:
Malzeme ya da gereken donanımları sağlamak (TCK 190/1-a)
Uyarıcı ya da uyuşturucu malzemelerin kullanıma hazır hale getirilmesi için her türlü ekipman ya da donanımların sağlanmasını ifade eder. Kanunun bu maddesi, bu ekipmanların ya da malzemelerin neler olduğunu detaylandırmamış, kullanılabilecek her türlü malzeme ve donanımı suç unsuru olarak sayarak genel bir tanımda bulunmuştur. Mesela bir cep telefonu bile bu malzemelerden sayılabilir.
Mesela kokain maddesinin kullanımını kolaylaştıran sarma kâğıdı da, kolaylaştırma ve kullanıma hazır hale getirme malzemesidir.
Kullanıcılar için özel yer sağlamak (TCK 190/1-a)
Uyuşturucu kullanımını kolaylaştıran ve kanun güçleri tarafından suçu işleyenlerin yakalanmasını zorlaştıran mekanlar kastedilir. Mesela uyuşturucu kullanmak isteyen bir arkadaşına, evinin anahtarını veren bir kişi, kullanımı kolaylaştırma ve aynı zamanda özel yer sağlama suçunu işlemiş olur.
Uyuşturucu Kullananların Yakalanmasını Zorlaştırma (TCK 190/1-b)
Kolluk kuvvetlerine yakalanmamak adına, suçun maddi delillerinin yok edilmesini ifade eder. Aynı zamanda, uyuşturucu maddenin vücuttaki izlerini yok eden çeşitli kimyasalların ve tıbbi metotların uygulanması da bu suç kapsamına girer.
Mesela uyuşturucu kullanan kişilerin arkadaşlarını, bulundukları sokağın başına nöbetçi olarak dikmeleri bu suçun unsurlarındandır.
Uyuşturucuya Özendirme Suçu (TCK 190/2)
Alenen özendirme bu yasa maddesinde açıkça suç olarak nitelenmiştir. Kişide uyuşturucu kullanımına, temin edimine ya da satışına yönelik heves ve istek uyandırma özendirme olarak tarif edilir. Uyuşturucuya özendirme suçu herhangi bir şekilde yapılabilir. Yani kavram oldukça geniştir. mesela Youtube gibi sosyal medya mecralarında bu konuyla ilgili imada bulunulması bile suçtur.
Ya da çevresindeki arkadaşlara “Tüm dertlerinden kurtulursun” gibi bir ifade bile özendirme suçuna girer.
Özendirme suçu iki kişi arasında geçebileceği gibi kamuya açık bir alanda ve herkesin duyabileceği bir durumda da gerçekleşebilir.
Kullanma Yöntemleriyle İlgili Bilgi Verme (TCK 190/1-c)
Uyarıcı ya da uyuşturucu maddenin kullanım maksadıyla nasıl hazır hale getirileceği bilgisini karşı tarafa vermeyi ifade eder. Ayrıca, nasıl kullanılacağı konusunda bilgi vermek de bu suçun işlenmesidir. Mesela vücuda nasıl enjekte edileceği ya da kokain maddesinin burundan nasıl çekileceği bilgisi gibi.
Uyuşturucu maddenin etkilerinin uzunca bir süre devam etmesi için neler yapılması gerektiği bilgisini de suç unsuruna örnek olarak verebiliriz.
TCK 190 ile ilgili güncel ve detaylı mevzuata, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5237.pdf bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Uyuşturucuya Özendirme Suçu Cezası Nedir?
Uyuşturucuya özendirme suçu kapsamında, uyarıcı ya da uyuşturucu maddelerin teminini kolaylaştırma suçunu işleyen kişi ya da kişiler, 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılırlar (TCK Md. 190/1).
Suçu özendiren ve alenen yayınlayan kişiler, 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası alırlar.
Suçun işlenmesini kolaylaştıranların cezası ise yarı oranında artırılır. TCK Md. 190/3’de suçu kolaylaştıranlar: eczacı, kimyager, veteriner, laborant, hemşire, ebe, hastabakıcı, sağlık hizmeti verenler, diş hekimleri olmak üzere özel olarak tanımlanmıştır.
Ancak kanun bu suçu herkesin işleyebileceğini belirtmiştir.
Uyuşturucuya özendirme suçu işleyenlere ayrıca 1000 günden 10 bin güne kadar adli para cezası verilir.
Uyuşturucuya Özendirme Suçu Etkin Pişmanlık
Uyuşturucuya özendirme suçu işlemiş ancak etkin pişmanlıktan yararlanmak isteyenler olabilir. Ancak etkin pişmanlık ile ilgili herhangi bir yasal düzenleme yoktur.
Uyuşturucu ya da uyarıcı maddelerle ilgili etkin pişmanlık yasası TCK’nın 192. Maddesinde düzenlenmiştir.
Ancak bu madde özendirme suçlarını kapsamamaktadır.
İşlediği suç dolayısıyla hür iradesiyle pişman olan kişi, suç fiilinin meydana getirdiği olumsuzlukları giderir, müspet davranışlarıyla adaletin tesisine katkıda bulunursa, etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanabilir. Faka, uyuşturucu suçunda etkin pişmanlık hükümleri uygulanmaz.
Uyuşturucuya Özendirme Suçu Yargıtay Kararları
İlgili kanun kapsamında suçun sabit görülmesi ile ilgili verilen kararlar temyiz edilebilir ve son kararı, Yargıtay kurumu verir.
Uyuşturucuya özendirme suçu Yargıtay kararları, aşağıda örnek olarak verilmiştir.
“T.C. YARGITAY 10. CEZA DAİRESİ
E. 2014/3508 K. 2014/4282 T. 2.6.2014
DAVA: Uyuşturucu Ticareti (TCK 188) ve Uyuşturucu Madde Kullanımını Kolaylaştırma Suçu (TCK 190)
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
KARAR: A-) Sanık … hakkında uyuşturucu madde ticareti yapma suçundan verilen mahkûmiyet hükmünün incelenmesi:
Yargılama sürecindeki işlemlerin yasaya uygun olarak yapıldığı, delillerin gerekçeli kararda gösterilip tartışıldığı, vicdanî kanının dosya içindeki belge ve bilgilerle uyumlu olarak kesin verilere dayandırıldığı, eylemlerin sanık tarafından gerçekleştirildiğinin saptandığı, eylemlere uyan suç tipi ile yaptırımların doğru biçimde belirlendiği anlaşıldığından; sanık müdafiinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle, hükmün ONANMASINA,
B-) Sanık … hakkında uyuşturucu madde kullanılmasını kolaylaştırmak için özel yer sağlama suçundan verilen mahkûmiyet hükmünün incelenmesi:
Yapılan duruşmaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin yargılama sonuçlarına uygun şekilde oluşan inanç ve takdirine, incelenen dosya içeriğine göre, diğer temyiz itirazlarının reddine, ancak;
Hükmün gerekçesinde sanığın eyleminin, uyuşturucu madde kullanılmasını kolaylaştırmak için özel yer sağlama olarak kabul edilmesine rağmen gerekçede ve hüküm fıkrasında uygulama maddesi olarak TCK 190/1-a maddesi yerine, TCK 191/1-a maddesinin gösterilmesi,
SONUÇ: Yasaya aykırı, sanık müdafiinin temyiz itirazları bu sebeple yerinde olduğundan, 1412 Sayılı CMUK’nın 321. maddesi gereğince hükmün BOZULMASINA; ancak bu aykırılığın yeniden duruşma yapılmaksızın aynı Kanun’un 322. maddesi gereğince düzeltilmesi mümkün bulunduğundan; gerekçeli kararın 7. sayfasında ve hüküm fıkrasının 3. bölümünün b bendinin 1. paragrafında yer alan, “TCK 191/1-a” ibaresi çıkarılarak yerlerine “TCK 190/1-a” ibaresinin yazılması suretiyle, hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA, 02.06.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.”
Yaşadığı Alanda Uyuşturucu Madde Kullandırma ile İlgili Yargıtay Kararı
İhbar üzerine olay yerine gelen polis memurları, sanığın evinde ikamet ettiği arkadaşları ile birlikte uyuşturucu madde kullandıklarına dair şüphelenmişler ve evde arama yapmışlardır. Usulüne göre yapılan aramalarda evde 2,6 gram ve sanığın üzerinde 0,8 gram Hint keneviri ele geçirilmiştir. Sanıklar ve tanıklar birlikte uyuşturucu kullandıklarını beyan etmişlerdir. Sanığın arkadaşlarıyla birlikte kendi evinde uyuşturucu kullandığı, dolayısıyla uyuşturucuya özendirme suçu işlemediği, bu suçun malzeme sağlamak ya da özel yer ve donanım temin etmek olarak değerlendirilemeyeceği açıktır. Suçun unsurları oluşmadığı gözlemlendiğinden dolayı, yazılı şekilde verilen mahkumiyet kararı bozmayı gerektirmiştir (Yargıtay 20. Ceza Dairesi – Karar: 2017/3794).
Konuyla ilgili, https://www.ahddurakhukuk.com/ceza-hukuku/ bu bağlantıyı da incelemek isteyebilirsiniz.
