TCK madde 271’de, olmayan bir suç nedeniyle hukukun meşgul edilmesi olarak tanımlanan suçtur. Suç uydurma ve cezası, ilgili yasa metninde detaylı bir şekilde anlatılmıştır.
Suç uydurma suçu aşağıdaki gibi işlenebilir:
- Suçu işleyen kişi; polis, jandarma ve savcılık gibi kurumlara işlenmeyen suçu işlenmiş gibi ihbar eder. Bu şekilde işlenen suç, suç uydurma olarak nitelenir.
- Olayın faili, işlenmemiş suç için delilleri hazırlar. Suçun bu şekilde işlenmesi durumuna, maddi suç uydurma adı verilir. Yani olayın faili olan kişi delilleri de kendisi uydurmuştur.
TCK madde 271’e göre suç uydurma suçu, soyut tehlike suçu niteliğindedir. Yani işlenen suç sonucunda kişi ya da kişilerin zarar görmesine gerek yoktur.
Suç Uydurma Suçu ve İftira Arasındaki Fark Nedir?
Kişi ya da kişilerin hakkında savcılık soruşturması açılması ya da kişi ya da kişilere idari yaptırım uygulanması amacıyla hukuka aykırı fiillerin isnat edilmesi, iftira suçu kapsamında değerlendirilir.
Bu suç tipi geniş kapsamda ele alınabilir. Mesela hiç yapmadığı halde bir esnafın mallarını kaldırıma dizdiğini söyleyerek belediyeye şikayet edilmesi ve esnafın ceza alması olayı, iftira suçu kapsamına girer.
Yani suç uydurma suçunda diğer taraf ceza almayabilir. Ancak iftira suçunda diğer taraf haksız bir şekilde cezalandırılmıştır. İki suç arasındaki temel fark bu şekildedir.
Suç Uydurma Suçunun Cezası Ne Kadar?
TCK madde 267’de iftira suçu, adliyeye karşı işlenen suçlar kapsamında ele alınır. Bu kanun maddesinde iftira suçu ile ilgili öngörülen ceza 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezasıdır. Ayrıca mağdurun ve adliyenin uğradığı tüm maddi zararlar suçu işleyenden tahsil edilir.
Eğer mağdur olan kişi iftiradan dolayı müebbet hapis cezası almışsa, suçu işleyen kişi yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Suç mağduru olan kişi göz altına alınmış ve tutuklanmışsa ve mahkemede suçsuz olduğu kanıtlanmışsa yani ceza almamışsa, iftira suçunu işleyen kişiye verilecek olan ceza yarı oranında artırılır.
TCK madde 271’de suç uydurma suçunun cezası:
“Madde 271- (1) İşlenmediğini bildiği bir suçu, yetkili makamlara işlenmiş gibi ihbar eden ya da işlenmeyen bir suçun delil veya emarelerini soruşturma yapılmasını sağlayacak biçimde uyduran kimseye üç yıla kadar hapis cezası verilir.”
Olarak öngörülmüştür.
Eğer kişi, yalan tanıklık yaparak suçu işlemişse:
“Madde 272- (1) Hukuka aykırı bir fiil nedeniyle başlatılan bir soruşturma kapsamında tanık dinlemeye yetkili kişi veya kurul önünde gerçeğe aykırı olarak tanıklık yapan kimseye, dört aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir.
(2) Mahkeme huzurunda ya da yemin ettirerek tanık dinlemeye kanunen yetkili kişi veya kurul önünde gerçeğe aykırı olarak tanıklık yapan kimseye bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir.
(3) Üç yıldan fazla hapis cezasını gerektiren bir suçun soruşturma veya kovuşturması kapsamında yalan tanıklık yapan kişi hakkında iki yıldan dört yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
(4) Aleyhine tanıklıkta bulunulan kişi ile ilgili olarak gözaltına alma ve tutuklama dışında başka bir koruma tedbiri uygulanmışsa, yüklenen fiili işlemediğinden dolayı hakkında beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş olması koşuluyla, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza yarı oranında artırılır.
(5) Aleyhine tanıklıkta bulunulan kişinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde; yüklenen fiili işlemediğinden dolayı hakkında beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş olması koşuluyla; yalan tanıklık yapan kişi, ayrıca kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçuna ilişkin hükümlere göre dolaylı fail olarak sorumlu tutulur.
(6) Aleyhine tanıklıkta bulunulan kimsenin ağırlaştırılmış müebbet hapis veya müebbet hapis cezasına mahkûmiyeti halinde, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis cezasına; hükmolunur.”
(7) Aleyhine tanıklıkta bulunulan kimsenin mahkûm olduğu hapis cezasının infazına başlanmış ise, altıncı fıkraya göre verilecek ceza yarısı kadar artırılır.
(8) Aleyhine tanıklıkta bulunulan kişi hakkında hapis cezası dışında adlî veya idari bir yaptırım uygulanmışsa; yalan tanıklıkta bulunan kişi, üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Yukarıda sayılan cezaları alacaktır.
Ceza avukatı, yukarıdaki işlenen suçlarla ilgili savunma yapabilir. İşlenen suçun geçersiz olduğunu kanıt isteyerek gerçekleştirebilir.
Suç uydurma suçu kişinin; üstsoy, altsoy, eş veya kardeşleri tarafından işlenmişse, yani sayılan bu kişiler yalancı tanıklık yapmışsa ya da eylemi doğrudan gerçekleştirmişse, bu kişilere verilecek olan ceza 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezasıdır. Ancak mağdur olan kişi şikayetinden vazgeçerse cezada indirim yapılabilir ya da hiç ceza verilmeyebilir.
Mağdur olan kişi aleyhine yapılan tanıklık sonrasında, mağdur olan kişi ceza almadan, yalan tanıklık yapan kişiler gerçeği söylerler ve mağdurun ceza almasına engel olurlarsa, bu kişilere ceza verilmez. Kanunda bu durum etkin pişmanlık olarak adlandırılır.
TCK Madde 274 2 ve 3. Fıkrasında:
(2) Aleyhine tanıklık yapılan kişi hakkında bir hak kısıtlamasını veya yoksunluğunu sonuçlayacak nitelikte karar verildikten sonra ve fakat hükümden önce gerçeğin söylenmesi halinde, verilecek cezanın üçte ikisinden yarısına kadarı indirilebilir.
(3) Aleyhine tanıklık yapılan kişi hakkında verilen mahkûmiyet kararı kesinleşmeden önce gerçeğin söylenmesi halinde, verilecek cezanın yarısından üçte birine kadarı indirilebilir.
Denilmektedir.
TCK madde 275 birinci fıkrasında, yalan yere yemin eden davacı ve davalıya 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilir denilmektedir. Aynı kanun maddesinin ikinci fıkrasında, yalan yere yemin eden taraf hüküm verilmeden önce gerçeği söylerse ceza almayacaktır ibareleri yer alır.
Adli Para Cezası Verilmesi
Suçun cezası olarak suç işleyen kişiye hapis cezasıyla birlikte adli para cezası da verilebilir. Ya da ikisi cezadan yalnızca bir tanesi verilir.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
Hakimin takdirine ve yasada verilen hak olarak, suç uydurma eyleminde bulunan kişinin cezasının bildirilmesi, hükmün açıklanmasının geri bırakılması şeklinde gerçekleşebilir. Yani bir anlamda dava düşmüş olur.
Cezanın Ertelenmesi
Yasalar doğrultusunda ve mahkemenin verdiği karar ile ceza alan kişinin cezasının, hapishanede uygulanmasından şartlı olarak vazgeçilmesidir.
Şikayet Süresi
Bu tür suçlar ceza davası konusu olduğundan şikayete tabi değildir. Yani savcı tarafından resen soruşturulur.
Zamanaşımı Süresi
Bu tür suçlarda zamanaşımı süresi 8 yıldır. Bu süre geçtikten sonra soruşturma yapılmaz ve dosya tamamen kapatılır.
Suç Uydurma Suçu Hangi Mahkemede Görülür?
Bu tür suçlar Asliye ceza mahkemesinde görülür.
