Sosyal Medyada Müstehcenlik Suçu

Sosyal Medyada Müstehcenlik Suçu

5237 sayılı yürürlükteki Türk Ceza Kanunu’nun 226 ıncı maddesinde düzenlenen müstehcenlik suçu, genel ahlaka karşı suçlar bölümünde ele alınır. Bu suçla korunan hukuki değer toplumu meydana getiren bireylerin zihinsel, bedensel, ruhsal ve ahlaki yapılarıdır. Kanun koyucu özellikle çocuklar açısından da suçu yaptırımlarla engellemeye çalışılır.

Toplumun ahlaki değerlerine aykırı eylemler kanun aracılığı ile cezalandırılırken müstehcenlik suçu da bunlardan biridir. Cinsel içerikli görüntüler, yazı veya sesler yayma, satma ya da dağıtma yöntemleri kullanılarak bu içerikler dolaşıma sokulduğunda suç oluşur.

Müstehcenlik suçu basın yolu ile işlenebileceği gibi internet kullanılarak dijital platformlarda da işlenebilir. Bu suça ön görülen ceza hapis cezası ve adli para cezası olur. Müstehcenlik suçu 6 ay-2 yıl aralığında hapis cezası uygulanabilen bir suçtur.

Müstehcenlik suçunun işleniş biçim cezanın artmasına yol açabilir. Suçun mağduru şikayet etmek sureti ile hareket edebilir, tazminat davası açabilir. Müstehcenlik suçu yasal yollardan cezalandırıldığı gibi bu konuda önleyici çalışmaların yapılması da öneme haizdir.

Suç ortaya çıkmadan uygulanması gereken önleyici tedbirler ise; internet servis sağlayıcısı firmaların yasaklı sitelere erişimi engellemesi, ebeveynlerin çocukları ile iletişiminin güçlü olması ve onları denetlemesi, güvenli internet kullanımı sağlanması, kişisel bilgilerin muhafaza edilmesi gibi uygulamalardır.

Müstehcenlik suçunda suç unsurlarının neler olduğunun da bilinmesi gerekir. TCK 226 uyarınca müstehcenlik suçu unsurları; genel olarak yetişkinlere ve topluma karşı müstehcenlik suçu ve çocuklara karşı işlenen müstehcenlik suçu olarak iki ayrı konu başlığına sahiptir. Genel müstehcenlik suçunun işlenişi sırasında birçok seçimlik hareketten söz edilebilir.

Sosyal Medyada Müstehcenlik Suçu Nedir?

Genel ahlaka karşı işlenen suçlardan olan müstehcenlik suçu, seçimlik hareketli bir suçtur. Genel müstehcenlik suçuna ek olarak bazı fiillerin ortaya çıkması suçun daha ağır şekilde cezalandırılmasına sebep olur. Müstehcenlik suçunda çocukların kullanılması ya da çocukların kullanıldığı müstehcen ürün ve içeriklerin ülkeye sokulması halinde bu suça yönelik verilen cezada artış olur.

Müstehcenlik suçunun işlenip işlenmediğine karar verilirken toplumun genelinin değer yargılarına göre hareket edilir. Bunun yanı sıra demokratik toplumlarda uyulması gereken toplumsal kurallar çerçevesinde de konu ele alınır.

Suça konu ürün üzerinde inceleme yapılırken de toplumun ortak değerlerine, edep ve ahlakına aykırılıklara bakılmaktadır. Ayrıca bu ürünlerin toplumun genel ahlak anlayışına açık bir saldırı içermesi, çocukların bu davranışın zararlı etkilerine maruz kalmış olması da suç işlenip işlenmediğine karar verilirken analiz edilmelidir.

Sosyal medya geleneksel medyadan ayrılan ve günümüzde sıklıkla kullanılan bir mecradır. Sosyal medyanın kullanılabilmesi internet ağları aracılığı ile olurken aynı zamanda mobil cihazlar, bilgisayarlar, tablet ve benzeri teknolojik araçlar da sosyal medya kullanılacağı zaman gerekli olur.

Sosyal medya karşılıklı etkileşime olanak tanıyan bir mecradır. Bu platformlarda zaman kavramının önemi yoktur. Dileyen dilediği zaman aralığında bulunduğu yerden platforma dahil olabilir. Dünyanın herhangi bir yerinde kullanıcının interneti ve teknolojik cihazı varsa sosyal medyaya dahil olabilir.

Görsel ve yazılı içerikler, ses kayıtları, videolar bu mecralardan yayınlanabilir. Canlı olarak yayın açılabileceği gibi kaydedilmiş görüntüler, fotoğraflar, ses kayıtları da sosyal medya üzerinden paylaşılabilir.

Müstehcenlik suçu seçimlik hareketli bir suçtur ve bu suç işlenirken sosyal medyanın kullanılması daha geniş bir kitleye ulaşmayı kolaylaştırır. Sosyal medya platformları; Facebook, Instagram, YouTube ve diğer mecralar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunun yanı sıra e-posta göndermek sureti ile de müstehcen içerikler diğer kişilere gönderilebilmektedir.

Müstehcen içerikler, görüntüler, yazı ve sözlü ürünlerde çocukların kullanılması da sosyal medya üzerinden kolaylıkla yapılabilmektedir. Bunun yanı sıra müstehcen içeriklerin sosyal medya kanalları kullanılarak çocuklara ulaştırılması da günümüzde kolaydır.

Kanun koyucu çocukları ve toplumu bu tür suçlara karşı korumak için yaptırımları aracılığı ile önlem alır. Müstehcenlik suçu işlendiğinde şikayet olup olmadığına bakılmaksızın devletin yetkili organları harekete geçer.

Bu kapsamda da savcılık makamı toplumu koruma görevini yerine getirir. Resen soruşturma başlatma yetkisine sahip olan Cumhuriyet savcıları müstehcenlik suçu işlendiğinde iddia makamı olarak bir dosya hazırlar ve kamu davası açar.

Sosyal Medyada Müstehcenlik Suçu ve Cezası

Müstehcenlik suçu genel olarak işlenirken birçok seçimlik hareket yapılabilir. Müstehcen ürünlerin alenileştirilmesi bu hareketlerden biridir. Yazılı, görsel ve sözlü yollarla müstehcen içerikli ürünler aleni olarak sergilendiğinde, okunduğunda bu suç oluşur.

Müstehcen ürünlerin satılması ya da kiralanması da suçun oluşumuna zemin hazırlamaktadır. Müstehcen ürünlerin reklamını yapan kişiler de seçimlik hareketlerden biri kullanılmak sureti ile suç işlemiş olur. Müstehcen ürünlerin reklamı yapıldığında verilecek ceza 6 ay- 2 yıl aralığında hapis cezası olur.

Reklam yapılırken sosyal medya kanalları, radyo, TV gibi araçlar kullanılabilir. Bu durumda basın yoluyla müstehcenlik suçu işlenmiş olur. Basın yoluyla müstehcenlik suçu işleyen kişi 6 ay-3 yıl aralığında hapis cezasına çarptırılabileceği gibi 5000 güne kadar da adli para cezası verilebilir.

Müstehcenlik suçu ölü insan bedeni, hayvanlar ya da doğal olmayan şekilde cinsel ilişki biçiminde de ortaya çıkabilir. Bu tür bir suç işlendiğinde 1-4 yıl aralığında hapis cezası ve 5000 güne kadar adli para cezası verilebilmektedir.

Sosyal Medyada Müstehcenlik Suçu Şartları Nelerdir?

Sosyal medya kanalları müstehcenlik suçu işleneceği zaman uygun ortam yaratması bakımından günümüzde sıklıkla tercih edilmektedir. Sosyal medyada yer alan ses ve görüntü kayıtları, fotoğraf ve video paylaşımları aracılığı ile müstehcenlik suçu oluşabilir. Bu suç seçimlik hareketli suçlardan biridir.

Kanun koyucu bu suç işlendiğinde çeşitli yaptırımlar uygulamak sureti ile failleri cezalandırmaktadır. İnternetin kullanıldığı ve sosyal medya platformlarının araç olarak yararlanıldığı durumlarda müstehcenlik suçu şu şekilde işlenebilmektedir:

  • Sosyal medya kanalları üzerinden yayın yapmak,
  • E-mail adreslerine bildirim göndermek,
  • İnternet aracılığı ile yapılacak görüntülü görüşmeler sırasında çıplak görüntülerin kaydı,
  • Sosyal medya hesaplarından direkt olarak mesajlaşılması,
  • Sosyal medya gruplarına gönderilen mesajlar.

Müstehcenlik Suçu Ceza Almayan Haller

Müstehcenlik suçu bazı hallerde cezalandırılmamaktadır. TCK 226 hükümleri uyarınca cezalandırılan müstehcenlik suçunda ceza alınmasına engel teşkil eden durumlar aşağıdaki gibidir:

  • Kişinin özel alanında kalan müstehcenlik, suç olarak kabul edilmez,
  • Müstehcen ürünlerin satışı için izin alınmış ise bu durumda da suç unsuru ortaya çıkmaz,
  • Sanatsal ve edebi değere haiz eserler çocukların ulaşması engellenmek sureti ile sergilendiğinde suç oluşmaz. Bu eserlerde çocukların kullanılmaması koşulu aranır.

Müstehcenlik Suçunda HAGB, Erteleme, Adli Para Cezasına Çevrilme

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı (HAGB), müstehcenlik suçunda verilen ceza 2 yılı geçtiğinde uygulanamamaktadır. Sanık denetim süresi içindeyken belirli yükümlülükleri yerine getirdiğinde ve koşullar da uygunsa uygulanabilen HAGB kararı ceza 2 yılı geçerse verilemez.

Mahkeme hükmettiği cezayı şartlı olarak cezaevinde infaz etmekten vaz geçerse erteleme kurumu devreye girer. Sanık için uygulanacak erteleme kararlarında koşulların oluşmuş olması zorunludur. Müstehcenlik suçu için 2 yıl ve daha fazla süre ile ceza verilirse erteleme kararının uygulanabilmesi söz konusu olmayacaktır.

Adli para cezası ise işlenen suça karşılık hapis cezası ile uygulanabilen bir yaptırımdır. Müstehcenlik suçu için hükmolunan ceza 1 yılı geçerse erteleme kurumundan yararlanılamaz. Müstehcenlik suçu sebebiyle yürütülen soruşturma veya kovuşturmada hak ve menfaat kaybı yaşamamak adına yetkin ve uzman bir ceza avukatından yardım almak son derece önemlidir.

Müstehcenlik Suçu Dava Zamanaşımı ve Şikayet Süresi

Müstehcenlik suçu seçimlik hareketli suçlardan biridir. Tüm müstehcenlik suçlarına özgü olan durum bu suçun şikayete tabi olmamasıdır. Suç işlendiğinde devletin yetkili organı olan savcılık makamı resen soruşturma başlatır.

Savcılık makamının başlattığı soruşturma sonucunda suç şüphesinin varlığı delillerle ispat edildiğinde bir iddianame hazırlanır. Savcılık davaya iddia makamı olarak dahil olan taraftır. İddia makamı olan savcılığın hazırladığı iddianameyi mahkemeye sunması ile kamu davası açılır.

Ceza davası niteliğine sahip olan kamu davalarında resen hareket edildiğinde savcılık dava sonuna kadar kamu davasına taraf olur. Bu tür suçlarda şikayetten vaz geçilmesi davanın sonlanması sonucunu doğurmamaktadır. Dava kamu davası olarak devam eder.

Savcılığın kendiliğinden soruşturma başlattığı müstehcenlik suçunda şikayet zamanaşımı süresinden bahsedilemez. Bu tür suçlarda dava zamanaşımı süresi ise 15 yıl olarak tespit edilmiştir.

Dava zamanaşımı olarak adlandırılan süre suçun işlenmesinin ardından belli bir süre geçmiş olsa da dava açılmamasıdır. Bunun yanı sıra dava açılmış olsa da davanın kanuni süresi içinde sonuçlandırılmamış olması da davanın düşmesine yol açar. Bu durum da dava zamanaşımı olarak adlandırılır. Asliye Ceza Mahkemesi müstehcenlik suçunda görevli mahkemedir.

Müstehcenlik Suçu Dava Dilekçesi

Müstehcenlik suçuna ilişkin suç duyurusu dilekçesi örneği şu şekildedir:

… CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI’NA

YAKINAN : 

VEKİLİ : 

ŞÜPHELİ : 

SUÇ : 

SUÇ TARİHİ : …/…/…

AÇIKLAMALAR :

1-)

2-)

3-)

4-)

HUKUKİ NEDENLER : 5237 S. K.  m. 226. ve ilgili mevzuat

HUKUKİ DELİLLER :

SONUÇ VE İSTEM :

 

Yakınan Vekili

        Av.

Müstehcenlik Suçu Yargıtay Kararları

Yargıtay 4. Ceza Dairesi’nin müstehcenlik suçunu konu alan 13.09.2021 tarihli kararı şu şekildedir:

Yerel Mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle, başvurunun süresi ve kararın niteliği ile suç tarihine göre, dosya görüşüldü: 

Temyiz isteğinin reddi nedenleri bulunmadığından işin esasına geçildi.

Vicdani kanının oluştuğu duruşma sürecini yansıtan tutanaklar, belgeler ve gerekçe içeriğine göre yapılan incelemede; başkaca nedenler yerinde görülmemiştir.

Ancak;

TCK’nın 226. maddesinde düzenlenen müstehcenlik suçunun üçüncü fıkrasında müstehcenliğe karşı çocukları korumaya yönelik iki ayrı suç tanımına yer verilmiştir. Bunlardan birincisi; müstehcen görüntü, yazı veya sözleri içeren ürünlerin üretiminde çocukların kullanılması suretiyle oluşmaktadır. İkinci suç ise, bu ürünlerin ülkeye sokulması, çoğaltılması, satışa arzı, satışı, nakli, depolanması, ihracı, bulundurulması ya da başkalarının kullanımına sunulması fiillerinden birinin işlenmesiyle oluşmaktadır. 

Beşinci fıkraya göre; üç ve dördüncü fıkralardaki suçların konusunu oluşturan ve müstehcenlik bakımından mutlak yasak kapsamına giren ürünlerin içeriğinin basın ve yayın yolu ile yayınlanması, yayınlanmasına aracılık edilmesi ya da çocukların görmesinin, dinlemesinin veya okunmasının sağlanması, ayrı bir suç oluşturmaktadır. 

İncelemeye konu olayda; mağdur çocuk …’ın beyanları karşısında, suça sürüklenen çocuk …’ın çocukların kullanıldığı cinsel içerikli görüntüleri depolaması eyleminin, TCK’nın 226/3-son cümlesinde tanımlanan müstehcenlik suçunu oluşturduğu gözetilmeyerek, TCK’nın 226/5 maddesinde tanımlı müstehcenlik suçundan mahkumiyet kararı verilmesi,

Kanuna aykırı ve suça sürüklenen çocuk … müdafisinin temyiz nedenleri yerinde görüldüğünden, tebliğnameye aykırı olarak, HÜKMÜN BOZULMASINA, yargılamanın bozma öncesi aşamadan başlayarak sürdürülüp sonuçlandırılmak üzere dosyanın esas/hüküm mahkemesine gönderilmesine, 13.09.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Sıkça Sorulan Sorular

Hangi Hallerde Müstehcenlik Suçunda Ceza Verilmez?

Kişinin özel alanında kaldığında müstehcenlik suç olarak kabul edilmemektedir. Müstehcen ürünler satılacağı zaman izin alınmışsa suç oluşmaz. Sanatsal ve edebi değer içeren eserlere çocukların ulaşması engellenerek sergilenirse suçtan söz edilmez. Bu eserlerde çocuklar kullanılmadığı sürece suç oluşmamaktadır.

Müstehcenlik Suçu Önleyici Tedbirler Nelerdir?

Müstehcenlik suçu önleyici tedbirlerden biri yasaklı sitelere erişim engellemesini internet servis sağlayıcısı firmaların yapmasıdır. Bunun yanı sıra ebeveynlerin çocuklarını denetlemesi, güvenli internet kullanımı temini, kişisel bilgilerin korunması gibi uygulamalar önleyici tedbirler arasında yer alır.

Müstehcenlik Suçu Unsurları Nelerdir?

Müstehcenlik suçu unsurları; genel olarak işlenen müstehcenlik suçunda yetişkinlere ve topluma karşı suç işlenmesi ve çocuklara karşı suç işlenmesidir.

İletişim