Bir suçun kasten işlenmesi, kişinin suçu bilerek ve isteyerek gerçekleştirmesi anlamına gelmektedir. Bu kapsamda kasten adam öldürme suçu; kişinin bilerek ve isteyerek bir başkasının hayatına son vermesidir. Temel olarak belirlenen türü Türk Ceza Kanunu’nun 81. maddesinde yer alırken, nitelikli türü de 82. madde kapsamında düzenlenmiştir. Kasten adam öldürme suçunda korunan hukuki değer ise kişinin yaşam hakkı olarak bilinmektedir. Biz de bu çerçevede kasten adam öldürme suçu ve cezası ile ilgili tüm değerlerden bahsedeceğiz.
Kasten Adam Öldürme Suçu Nedir?
“Kişilere Karşı Suçlar” kategorisinde “Hayata Karşı Suçlar” başlığının altında yer alan kasten adam öldürme suçu, temel ve nitelikli hal olarak sınıflandırılmıştır. Cinayet olarak da adlandırılan bu suç, kişinin hayatına bilerek ve isteyerek son vermek anlamına gelmektedir. Suçun kapsamı ile ilgili olarak bilinmesi gerekenler aşağıdaki gibidir:
- Sağ doğmuş ya da yaşayan herkes için işlenebilen bir suçtur.
- Ana rahmindeki çocuğun öldürülmesi, sağ doğum gerçekleşmediği için kasten adam öldürme suçu kapsamında yer almamaktadır. Bu durumda oluşan suç, “çocuk düşürme suçu” olarak belirlenmiştir.
- Kişinin kendisinin hayatına son vermesi, kasten adam öldürme suçu kapsamında yer almaz. Kişinin intihara sürüklenmesi ise “İntihara Yönlendirme” olarak suç kapsamına dahil edilmiştir.
Kasten adam öldürme suçunun nitelikleri yukarıdaki gibidir. Kasten adam öldürmenin iki şekilde gerçekleştirildiği kanunda yer almaktadır.
Kasten Adam Öldürme Suçu Çeşitleri
Adam öldürmenin pek çok farklı yolu olsa da, Türk Ceza Kanunu bu konuda kesin çizgiler belirlemiş ve cezai uygulamaları buna göre düzenlemiştir. Bu çerçevede kasten adam öldürme suçunun işleniş şekilleri aşağıdaki gibidir:
- Bilinçli ve Hedefe Yönelik Adam Öldürme: İcrai hareket olarak bilinen bu suç işleme türüne göre kişi aktif olarak hareket içerisinde bulunur. Kanunda bununla ilgili net sınırlamalar bulunmazken, kasten adam öldürme suçu kapsamında yer almaktadır.
- İhmali Davranışla Adam Öldürme: Hukuken gerekli olan şeyin ortaya koyulmaması suretiyle gerçekleşen adam öldürme suçudur. Bu suç da kasten adam öldürme suçu kapsamında yer almaktadır.
Türk Ceza Kanunu’nun ilgili maddelerinde yer aldığı gibi kişi silahla, bıçakla ya da ellerini kullanarak adam öldürmüşse, bu durumda hepsi kasten adam öldürme suçuna girer.
İhmali Davranışla Kasten Adam Öldürme Suçu
Bir kişiyi ihmali davranışla öldüren kişi, kasten adam öldürme suçu ile cezalandırılır. Ancak suçun kasten adam öldürme kapsamında yer alması için, bazı koşul ve şartların sağlanması gerekir. Bu şartlar aşağıdaki gibi olmakla beraber, herhangi birinin sağlanması da yeterli olacaktır:
- Hayati bir tehlike durumunda iken kişinin terk edilmesi ve yalnız bırakılması sonucunda kişinin hayatını kaybetmesi, bu durumda yine kasten adam öldürme suçunu ortaya çıkaracaktır.
- Kişi müdahalede bulunma şansına sahipken müdahalede bulunmuyor ve diğer kişinin hayatını kaybetmesine izin veriyorsa, bu suç da kasten adam öldürme kapsamında yer alacaktır.
- Kanunda yer aldığı üzere belirlenmiş hareketlerden birinin gerçekleştirilmemesi ve bunun sonucunda kişinin ölümüne sebebiyet verilmesi, kasten adam öldürme suçunu ortaya çıkarmaktadır.
Yukarıdaki durumlar gerçekleşirse, Türk Ceza Kanunu’nca bu hareketleri gerçekleştiren kişi, kasten adam öldürme suçu ile cezalandırılacaktır.
Kasten Adam Öldürme Suçunun Nitelikli Halleri
Pek çok suçta olduğu gibi kasten adam öldürme suçunda da temel ve nitelikli haller bulunmaktadır. Nitelikli hallerden birini uygulayarak adam öldüren kişi ya da kişiler, ağır ceza üzerinden cezalandırılacaktır. Buna göre Türk Ceza Kanunu’nca belirlenmiş nitelikli haller aşağıdaki gibidir:
- Töre öne atılarak adam öldürme,
- Hamile olan ve hamile olduğu bilinen bir kadını öldürme,
- Biyolojik ya da nükleer silahlar ve bomba kullanılarak bir ya da daha çok kişinin yaşamına son verme, eski Türk Ceza Kanunu’nda yer almamaktadır.
Yeni kanunda yer alan yukarıdaki haller, suçun ağır ceza halini oluşturmaktadır. 765 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 449 ile 450. maddeleri kapsamında düzenlenmiştir.
Tasarlayarak Adam Öldürme Suçu
Kasten adam öldürme suçunun nitelikli hallerinden bir tanesi olan tasarlayarak adam öldürme suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 81/1-a maddesinde yer almaktadır. Kişi suç işleme kararı alıp, suçu bir süre bekletip, daha sonra işlemişse, bu durumda aradan belirli bir zaman geçtiği için tasarlayarak adam öldürme suçu ortaya çıkmış olacaktır. Tasarlama halinden söz edilmesi için aşağıdaki davranışların gerçekleştirilmiş olması gerekecektir:
- Kişi bir kurgu yapmış ve bu kurgu çerçevesinde suçu işlemiş olması gerekir.
- Kişi kararından hiçbir şekilde vazgeçmeden, koşulsuz bir şekilde suçu işlemekte karar kılmış olması gerekir.
- Kişi suçu işlemeye karar vermesine karşın işlemeyip, belirli bir zaman geçmesine ve suçu işlememek için gerekli ruhi dinginliğe ulaşmasına rağmen, suçu işlemekte ısrar etmiş olması gerekir.
Yukarıdaki hallerin gerçekleşmesi durumunda, kişi tasarlayarak adam öldürme suçunu işlemiş olacaktır. Ceza Hukuku kategorimizi inceleyebilirsiniz.
Canavarca Hisle ve Eziyet Çektirmek Suretiyle Adam Öldürme Suçu
Kişinin acı çektirerek ve çektirdiği acıdan zevk alarak insan öldürmesi, canavarca hisle adam öldürme suçunu ortaya çıkarmaktadır. Türk Ceza Kanunu’nun 82/2-b maddesinde düzenlenen bir suçtur ve Yargıtay bu suçu toplumun kabul edemeyeceği, vahşi bir kötülük olarak tanımlamıştır. Canavarca hisle adam öldürmenin birkaç örneği de aşağıdaki gibidir:
- Acımadan, vicdan duygusu olmadan öldürme,
- Bir kişinin hayatını kaybetmesinden zevk duyarak öldürme,
- Acı vermekten zevk alarak, acı çektirerek öldürme,
- Kişiye fiziksel ya da psikolojik açıdan acı çektirerek, vahşi bir şekilde öldürme ve
- Öldürmekten zevk almak gibi durumlar, canavarca hisle adam öldürmenin örneklerinden bazılarıdır.
Kan Gütme, Namus Sebebiyle ve diğer pek çok sebep göz önünde bulundurularak adam öldürme vakaları ile karşılaşılmaktadır. Peki, bu suçun tüm çeşitleri için verilmesi gereken ceza ne kadardır?
Kasten Adam Öldürme Suçu Cezası 2023
Bir kişinin silahla ya bıçakla öldürülmesi, Türk Ceza Kanunu’nca silahla adam öldürme kategorisinde yer edinmiştir. Bu sebeple kalem ya da tırnak makası gibi eşyalarla adam öldürme gerçekleştirilirse, bu durumda kullanılan eşya silah olarak tanımlanacaktır. Diğer türlerinde ise farklı cezai uygulamalar olacağı için, ceza düzeyleri aşağıdaki gibidir:
- Silahla adam öldürmenin cezası, müebbet hapistir. Silahla adam öldürme suçu, kasten adam öldürme suçunun temel türüdür.
- Gerçekleştirilmesi gereken bir sorumluluğun gerçekleştirilmemesi (ihmali) sebebiyle kasten adam öldürme suçunun cezası, ağırlaştırılmış müebbet yerine 20 ila 25 yıl hapis, müebbet yerine 15 ila 20 yıl hapis ve diğer hallerde 10 ila 15 yıl hapis olarak belirlenmiştir.
- Tasarlayarak adam öldürme suçunun cezası, Türk Ceza Kanunu’nca ağırlaştırılmış müebbet olarak belirlenmiştir.
- Canavarca hisle eziyet çektirerek adam öldürme suçunun cezası ağırlaştırılmış müebbet olarak belirlenmiştir.
Kasten adam öldürme suçunun cezası yukarıdaki şekilde Türk Ceza Kanunu’nca belirlenmiştir. Biz de bu çerçevede “Kasten Adam Öldürme Suçu ve Cezası” isimli içeriğimizde sizin için tüm detaylardan bahsetmeye çalıştık.
Namus İçin Adam Öldürmenin Cezası
Namus cinayeti; kişinin, namusundan bahisle bir başkasının hayat hakkını sonlandırmasıdır. Namus cinayeti, ne yazık ki bazı cinayetlerin müdafaasında (!) ileri sürülen sosyal bir argümandır. Türk Ceza Kanunu m.82/1-k hükmü, töre saikiyle insan öldürme suçunun nitelikli hal olduğunu düzenlemiştir. İşbu suçun faili, töreye aykırı davranan mağdurun yine töre gereği öldürülmesi düşüncesiyle hareket eder. Dolayısıyla bu suç, adam öldürmenin suç olmadığı durumlar arasında katiyen olmadığı gibi töre saikiyle kasten öldürme suçunda haksız tahrik hükümlerinin uygulanması da söz konusu değildir.
Namus cinayet olarak isimlendirilen cinayetler ise, töre saikiyle adam öldürme suçuyla belirli noktalarda örtüşmekte ve belirli noktalarda ayrışmaktadır. Dolayısıyla, namus cinayeti, yargısal uygulamada töre saikiyle işlenmiş cinayet olarak değerlendirilmemektedir. Söz gelimi, eşlerden birini sadakat yükümlülüğüne aykırı davranarak bir başkasıyla cinsel ilişki yaşar ve eşi tarafından öldürülürse “namus cinayeti” söz konusu olduğu için, fail haksız tahrik indirimden istifade edebilir. O halde, namus için adam öldürmek suçu, kasten adam öldürme suçunun basit haliyle cezalandırılır.