Yargıtay kararları incelendiğinde kapora dolandırıcılığı suçunun nitelikli dolandırıcılık olarak kabul edildiği görülür. Günümüzün en yaygın dolandırıcılık yöntemlerinden biri olan kapora dolandırıcılığı internet ortamı kullanılarak da kolaylıkla işlenebilmektedir.
Mağdurun kandırıldığı ve hileli hareketlerle zarara uğratıldığı dolandırıcılık suçu faile ya da bir başka kişiye yarar sağlama amacı ile işlenir. Dolandırıcılık suçu işlenirken planlı bir şekilde hareket etmek suçu nitelikli hale getirmektedir. Nitelikli dolandırıcılık suçunun cezası da daha ağır yaptırımlardan oluşur.
Dolandırıcılık Nedir?
Failin mağduru hileli hareketler kullanmak sureti ile kandırması ve bu vesile ile de zarara sebep olması, kendisine ya da üçüncü kişilere bir fayda sağlaması dolandırıcılık suçunun oluşmasında etkendir. Dolandırıcılık planlı olarak da yapılabilir. Planlanarak yapılan dolandırıcılık eyleminde kanun koyucu yaptırımları daha ağır uygular.
Dolandırıcılık suçu ile nitelikli dolandırıcılık suçuna verilen cezalarda farklar olurken nitelikli olarak işlenen bir suça daha fazla ceza verilmektedir. Mağdurun kandırıldığı Kapora Dolandırıcılığı suçunda hileli hareketler söz konusudur.
Nitelikli dolandırıcılık suçu dolandırıcılık suçunun basit hali ile işlenmesinden farklıdır. Dolandırıcılık suçunun nitelikli olarak işlenmesi için oluşması gereken koşullar vardır. Kamu kurum ve kuruluşlarına zarar verildiğinde suç nitelikli hale gelir.
Bunun yanı sıra dini değerlerin ve inancın kötüye kullanılması, bilgi teknolojilerinin kullanılması, kişinin yaşadığı zorlukların aldatmaya alet edilmesi, Basın yayın organlarının sunduğu avantajların kullanılması dolandırıcılık suçunu nitelikli dolandırıcılığa dönüştürmek için yeterlidir.
Dolandırıcılık suçu işleyene 1-5 yıl aralığında hapis ve 5000 güne kadar da adli para cezası uygulanır. Suç nitelikli halde işlenirse verilen cezada artışa gidilir.
Kapora Dolandırıcılığı ve Nitelikli Dolandırıcılık
Dolandırıcılık suçunu nitelikli hale getiren bazı unsurlar şunlardır.
- Dini inanç ve duyguların istismar etmek,
- Kişi tehlikeli bir durumdayken veya zor şartlar altında bulunuyorsa bu halden yararlanmak,
- Algılama yeteneği zayıflayan kişiyi kandırmak,
- Kamu kurum ve kuruluşlarını araç olarak kullanmak,
- Kamu kurum ve kuruluşlarını zarara uğratmak,
- Basın yayın araçlarını kullanmak,
- Serbest meslek sahipleri tarafından güveni kötüye kullanmak.
Kapora Dolandırıcılığı Nedir?
Nitelikli dolandırıcılık unsurlarını taşıyan Kapora Dolandırıcılığı söz konusu olduğunda 3-10 yıl aralığında hapis cezası verilebilir. 5000 güne kadar adli para cezaları da bu suça öngörülen yaptırımlardan biridir. Günümüzde internetin yaşamın her alanında kullanılması çoğu iş ve işlemin dijital platformlarda yapılmasını kolaylaştırmaktadır.
Ticari faaliyetler sırasında bir ürünün satışı yapıldığında ve ödemesi belirli bir süre sonra tahsil edilecekse satıcının alıcıdan ürün ya da hizmeti satın aldığına dair bir kapora istemesi mümkün olur. Kapora ile alıcı ürün ya da hizmeti aldığına dair bir ön ödeme yapmış olur.
Bu ön ödeme alınırken hileli davranışlar sergilemek ve alıcıyı kandırma saiki ile hareket etmek dolandırıcılık olarak adlandırılır. Dolandırıcılık suçu işleyen kişi kendine veya bir başka kişiye menfaat temin etmek ister.
Dolandırıcılık suçu basit hali ile ve nitelikli hali ile farklı cezalara konu olan bir suçtur. Bu suçu nitelikli hale getiren unsurların tespit edilmesi durumunda verilecek cezada artışa gidilir. Dolandırıcılık suçu Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülürken nitelikli olarak işlenen dolandırıcılık suçunda Ağır Ceza Mahkemesi devreye girer.
Bazı durumlarda ürün hemen teslim edilemez. Ya da hizmet satın alındığında erken rezervasyon yöntemi kullanılmış ise hizmetin vakti gelmediği için kullanılması mümkün olmayacaktır. Satıcı firmalar ürün ve hizmetlerini çeşitli kampanyalar düzenleyerek peşin ya da taksitli olarak satabilir. Ürün veya hizmetin bedelinin tamamı ödenmeden önce bunların satın alındığını beyan etmek adına önden küçük bir ödeme alınabilir. Kapora olarak adlandırılan bu ön ödeme ile alıcı ürünü satın aldığını satıcı da ürünü sattığını kabul eder.
Günümüzde gerek dijital ortamlarda gerekse fiziki alanlarda kapora dolandırıcılığı suçu işlenebilmektedir. Bu suç nitelikli dolandırıcılık suçudur. Nitelikli dolandırıcılık suçu için kanun koyucunun yer verdiği suça yönelik yaptırımlar sanık ya da sanıkların yargılanmasının ardından uygulanır. Kapora alınmak sureti ile ürün veya hizmeti satan kişi ya da kişiler daha sonra ürün veya hizmeti alıcıya teslim etmediğinde kapora dolandırıcılığı suçunu işlemiş olur.
Kapora dolandırıcılığı nitelikli dolandırıcılık suçudur. Bu suçu işleyen karşısındaki kişiyi hileli davranışlarla aldatmak sureti ile hareket ederken kendisi için ya da üçüncü kişiler adına menfaat temin etmek ister. Bu suç işlendiğinde yasada nitelikli dolandırıcılık için ne öngörüldüyse uygulanır. Somut olayın durumuna bakılarak ceza verilirken dava ceza davası olarak görülür.
Kapora Dolandırıcılığı Suçu ve Cezası
Kapora dolandırıcılığı suçu nitelikli dolandırıcılık olarak görülür. Bir kişiyi hileli davranışlar yapmak sureti ile aldatmak ve zarara uğratmak dolandırıcılık olarak adlandırılır. Nitelikli dolandırıcılık suçunda maddi unsurlar bulunur.
Nitelikli dolandırıcılık suçu maddi unsurları; eylem, suçlu, sonuç, unsur, konu ve mağdurdur. Nitelikli dolandırıcılık suçu işlendiğinde hapis veya adli para cezası uygulanabilmektedir. Nitelikli olarak işlenen bir dolandırıcılık suçuna öngörülen ceza 3-10 yıl aralığında hapis cezası olabilir. Bu suça ilişkin cezai süreçte uzman ve yetkin bir ağır ceza avukatından yardım almak en sağlıklı yaklaşım olacaktır.
TCK 158/1 nitelikli dolandırıcılık suçuna yönelik kanun maddesidir. Basit dolandırıcılık suçlarında Asliye Ceza Mahkemesi görevli olurken nitelikli dolandırıcılık söz konusu ise Ağır Ceza Mahkemesi görev alır: Bu suç şikâyete tabi suçlar arasında yer almaz.
Şikâyet yapılsın ya da yapılmasın bu suça yönelik savcılık inceleme başlatarak bir iddianame hazırlar. Hazırlanan iddianame mahkemece kabul edildiği takdirde de savcılık makamı kamu davası açarak ceza davasına taraf olur. İddia makamı olarak savcılık dava sonuçlanana dek davayı takip eder.
Şikâyetten vaz geçilmesi halinde de bu dava dosyası kapanmaz. Kamu davası niteliğine haiz olan davalarda şikâyetin sonlanması davanın düşme sebebi olmamaktadır. Savcılık dava boyunca iddia makamı olarak davanın sonucunu bekler.
Kapora Dolandırıcılığı Suçu Ceza İndirimi ve Uzlaşma
Kapora Dolandırıcılığı suçu işlenmiş ise ve fail yargılanıyorsa bazı hallerde ceza indirimi söz konusu olabilir. Failin koşulları sağladığı durumlarda Kapora Dolandırıcılığı suçuna yönelik ceza indirimi uygulanabilir. Bu durumda aranan koşullar aşağıdaki gibidir:
- Zararın tazmini,
- Failin pişmanlık duyması,
- Mağduriyetin tamamen giderilmesi,
- Failin iyi halli olması.
Koşulların sağlanması halinde verilen cezada 2/3 oranında indirim yapılabilmektedir. Suç ve suçlunun öğrenilmesinden itibaren 15 yıl geçmesi halinde nitelikli dolandırıcılık sebebi ile bir dava açılmamışsa dava zamanaşımı süresi söz konusu olur.
Kapora dolandırıcılığı suçu uzlaşma kapsamında sayılan suçlar arasında yer almaz. Bununla birlikte TCK 167/2’de bahsedilen kişiler aleyhinde işlenen suçlarda uzlaşma hükümleri uygulanabilmektedir.
Kapora Dolandırıcılığı Suçu Yargıtay Kararları
Yargıtay 15. Ceza Dairesi’nin bahse konu suç hakkında vermiş olduğu 14.02.2019 tarihli kararı şu şekildedir:
Nitelikli dolandırıcılık suçundan sanığın mahkumiyetine ilişkin hükümler, sanık tarafından temyiz edilmekle, dosya incelenerek gereği düşünüldü;
Sanığın, “sahibinden.com” isimli internet sitesine kiralık yazlık ilanı verdiği, katılan …’nın ilanda yazılı olan telefonu arayarak, sanıkla Bodrum’da bulunan evi günlüğü 150 TL’den onbeş günlüğüne kiralayacağı konusunda anlaştığı, katılanın sanığın bildirdiği hesaba kapora olarak 200 TL yolladığı; “sahibinden.com” isimli internet sitesine satılık araç ilanı verdiği, katılan …’ın ilanda yazılı olan telefonu arayarak, sanıkla aracı 25.000 TL’ye satın alacağı konusunda anlaştığı, katılanın sanığın bildirdiği hesaba kapora olarak 500 TL para yolladığı, sanığın sonrasında aracı Alaplı’ya getireceğini söyleyerek önce 500 TL sonrasında yol parası olarak 250 TL istediği, katılanın bu şekilde iki kez daha para yolladığı; “sahibinden.com” isimli internet sitesine satılık araç ilanı verdiği, katılan …’un ilanda yazılı olan telefonu arayarak, sanıkla aracı 30.000 TL’ye satın alacağı konusunda anlaştığı, katılanın sanığın bildirdiği hesaba kapora olarak 175 TL para yolladığı; “sahibinden.com” isimli internet sitesine satılık araç ilanı verdiği, katılan …’ın ilanda yazılı olan telefonu arayarak, sanıkla aracı satın alacağı konusunda anlaştığı, katılanın sanığın bildirdiği hesaba kapora olarak 200 TL para yolladığı; “sahibinden.com” isimli internet sitesine satılık araç ilanı verdiği, katılan …’nın ilanda yazılı olan telefonu arayarak, sanıkla aracı satın alacağı konusunda anlaştığı, sanığın 1.300 TL kapora istediği, katılanın sanığın bildirdiği hesaba kapora olarak 500 TL ve 800 TL para yolladığı ve sonrasında katılanların sanığa ulaşamadıkları; bu şekilde nitelikli dolandırıcılık suçunu işlediğinin iddia ve kabul edildiği olaylarda; sanık savunması, katılan beyanları, havale örnekleri, banka yazı cevabı, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre sanığın nitelikli dolandırıcılık suçlarını işlediğinin sabit olduğu gerekçesine dayanan mahkemenin kabulünde bir isabetsizlik görülmemiştir.
Sanığın, katılan …’a yönelik olarak, 5237 sayılı TCK’nın 43/1 maddesi kapsamında, aynı suç işleme kararıyla Kanun’un aynı hükmünü değişik zamanlarda birden fazla kez ihlal ederek haksız menfaat temin etmiş olması karşısında, zincirleme suç hükümlerinin uygulanmayarak eksik ceza tayin edilmesi aleyhe temyiz bulunmadığından bozma nedeni yapılmamıştır.
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya kapsamına göre; sanığın temyiz itirazlarının reddiyle, hükümlerin ONANMASINA, 14/02/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Sıkça Sorulan Sorular
Kapora Dolandırıcılığı Suçu Şikâyete Tabi midir?
Kapora dolandırıcılığı Suçu şikâyete tabi suçlar arasında değildir. Bu suç işlendiğinde savcılığın haber alması soruşturma başlatması için yeterlidir. Nitelikli dolandırıcılık olarak kabul edilen kapora dolandırıcılığı suçu ceza davası olarak görülür.
Kapora Dolandırıcılığı Suçu Uzlaşma Hükümleri Uygulanır mı?
Kapora dolandırıcılığı suçu için uzlaşma hükümleri uygulanmamaktadır. Failin mağduru zararını giderdiği hallerde ve koşullar sağlanmış ise dolandırıcılık suçunda uzlaşma uygulanabilirken suç nitelikli olarak işlendiğinde uzlaşma müessesesinden yararlanılamamaktadır. Uzlaşma hükümleri yalnızca TCK 167/2’de bahsedilen kişiler aleyhinde işlenen suçlarda uygulanabilmektedir.
Kapora Dolandırıcılığı Suçu Görevli Mahkeme Hangisidir?
Kapora dolandırıcılığı suçu için görevli mahkeme Ağır Ceza Mahkemesi’dir. Bu suç nitelikli olarak işlenen suçlar kapsamında olduğundan yargılama mercii Ağır Ceza Mahkemesi olmaktadır.