Dolandırıldım ne yapmalıyım? sorusu, dolandırıcılık suçu mağdurlarınca merak konusudur. Dolandırıcılık, nitelikli dolandırıcılık, dolandırıcılık türleri, mağdurların ne yapması gerektiği, şikayet usulü ve nereye şikayet edileceği gibi merak konusu hususların izah edildiği makalemizin, dolandırıldım ne yapmalıyım? sorusuna yanıt arayan kişilerce dikkatle incelenmesini tavsiye etmekteyiz.
Dolandırıldım ne yapmalıyım? başlığı altında öncelikle dolandırıcılık suçunun ne olduğunu, nitelikli hallerini ve cezasını kısaca ifade edelim. Zira, dolandırıldım ne yapmalıyım? sorusuna yanıt arayan bir kişinin, ilk olarak Türk Ceza Kanunu bakımından dolandırılıp dolandırılmadığının tespit edilmesi gerekir. Dolandırıcılık suçu, 5237 sayılı yürürlükteki Türk Ceza Kanunu’nun 157’inci maddesinde şu şekilde düzenlenmiştir:
“Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası verilir.”
Dolandırıcılık suçunun tanımlandığı madde metninden de anlaşılacağı üzere; failin, hileli davranışlarda bulunmak suretiyle bir başkasını aldatması, aldattığı kişinin veya bir başkasının zararına olarak, kendisi veya bir başkası için fayda temin etmesine “dolandırıcılık” denir. Dolandırıcılık suçunu işleyen kişi hakkında 1 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5000 güne kadar adli para cezasına hükmedilir. Dolandırıcılık suçunun;
- Dini inanç ve duyguların istismar dilmesi suretiyle,
- Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya güç koşullardan faydalanmak suretiyle,
- Kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından faydalanmak suretiyle,
- Kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle,
- Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak,
- Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle,
- Basın – yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle,
- Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında,
- Serbest meslek sahibi kişiler tarafından, mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle,
- Banka veya diğer kredi kurumları tarafından tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak amacıyla,
- Sigorta bedelini almak amacıyla,
- Kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle,
İşlenmesi halinde, suçun nitelikli unsurları, yani nitelikli halleri söz konusu olur. Dolandırıcılık suçunun, yukarıda sıralandığı üzere nitelikli hali ile işlenmesi durumunda, 3 yıldan 10 yıla kadar hapis ve 5000 güne kadar adli para cezasına hükmedilir. Dolandırıcılık, nitelikli dolandırıcılık ve cezalar hakkında kısa bir açıklamada bulunduk. Şimdi, dolandırıldım ne yapmalıyım? sorusuna yanıt verelim.
Dolandırılan Kişi Ne Yapmalıdır?
Dolandırıcılık; failin, hileli davranışlarda bulunarak mağdurun rızasını sakatlaması ve kendisi veya bir başkası için yarar temin etmesidir. Bir diğer ifadeyle, mağdurun iradesi sakatlanarak, haksız menfaat elde edilmektedir. Dolandırılan ve dolandırıldım ne yapmalıyım? sorusuna yanıt arayan kişilerin, profesyonel hukuki yardım alması oldukça önemlidir.
Dolandırıcılık suçu çok farklı şekillerde işlenebilir. Bu nedenle, suçun kanıtlanması bakımından, çok sayıda ve çeşitte delil ve ispat aracı söz konusudur. Delillerin ve ispat araçlarının, somut olay özelinde değerlendirilerek, gerek iradenin sakatlandığının gerekse suçun işlendiğinin kanıtlanmasına hizmet edecek biçimde kullanılması, arzu edilen sonuca ulaşılabilmesi bakımından son derece mühimdir.
Zira, hukuka uygun ispat araçları kullanılmaksızın yapılan savcılık şikayetleri hakkında genellikle “Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar” verileceğinden, istenilen sonuca ulaşmak mümkün olmayacaktır. Bu nedenle, sürecin takibinde avukat yardımına başvurmanın, en sağlıklı yaklaşım olacağını belirtmek gerek. Dolandırıldım ne yapmalıyım? sorusuna yanıt arayan kişiler genellikle;
- İnternet Üzerinden Dolandırıldım
- Online Saadet Zinciri ile Dolandırıldım
- Forex Oynarken Dolandırıldım
- Telefon Üzerinden Dolandırıldım
- Banka Hesabım Üzerinden Dolandırıldım
- Hesaba Para Yatırdım, Dolandırıldım
- Papara Üzerinden Dolandırıldım
- Bahis Oynarken Dolandırıldım
- Bitcoin Yatırımı Yaparken Dolandırıldım
Gibi, farklı şekillerde işlenen dolandırıcılık suçunun mağduru olmaktadır. Sıralanan durumları kısaca özetleyip, ne yapılması gerektiğini açıklamadan önce, dolandırıcılık suçu mağdurlarının nereye ve nasıl şikayette bulunacağına değineceğiz. Ardından, yukarıda sıralanan dolandırıcılık durumlarına dair önemli hususları izah edeceğiz.
Dolandırıldım, Nereye Şikayet Etmeliyim?
Dolandırıldım ne yapmalıyım? sorusuna hepimiz yanıt arayabiliriz. Zira, ne yazık ki hepimiz dolandırıcıların hedefinde bulunmaktayız. Ne var ki, dolandırıcılara ve dolandırıcılığa karşı başvurabileceğimiz etkili araçlar yok değildir. Bunlardan ilki ve en önemlisi, hiç şüphesiz hukuk yoludur. Çünkü, dolandırıcılık Türk Ceza Kanunu’nda suç olarak düzenlenmiş ve cezai yaptırıma bağlanmıştır.
Dolandırıcılık faaliyetinin mağduru olan kimse, öncelikle yetkili mercilere suç duyurusunda bulunmalıdır. Mağdur, karakola veya savcılığa başvurmak suretiyle mağduru olduğu suça ve fail/faillere ilişkin suç duyurunda bulunarak şikayetçi olabilir. Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulduğu takdirde, söz konusu suç hakkında soruşturma başlatılır.
Mağdurun, dolandırıcılık suçu hakkında Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunarak başlatılmasını sağlayacağı soruşturmanın sonunda, suç işlendiği yönünde kuvvetli şüphe elde edilirse Cumhuriyet savcısı tarafından iddianame düzenlenerek kamu davası açılır. Dolandırıcılık suçuna ilişkin savcılığa şikayet dilekçesi için ceza avukatından yardım alınması, mağdurun menfaatinedir.
Netice itibariyle, dolandırıldım ne yapmalıyım? sorusuna yanıt arayan kişi, öncelikle Cumhuriyet Başsavcılıklarına şikayette bulunabilir. Dolandırıcılık faaliyeti hakkında kolluk birimlerine ve ilgili diğer kurumlara da şikayet başvurusunda bulunmak mümkündür. Fakat, özellikle Cumhuriyet Başsavcılıklarına yapılacak şikayetlerde dikkat edilmesinde fayda bulunan bazı önemli hususlar vardır:
- Dolandırıcılık suçu hakkında şikayette bulunmak için Cumhuriyet Başsavcılıklarına başvurulması halinde, mevcut bilgi ve belgelerin eksiksiz, açıklayıcı ve net bir biçimde sunulması, faillerin yakalanması ve suç sebebiyle elde edilenin geri alınması adına oldukça önemlidir.
Hesaba Para Yatırdım, Dolandırıldım, Ne Yapmalıyım?
Hesaba para yatırmak suretiyle dolandırılan mağdur için en doğru yaklaşım, öncelikle suç hakkında Cumhuriyet Savcılığına şikayet/ihbarda bulunmak ve ardından somut olayın koşulları, dinamikleri ve özellikleri dikkate alınarak deneyimli bir ceza hukuku avukatından hukuki yol haritası belirlenmesi adına yardım almaktır.
Dolandırıcılık Nasıl Şikayet Edilir?
Dolandırıcılık nasıl şikayet edilir? sorusunun yanıtı için 5271 sayılı yürürlükteki Ceza Muhakemesi Kanunu’nun “İhbar ve Şikayet” başlıklı md.158 düzenlemesine bakılır. Zira, söz konusu düzenleme suç hakkında yapılacak şikayetlerde yol göstericidir. Bahse konu Kanun maddesinde izah edilen şikayet prosedürünü adım adım sıralayarak izah edelim:
- Suça dair ihbar veya şikayet için Cumhuriyet Başsavcılığına veya kolluk makamlarına başvurulabilir.
- Mahkemeye, valiliye veya kaymakamlığa yapılan şikayet veya ihbarlar, ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir.
- Yurt dışında işlenmiş olan; ancak, Türkiye’de takip edilmesi gereken suçlara ilişkin Türkiye’nin elçilik ve konsolosluklarına da şikayet veya ihbarda bulunmak mümkündür.
- Bir kamu görevinin yürütülmesi ile irtibatlı olarak işlendiği ileri sürülen bir suç sebebiyle, ilgili kurum ve kuruluş idaresine yapılan şikayet veya ihbar, gecikmeksizin ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir.
- Şikayet veya ihbar yazılı şekilde yapılabileceği gibi, tutanağa geçirilmek kaydıyla sözle de yapılabilir.
- Şikayetin veya ihbarın soyut ve genel nitelikli olması halinde soruşturma yapılmasına yer olmadığı kararı verilir.
- Şikayet veya ihbara konu fiilin suç teşkil etmediğinin herhangi bir araştırma yapılmasını gerektirmeksizin açıkça anlaşılması halinde de soruşturma yapılmasına yer olmadığına karar verilir.
- Soruşturma yapılmasına yer olmadığı kararı verilmesi gereken durumlarda, yani hemen üstteki iki durumda, şikayet edilen kişiye şüpheli sıfatı verilemez.
- Şikayete ilişkin yapılan inceleme sonucunda soruşturma yapılmasına yer olmadığına dair karar verilirse, bu karar şikayetçiye veya ihbarda bulunana bildirilir. Bu karara karşı 5271 sayılı Kanun’un 173’üncü maddesinde düzenlenen usule göre itiraz edilebilir.
- Bir üst maddede ifade edilen itirazın kabul edilmesi durumunda, Cumhuriyet başsavcılığı tarafından soruşturma başlatılır. Bu durumda, yapılan işlemler ve verilen kararlar, bunlara özgü bir sistemde kaydedilir. Bu kayıtlara, ancak Cumhuriyet savcısı, hakim veya mahkeme erişebilir.
- Başlatılan ve devam edilen soruşturma neticesinde kovuşturma aşamasına geçilir ve bu aşamada suçun şikayete bağlı olduğu anlaşılırsa, mağdur açıkça şikayetinden vazgeçmediği takdirde, yargılamaya devam edilir.
Başta internet ve dijital ödeme sistemleri olmak üzere, bilişim teknolojilerinin hızla ilerlemesi ve yaygın kullanımı, dolandırıcılık faaliyetlerinin eskiye kıyasla görece daha kolay icra edilmesine zemin hazırlamış durumda. Bu durumsa dolandırıcılık suçunun artışına paralel olarak dolandırıcılık mağdurlarının sayısında da büyük bir artışa neden olmuştur.
Dolandırılan ve dolandırıldım ne yapmalıyım? sorusuna yanıt arayan kişilerin bir an önce ilgili mercilere şikayet veya ihbarda bulunması, gerek suç hakkında ivedilikle aksiyon alınması ve faillerin yakalanması gerek başka kişilerin de dolandırıcılık mağduru olmaması adına son derece mühimdir. Uzman ve deneyimli bir ceza avukatından hukuki yardım almaksa, sürecin etkili bir biçimde yürütülmesi bakımından faydalıdır.
Dolandırıldım, Paramı Nasıl Geri Alabilirim?
Dolandırıcılık mağduru olan kişiler için öncelikli merak konusu, suçun failinden/faillerinden paralarını geri alıp alamayacaklarıdır. Dolandırıcılık suçunun mağduru; dolandırıcıya karşı icra takibi başlatmak, dolandırıcı aleyhine alacak davası ikame etmek, hukuk mahkemelerinde tazminat davası açmak veya dolandırıcı hakkında suç duyurusunda bulunmak gibi çeşitli yollara başvurabilir.
Mağdur, dolandırıcılık suçu sebebiyle haksız şekilde kaybettiği parasını, bir üst paragrafta zikrettiğimiz yollara başvurmak suretiyle geri alabilir. Mağdurun, parasını en kısa sürede ve eksiksiz geri alabilmesi için ne yapılması gerektiği, hangi hukuk yollarına başvurulması ve ne tür hukuki süreçlerin işletilmesi gerektiği bakımından hukuki yol haritası çizilmesi adına avukat yardımına başvurulması, oldukça yararlı olacaktır.
Sıkça Karşılaşılan Dolandırıcılık Türleri
İnternet ve bilişim teknolojilerinin gelişmesine paralel olarak artış gösteren dolandırıcılık suçu, bugünün koşullarında en sık işlenen suçlar arasında yer alır. Dolandırıcılar, aşağıda detaylandırıldığı üzere birçok yol, yöntem ve araç üzerinden dolandırıcılık faaliyetlerinde bulunmakta ve kişileri mağdur etmektedir. Uygulamada sıkça karşılaşılan dolandırıcılık türlerini izah edelim:
1 – ) İnternet Üzerinden Dolandırıldım
İnternetin araç olarak kullanıldığı dolandırıcılık faaliyetlerinde failin/faillerin tespiti, diğer yol ve yöntemler üzerinden işlenen dolandırıcılık faaliyetlerine kıyasla görece daha zordur. Bu tür dolandırıcılık vakalarında failin/faillerin tespit edilebilmesi ve suç sebebiyle yaşanan zararın giderilmesi adına, hukuk bilgisi ve tekniği bakımından uzman bir avukattan yardım alınması, şüphesiz mağdurun menfaatinedir.
2 – ) Online Saadet Zinciri ile Dolandırıldım
Dolandırıcılık faaliyeti için online saadet zincirini kullanan dolandırıcılar, öncelikle internet reklamları vermekte ve insanların dikkatini çekmektedir. Sisteme dahil olan kişilerin çok yüksek kazançlar elde edeceğini taahhüt eden dolandırıcılar, ilk etapta bu taahhütlerini yerine getirmekte ve sisteme dahil olan kişilerin yatırımlarına karşılık tatminkar kazançlar sunmaktadır.
İlk etapta kazanç elde eden ve bu durumun süreklilik göstereceğine inanan yatırımcılar, daha fazla tutarlar kazanmak için daha yüksek yatırımlar yapmaktadır. Sisteme dahil olan yatırımcıların, yatırım miktarlarını artırmasını fırsat bilen dolandırıcılar, sistemdeki kullanıcılara herhangi bir haber vermeden ve hiç beklenmeyen bir anda ödemeleri kesmekte ve platformu sonlandırmaktadır.
Online saadet zinciri üzerinden yürütülen dolandırıcılık faaliyetlerinde çeşitlilik söz konusu olmakla birlikte, genel olarak yukarıda izah ettiğimiz çerçevede gerçekleşmektedir. Bu şekilde gerçekleşen dolandırıcılık suçu, TCK m.158’de düzenlenen suç kapsamında değerlendirilmekte ve nitelikli dolandırıcılık kapsamına girmektedir. Bu tür bir durumda, sürecin etkin bir şekilde yürütülmesi adına ceza avukatı yardımı almak yararlı olacaktır.
3 – ) Forex Oynarken Dolandırıldım
Forex dolandırıcılığı, yatırımda bulunanların yüksek miktarda kar elde edeceğini iddia ederek yatırımcıların dolandırılması üzerine kurulu bir dolandırıcılık faaliyetidir. Yatırımcılar ilk etapta gerçekten de belirli miktarlarda kazanç elde eder. Ne var ki, platforma güven duyulduğu andan itibaren, yatırımcılarca verilen para çekme talimatları karşılıksız kalır.
Forex üzerinden gerçekleştirilen bu tür bir dolandırıcılık da niteliği itibariyle nitelikli dolandırıcılık mahiyetindedir. Forex yatırımından dolayı dolandırılma tehlikesi ile karşı karşıya kalmak isteyen yatırımcılar, ilgili şirket hakkında e – devlet kapısı üzerinden sorgulama yapabilir ve yasal bir Forex şirketi olup olmadığını kontrol edebilir.
4 – ) Telefon Üzerinden Dolandırıldım
Dolandırıcıların sıkça başvurduğu yöntemlerden bir diğeri ise telefon dolandırıcılığı olarak karşımıza çıkar. Telefon dolandırıcılığı; dolandırıcıların, hedeflediği kişilere telefon yoluyla ulaşması ve kendilerini genellikle asker, polis, hakim veya savcı şeklinde tanıtmaları ve bu mesleklere duyulan güveni istismar ederek, telefonun diğer ucundaki şahıslardan haksız yarar temin etmeleri şeklinde gerçekleşir.
Dolandırıldım, ne yapmalıyım? sorusuna yanıt arayan mağdurların ekseriyeti, telefon dolandırıcılığı mağdurlarıdır. Telefon dolandırıcıları dolandırmak istedikleri kişilere “adınız bir terör örgütü faaliyetine karıştı; bundan ötürü zarar görmemek veya ceza almamak için falanca tutarda para vermeniz gerekli” gibi söylemlerde bulunurlar.
Unutmayınız! Güvenlik güçlerinin de zaman zaman ikaz ettiği üzere; hiçbir asker, polis, savcı veya hakim, vatandaştan şahsen para talebinde bulunmaz. İfade ettiğimiz çerçevede cereyan eden bir dolandırıcılık vakasında banka bilgilerini vs. paylaşan mağdur, hiç vakit kaybetmeden ilgili bankayla irtibata geçmeli ve buna yönelik tedbir almasını talep etmelidir. Ardından, suç hakkında ihbarda bulunmalıdır.
5 – ) Banka Hesabım Üzerinden Dolandırıldım
Banka hesabı üzerinden dolandırılan kişi sayısı da hiç az değildir. Dolandırıcıların sıklıkla başvurduğu bu yöntem, mağdurun banka hesabından para çekilmesi şeklinde kendini gösterir. Hedeflediği kişinin banka hesap bilgilerine her nasılsa ulaşan dolandırıcılar, edindikleri bilgileri kullanmak ve mağdurun hesabından para çekmektedir.
Banka hesabım üzerinden dolandırıldım, ne yapmalıyım? dememek için, banka hesabınıza ilişkin bilgilerinizi bir başkasıyla paylaşmamalı, güvenlik açığı bulunan platformlar üzerinden banka hesabınıza giriş yapmamalısınız. Ayrıca, ilgili bankanın güvenlik tavsiyelerine de dikkat etmelisiniz. Unutmayınız! Banka personeli dahi olsa kişisel bilgileriniz kimse tarafından talep edilmez.
6 – ) Hesaba Para Yatırdım, Dolandırıldım
Dolandırıcılar hedefledikleri kişilere genellikle sosyal medya platformları üzerinden sahte hesaplarla ulaşmakta ve kendilerini onların bir yakını gibi tanıtarak, acil bir durum olduğundan bahisle para talep ederler. Bu yöntemle dolandırılan ve hesaba para yatırdım, dolandırıldım ne yapmalıyım? sorusuyla AHD Hukuk & Danışmanlık ofisimize ulaşan çok sayıda dolandırıcılık vakası mevcut.
7 – ) Papara Üzerinden Dolandırıldım
Tarafımızla irtibata geçerek, ceza avukatlarımızdan hukuki yardım talep eden mağdurların önemli bir bölümü ise papara üzerinden dolandırıldığını ifade etmekte. Bir dijital cüzdan uygulaması ve olan ve yaygın bir kullanıma sahip olan papara, pek çok dolandırıcı tarafından araç olarak kullanılmakta. Papara üzerinden gerçekleştirilen dolandırıcılık suçuna ilişkin etkin bir hukuki destek için deneyimli bir ceza avukatından yardım almak, mağdurun menfaatinedir.
8 – ) Bahis Oynarken Dolandırıldım
Dolandırıcıların, yasa dışı bahis siteleri üzerinden dolandırıcılık faaliyetinde bulunmasına uygulamada “bahis dolandırıcılığı” denir. Bahis dolandırıcılığı mağdurları, bahis oynarken dolandırıldım ne yapmalıyım? sorusuna yanıt arar. Mağdurun, parasını geri alabilmesi için nasıl bir yol izlenmesi gerektiği, bahis şirketine hangi yöntemle ödeme yaptığına göre değişmektedir.
Bahis dolandırıcılığında gerek usul bakımından hatalı veya ihmali bir işlemde bulunmamak, gerekse somut olayın özellikleri ve koşullarına göre en uygun hukuki yol haritasını belirlemek adına, deneyimli ve yetkin bir ceza hukuku avukatından yardım almak en doğru yaklaşım olacaktır. Aksi takdirde, telafisi güç kayıpların yaşanması kuvvetle muhtemeldir.
9 – ) Bitcoin Yatırımı Yaparken Dolandırıldım
Kripto para piyasaları üzerinden gerçekleştirilen dolandırıcılık faaliyetleri için uygulamada “Bitcoin dolandırıcılığı” adı verilir. Dolandırıcılar, hedeflediği kripto para yatırımcılarını dolandırmak için çeşitli yöntemlere başvurabilir. Nasıl bir yol izlenmesi gerektiği de dolandırıcılarca kullanılan yönteme göre farklılık gösterir. Bu bakımdan, ceza hukuku uzmanı bir avukatın yardımına başvurulması, mağdurun menfaatinedir.