Askeri Suçlar Nelerdir?

Askeri Suçlar Nelerdir?

Askeri suçlar; sadece asker kişi sıfatını haiz kimselerce askeri bir görev veya hizmetin ihlal edilmesi suretiyle işlenen suçlar ile birlikte, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda kısmen düzenlenmiş veya hiç düzenlenmemiş ve Askeri Ceza Kanunları tarafından ayrıca düzenlenen veya atıf yapılarak bu kanunların uygulama alanına dahil edilen, asker kişi sıfatını haiz olmayanlar tarafından da işlenebilen askeri bir yararı korumaya ilişkin suçlardır. Askeri ceza avukatı ise, askeri ceza hukuku üzerinde uzmanlık ve yetkinlik sahibi avukatı ifade eder.

Askeri suçlara ilişkin iş ve yargılamalarda askeri ceza avukatı yardımına başvurmak; adilane bir yargılamanın hakkaniyet kuralları çerçevesinde tezahür etmesi ve sürecin müspet yönde seyri adına en doğru yaklaşım olacaktır. Zira, askeri suçlar neticesinde öngörülen hürriyeti bağlayıcı ağır yaptırımlar nedeniyle sürecin uzman marifetiyle ve nezaretinde takip edilmesi son derece önemlidir. Şu halde, askeri suç statüsünde değerlendirilen suçlardan bazılarını ifade etmek, yerinde olacaktır:

  • Yoklama kaçağı, bakaya, saklı, firar | m.63,
  • Askeri hizmete çağrıldığı halde, emredilen müddet içinde askerlik şubesine gelmemek | m.64,
  • Vazife ve memuriyete gitmemek | m.65,
  • Firar | m.66 – 78,
  • Kendini askerliğe yaramayacak hale getirmek | m.79,
  • Başkasını askerliğe yaramayacak hale getirmek | m.80,
  • Askerlikten kurtulmak için hile yapmak | m.81,
  • Amire saygısızlık | m.82,
  • Amir ve mafevkine hakaret | m.85,
  • Emre itaatsizlikte ısrar | m.87,
  • Silahlı ilen itaatsizlik | m.88 – 89,
  • Mukavemet | m.90,
  • Amire ve mafevke fiilen taarruz | m.91 – 92,
  • İsyan ve fesat | m.93 – 107,
  • Eşyaları ve malları çalmak, satmak, rehin vermek ve rehin almak | m.131,
  • Üstün, astın veya arkadaşının bir şeyini çalmak | m.132,
  • Bozuk ölçü kullanmak | m.133.

Askeri Suçlarda Görev – Yetki Sahibi Yargı Organı

Askeri Mahkemeler, 16.4.2017 tarihli halk oylaması sonucunda 6771 sayılı T.C. Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun yürürlüğe girmesi ile birlikte kaldırılmıştır. Askeri Mahkemelerin ilga edilmesiyle birlikte, 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu kapsamında yapılacak yargılamalara bakma görevi sivil mahkemelere tevdi edilmiştir. HSK Birinci Dairesinin 31.5.2017 tarihli kararı ile, kaldırılan Askeri Mahkemelerin görev alanına giren işler için görevli ve yetkili yargı organları belirlenmiştir.

Askeri Mahkemelerin ilgası ve bu mahkemelerin görev alanına giren işlerin tevdi edileceği mahkemeler hususunda yapılan değişiklikler, 30.6.2021 Askeri Ceza Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun hükümleri çerçevesinde “Mahkemelerin Görev ve Yetkisi” başlığı altında düzenleme alanı bulmuştur. Nihai durumda, askeri suçları konu alan hukuki iş ve davalarda görev – yetki sahibi mahkeme, askeri suçun işlendiği yerin bağlı olduğu ilin adıyla anılan Asliye Ceza Mahkemeleri ve Ağır Ceza Mahkemeleridir.

Askerler tarafından T.C. sınırları dışında işlenen askeri suçlar, Ankara Mahkemelerinin; Kanunun 65, 66, 67, 68 ve 70. maddelerinde düzenlenen suçlar, şüpheli veya sanığın ilişkili olduğu askeri birlik/kurumun bulunduğu yer il ve ilçe mahkemelerinin görev alanındadır.

Askeri Ceza Hukuku Kimlere Uygulanır?

Askeri ceza hukuku, aşağıda sıralanan kişiler üzerinde uygulama alanı bulur:

  • Subay,
  • Astsubay,
  • Uzman jandarma,
  • Uzman erbaş,
  • Erbaş ve erler,
  • Askeri öğrenciler,
  • Yedek asker kişiler,
  • Sivil personel,
  • Duruma göre siviller,
  • Yabancı asker kişiler.

Askeri Cezalar Nelerdir?

Askeri cezalar; asli cezalar, feri cezalar ve askeri kabahatler olmak üzere üç başlıkta incelenir. Askeri cezalar, aşağıda yer alan tabloda ifade edilmektedir.

Askeri Cezalar

Asli Cezalar

Feri Cezalar

Askeri Kabahatler

Süreli hapis cezası (1 ay – 20 yıl)

TSK’dan çıkarma

Göz hapsi

Müebbet hapis cezası

Rütbenin geri alınması

Oda hapis

Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası

Askeri öğrencilikten çıkarma

Adli para cezası (Askeri Ceza Kanununda adli para cezası yaptırımı düzenlenmemiştir; ancak, Askeri Ceza Kanununun atıf yaptığı Türk Ceza Kanunu’nda adli para cezası düzenlenmiş olabilir)

 

Sıkça Sorulan Sorular

Askeri suçlar; amir veya üstü tehdit, asta müessir fiil, firar, emre itaatsizlikte ısrar, amir veya üste fiili taarruz, isyan, fesat, kendini askerliğe yaramayacak hale getirmek gibi Askeri Ceza Kanununda düzenlenen suçlar ile birlikte görevi ihmal, rüşvet, taksirle yaralama ve casusluk gibi unsurları tamamen ya da kısmen diğer kanunlarda düzenlemekle birlikte, cezalandırma açısından TCK’ye atıf yapılan suçlardır.
Askeri ceza avukatı, askeri suçlar sebebiyle yürütülen davalara bakan avukattır. Askeri ceza avukatı, uygulamada askeri davalara bakan avukat olarak da adlandırılır.
Askeri suçlarda görevli ve yetkili mahkeme, suçun işlendiği yerin bağlı bulunduğu ilin adıyla anılan Asliye Ceza Mahkemeleri ve Ağır Ceza Mahkemeleridir.
İletişim