Maddi ve manevi hakların korunması adına, kısıtlı kişi için mahkeme kararı ile vasi atanır. Atanan kişinin, kim için atandığı göz önünde bulundurulduğunda ise, genellikle velayet altında olmayan küçükler dikkat çeker. Tabi ki sadece bu durum geçerli olmaz. Bununla beraber kişi kendi hür iradesi ile de maddi ve manevi haklarının korunmasını isteyebilir. Peki, vesayet ve vesayet davası nedir? Bu dava nasıl sonuçlanır? Size içeriğimizde bu sorunların cevaplarından bahsedeceğiz.
Vesayet Nedir?
18 yaşından küçük olan ya da hakim tarafından kısıtlı olduğu düşünülen ergin çocukların eğitimlerinin devam ettirilmesi, bakımlarının yapılması gibi konularda anne ve babaya çeşitli haklar tanınır ve buna velayet adı verilir. Vesayet ise; velayet altında bulunmayan küçükler ve aynı zamanda çeşitli kısıtlılıklara sahip olan kişilerin, belirli koşulların ortaya çıkmasıyla birlikte, çeşitli meselelerde, maddi ve manevi haklarının korunması ile gözetilmesini sağlayan kurumdur. Peki, vasi tayini ne demektir?
Vasi Tayini Nedir?
Maddi ve manevi haklarının korunması ile temsilinin sağlanması için vesayet altına alınan herkese, bir vasi tayin edilmesi gerekir. Temsil için görevli olan bir kişidir. Vasi tayin edilen kişi, kim için vasi tayin edildi ise, o kişinin maddi ve manevi tüm menfaatlerini korumak ve gözetlemekle yükümlüdür. Burada en önemli konu ise, hukuki süreçlerde kişiye rehber olabilmektir. Peki, vasi tayin edilecek olan kişide bulunması gereken özellikler nelerdir?
- Reşit olmak en önemli özelliktir. Reşit olmama durumu varsa, mahkeme kararı da alınabilir.
- Vesayet makamı tarafından belirlenen tüm sorumlulukları yerine getiren, bu sorumlulukların dışında hareket etmemesi gereken bir kişi olmalıdır.
- Vesayet ile ilgili herhangi bir aksaklığın ya da olumsuzluğun bulunmaması gerekir.
- Vesayetliği gerek görülen kişiye, bir ya da birden fazla vasi tayini yapılabildiği de bilinmektedir.
Yukarıdaki şartlar göz önünde bulundurulduğunda, vasi olacak kişinin seçimi yapılabilir. Bu şartlar, gereklilikten öte bir zorunluluktur. Vesayet davası işlemleri ancak bu meseleler tamamlandıktan sonra gerçekleştirilebilir. Aile Hukuku kategorimizi de inceleyebilirsiniz.
Vesayet Davası Nedir?
Sulh Hukuk Mahkemeleri, vesayet davalarının görüldüğü mahkemedir. Velayet hakkı bulunmayan küçüğün ya da kendine vasi tayin edilmesini isteyen veya gerekli olan kişinin haklarının maddi ve manevi yönden korunması için gerçekleştirilen davaya, vesayet davası adı verilmektedir. Dava ile ilgili olarak bilinmesi gerekenler ise aşağıdaki gibi olmalıdır:
- Mahkeme de gerekli durumlarda vesayet davası açma hakkına sahiptir ve bu hakkını her zaman saklı tutar.
- Noter, vali, kaymakam ve nüfus müdürleri, vesayet davasında taraf olabilecek kişiler arasında yer alabilir.
- Sulh Hukuk Mahkemesi’nde davalar görülür ve davalarda alınan kararlar ise Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından denetlenir.
- Neden vasi tayin edilmesi gerekiyorsa, bununla ilgili durumların yer aldığı bir dava dilekçesinin, vesayet davasının görüleceği yer olan Sulh Hukuk Mahkemesi’ne sunulması gerekir.
- Vasi tayin edilecek kişinin sağlık durumunun yerinde olması ve sağlık durumu ile ilgili bir raporun da, ilgili dilekçe ile Sulh Hukuk Mahkemesi’ne devredilmesi zorunludur.
- Tayin edilen vasinin görev süresi, tayin edildiği tarihten itibaren 2 yıl ile sınırlanmıştır. Süre belirli şartların sağlanması durumunda 4 yıla kadar çıkarılabilmektedir.
Çeşitli kişisel değerlendirmeler göz önünde bulundurularak, vesayetin yakın akrabalara verilmesinde herhangi bir olumsuz durum bulunmamaktadır. Kısıtlı olan kişi ile beraber onun velileri de bir fikir belirtmesi durumunda, birlikte alınan bir karar ile belirlenen kişi vasi olarak seçilebilir. Peki, vesayet davası süreci nasıl işler ve sonuçlanır?
Vasilik Nasıl Alınır?
Vasilik, velayet altında bulunmayan küçüklerin veya belirli ergin kişilerin, şahsi ve maddi menfaatlerinin koruma altına alınması amacıyla hukuk düzeninin öngördüğü bir özel hukuk kurumudur. Vesayet kurumu, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nda hüküm altına alınmıştır. Vesayet altındaki kişilere vasi atanır. Kişi, yasal bir mecburiyet gereği vesayet altına alınabileceği kişi belirli durumlarda bizzat kendisi tarafından vesayet altına alınması mahkemeden istenebilir.
Vasilik, vesayet altındaki kısıtlının veya küçüğün şahsı ve malvarlığı ile alakalı menfaatlerinin tamamının korunması amacıyla düzenlenmiştir. Vasi, vesayeti altında bulunan kişiyi hukuki işlemlerde temsil etmekle yükümlü kılınmıştır. Türk Medeni Kanunu’nda vesayeti gerektiren durumlar ve koşulları düzenlenmiştir. Vasilik, vesayet davasına bakmakla görevli olan Sulh Hukuk Mahkemesinden alınır. Yetkili mahkeme ise küçüğün veya kısıtlının yerleşim yeri mahkemesidir.
Vesayet Davası Nasıl Sonuçlanır?
Vesayeti gereken kişiler belirlendikten sonra, kişilerin haklarının korunması ve teminin sağlanması için onlara rehberlik edecek kişi olan vasinin belirlenmesi için vesayet davası açılır. Dava, Sulh Hukuk Mahkemesi’nde görülür ve sonrasında denetleme süreci Asliye Hukuk Mahkemesi’nde gerçekleştirilir. Bununla beraber, dava ile ilgili gerekli bilgilerin yer aldığı dilekçenin, Sulh Hukuk Mahkemesi’ne gönderilmesi ile dava açılmış olur. Ayrıca vasi davasında herhangi bir karşı taraf yer almaz. Vesayet davasında amaç, kısıtlı kişinin haklarının korunması ve teminidir. Bu sebeple bir alacak durumu söz konusu olmaz. Dava süreci ile ilgili temel konular da aşağıdaki gibidir:
- Dava, içeriğe ve vasilik durumuna göre 120 ila 331 gün arasında sonuçlanması gerekir. Bu süre içerisinde dava ile ilgili tüm aşamaların kontrol altına alınmış olması zorunludur.
- Vasilik davası sonuçlandıktan sonra vasi tayin edilen kişi, vasilik belgesi almaya hak kazanır. Böylece 2 yıl ve gerekirse 2 yıl daha kısıtlı kişinin vasiliğini yürütebilir.
- Vesayet davası tamamlandıktan sonra, vasi tayin edilen kişi, taşınmaz malların satışını yapabilir. Ancak burada kısıtlı kişinin menfaatleri söz konusu olmalıdır. Ayrıca izin, vesayet makamının görüşüne bağlıdır.
Yukarıdaki durumlar, vesayet davası öncesi, sırası ve sonrası ile ilgili durumlar olarak bilinmektedir. Dava sürecinin kontrollü bir şekilde gerçekleştirilmesi gerekir. Yoksa kısıtlı kişinin menfaatlerinin korunması adına riskli kararlar alınabilir. Bu içerikte “Vesayet Davası Nedir? Nasıl Sonuçlanır?” konusundan detaylı bir şekilde bahsedilmiştir. Avukat Danışmanlık işlemleri için bizimle iletişime geçebilirsiniz.