Uzaklaştırma kararı, 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanuna kapsamında verilen; şiddete maruz kalan ya da şiddet görme tehlikesi altında bulunan kadınlara, çocuklara, aile bireylerine ve tek taraflı ısrarlı takip mağdurlarına yönelik hızlı ve etkili bir önlemdir. Uzaklaştırma kararı, 6284 sayılı Kanun kapsamında alınabilen tedbirlerden biridir. Şiddet gören, şiddet görme tehlikesi altında bulunan herkes, işbu Yönetmelik tedbirlerinden yararlanabilir.
6284 kapsamında öngörülen tedbirlerden yararlanmak için ilgili mercie müracaat etmek gerekir. Müracaat edilen merci, somut vakanın özelliklerini de gözeterek 6284 sayılı Kanun kapsamında düzenlenen tedbirlere veya benzer önleyici tedbirlere hükmedebilir. Bahse konu kanunda düzenlenen tedbirler; koruyucu tedbirler ve önleyici tedbirler olmak üzere ikiye ayrılır. Önleyici tedbirler hakim tarafından, koruyucu tedbirler ise hakim ve mülki amir tarafından alınabilir.
Koruma Tedbiri Nedir?
Koruma tedbiri, şiddete maruz kalan veya şiddete uğrama tehlikesiyle karşı karşıya kalan kadınların, çocukların, aile üyelerinin ve tek taraflı ısrarlı takip mağduru kişilerin koruma altına alınması amacıyla mülki amir veya hakim tarafından alınan tedbirdir. Koruma tedbiri, şiddet mağdurunun şiddet gördüğü kişiden ve ortamdan korunması sağlayan, hızlı sonuç doğuran etkili bir önlemdir. İşbu karar kadınlar, çocuklar, aile bireyleri ve tek taraflı ısrarlı takip mağdurları için verilebilir.
Tek taraflı ısrarlı takip mağduru ifadesiyle anlatılmak isteneni bir örnekle açıklamak gerekirse, ayrılığı ya da halihazırda beraber olduğu sevilisini veya eşini sürekli takip eden, izleyen ve bu davranışlarıyla mağdurun korkmasına, güvensiz hissetmesine neden olan kişinin davranışı, tek taraflı ısrarlı takibe örnek teşkil eder.
Koruyucu ve Önleyici Tedbir Kararları
Koruyucu ve önleyici tedbir kararları, 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun çerçevesinde alınan kararlardır. Koruma tedbiri kararları, kararı veren merciler itibariyle iki başlıkta incelenir. Bunlardan ilki mülki idari amir, bir diğer ifadeyle vali veya kaymakam tarafından; ikincisi ise aile mahkemesi tarafından verilen koruma tedbiri kararlarıdır. Aile mahkemesi kurulmamış yerlerde ise asliye hukuk mahkemeleri tarafından koruma tedbir kararları verilir.
Önleyici tedbir kararlarını verme yetkisi yalnızca hakime aitken koruyucu tedbir kararları hem hakim hem de mülki amirce verilebilir. Ancak, gecikmesi sakıncalı durumlar söz konusuysa kolluk amirinin de koruma tedbiri kararı verebilmesi mümkündür. 6284 sayılı Kanun’un 3’üncü ve 4’üncü maddelerinde koruyucu tedbir kararları, 5’inci maddesinde ise önleyici tedbir kararları düzenlenmiştir. Somut vakanın koşullarına göre birden fazla tedbir kararına hükmedilebilir.
Önleyici Tedbir Kararı
Şiddet mağduru olan ya da şiddete maruz kalma tehlikesiyle karşı karşıya bulunan kişiler için önleyici tedbir kararlarına hükmedilebilir. İşbu karar hakim tarafından alınabilir. Bu bakımdan, hükmedilecek önleyici tedbir kararının niteliği, çeşidi hakim takdirindedir. Hakim somut vakanın koşullarına ve özelliklerine dikkat ederek uygun gördüğü emsal bir tedbire de hükmedebilir. Önleyici tedbir kararı kapsamında hakim tarafından hükmedilebilecek önleyici tedbirlerden bazıları şunlardır:
- Adrese yaklaşmama,
- Çocukla görüşmenin refakatçi nezaretinde yapılması,
- Hakaret ve tehdit yasağı,
- Eşyalara zarar verme yasağı,
- İletişim kurma yasağı,
- Evden uzaklaştırma,
- Alkol ve uyuşturucu kullanma yasağı,
- Sağlık kuruluşuna başvurma ve tedavi,
- Çocuklara yaklaşma yasağı,
- Silah teslimi.
Koruma Kararı Nedir?
Koruma kararı; şiddet gören ya da şiddete uğrama tehlikesi ile karşı karşıya bulunan kadınların, çocukların, aile bireylerinin ve tek taraflı ısrarlı takip mağdurlarının korunması adına hakim veya mülki amir tarafından verilebilen, mağdurun koruma altına alınmasını sağlayan tedbirlerin alınmasına ilişkin karardır. Koruma kararından yararlanabilecek kişiler şunlardır:
- Kadınlar,
- Çocuklar,
- Aile bireyleri,
- Tek taraflı ısrarlı takip mağdurları.
Mülki Amir Tarafından Verilebilen Koruyucu Tedbir Kararları
Koruma tedbirleri 6284 sayılı yürürlükteki Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’da düzenlenmiş ve hüküm altına alınmıştır. Anılan Kanun çerçevesinde korunan kişilerle ilgili olarak aşağıda sıralanan koruma tedbirlerinden birine, birkaçına ya da uygun görülmesi halinde benzer nitelikli tedbirlere mülki amir tarafından karar verilebilir:
- Kendisine ve gerekli ise beraberindeki çocuklara, bulunduğu yerde yahut bir başka yerde uygun barınma yeri sağlanması,
- Sair kanunlar çerçevesinde yapılacak yardımlar saklı kalmak kaydıyla, geçici süreyle maddi yardım yapılması,
- Hukuki, mesleki, psikolojik ve sosyal açılardan rehberlik ve danışmanlık hizmeti verilmesi,
- Hayati tehlike söz konusuysa, ilgilinin istemi üzerine ya da re ‘sen geçici süreyle koruma altına alınması,
- Gerek görülmesi durumunda, koruma altına alınan kişinin çocukları varsa iş hayatına katılımını desteklemek amacıyla 4 ay, ilgilinin çalışması durumunda ise 2 ayla sınırlı olmak şartıyla, 16 yaşını tamamlamış çocuklar için her sene tespit edilen aylık net asgari ücret miktarının yarısını aşmamak ve belgelendirilmek koşuluyla Bakanlık bütçesinin ilgili düzenlemesinden karşılanmak suretiyle kreş olanağı tanınması.
Hakim Tarafından Verilebilen Koruyucu Tedbir Kararları
6284 sayılı Kanun kapsamında mülki amir tarafından verilebilen koruyucu tedbir kararlarını bir üst başlık altında sıralamış bulunuyoruz. Bu başlık altındaysa, 6284 sayılı Kanun çerçevesinde koruma altına alınmış kişilerle ilgili olarak aşağıda sıralanan koruma tedbirlerinden birine, birkaçına yahut uygun görülecek benzer nitelikli başkaca tedbirlere hakim tarafından karar verilebilir:
- İş yerinin değiştirilmesi,
- İlgilinin evli olması durumunda ortak yerleşim yerinden ayrı bir yerleşim yeri belirlenmesi,
- 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nda öngörülen koşulların mevcut olması durumunda ve koruma altına alınan kişinin istemi üzerine tapu kütüğüne aile konutu şerhi konulması,
- Koruma altına alınan kişinin hayati tehlike altında bulunması ve bu tehlikenin engellenmesi amacıyla diğer tedbirlerin yeterli olmayacağına kanaat edilmesi halinde ve ilgilinin aydınlatılmış rızasına dayalı olarak 5726 sayılı Tanık Koruma Kanunu ilgili düzenlemeleri uyarınca kimlik ve ilgili sair bilgi ve belgelerin değiştirilmesi.
Uzaklaştırma Kararı Nedir, Hangi Hallerde Verilir?
Uzaklaştırma kararı, 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’da düzenlenen koruma tedbirlerinden biridir. Uzaklaştırma kararı kural gereği ancak hakim tarafından verilebilir. Uzaklaştırma kararı alınabilmesi için bu hususta düzenlenmiş bir dilekçeyle Nöbetçi Aile Mahkemesine başvurmak gerekir. Başvuru sahibi, dilekçeyle yapacağı başvuruda şiddet gördüğünü belgelemek zorunda değildir. Başvuru için ödenmesi gereken herhangi bir ücret veya harç söz konusu değildir.
Başvuruya ilişkin duruşma yapılmadan ivedilikle karar verilir. Uzaklaştırma kararı hangi hallerde verilir? sorusu merak konusudur. Uzaklaştırma kararı fiziksel şiddet, psikolojik şiddet, hakaret, şiddet tehdidi, cinsel şiddet, küçük düşürücü sözler, aşağılama vb. durumlarda verilebileceği gibi, ortak mal ve konuta zarar verme durumunda da verilebilir. Aynı evde beraber yaşayan bireylerin evden uzaklaştırılması şeklinde uygulanan uzaklaştırma kararıyla birlikte, ilgilinin karar süresince eve girmesine engel teşkil eder.
Şiddet gören çocuk da ebeveynine karşı uzaklaştırma kararı aldırabilir. Karar süresi zarfında, hakkında uzaklaştırma kararı verilen kişi katiyen eve giremeyecektir. Israrlı takibe maruz kalan kişiler için de aynı durum söz konusudur. Bahse konu kişiler de Nöbetçi Aile Mahkemesine dilekçeyle başvurmak suretiyle işbu karardan yararlanabilir. Son olarak, şiddet görmese dahi şiddet görme tehlikesiyle karşı karşıya olan kişilerin de bu karardan yararlanabileceğini belirtelim.
Uzaklaştırma Kararı Şartları
Uzaklaştırma kararı, şiddet mağduru veya şiddete maruz kalma tehlikesinde bulunan kişilerin ilgili mercie dilekçe ile başvurması sonucu alınır. Bahse konu kişiler Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi, aile mahkemeleri, kolluk kuvvetleri ve Cumhuriyet Başsavcılıklarına dilekçeyle başvurabilir ve uzaklaştırma kararı talebinde bulunabilir. İlgili, somut vakadaki şiddete dair veya şiddet tehdidine dair bilgileri açık ve net bir biçimde ifade etmelidir.
Şiddet mağdurunun uzaklaştırma kararı talebinde darp raporunu da ibraz etmesi şart olmamakla birlikte önemlidir. Talebi takiben genellikle bir gün süre ile karar çıkarılmaktadır. Uzaklaştırma isteminde bulunulan süreç zarfında aynı kişiden baskı veya tehdit söz konusu olursa yeniden istekte bulunulabilir ve sürecin hızlandırılması amacıyla ilgili mercie veya kişilere durumun ivediliği belirtilebilir.
Uzaklaştırma Kararı Kimlere Verilir?
Uzaklaştırma kararından şiddet gören veya şiddet görme tehlikesi altında bulunan kadınlar, çocuklar, aile bireyleri veya ısrarlı takip mağdurları yararlanabilir. Aynı evde beraber yaşayan kişiler hakkında da uzaklaştırma talep edilebilir. Ebeveynlerinden şiddet gören ve onlarla aynı evde yaşayan çocuklar da ebeveynleri hakkında uzaklaştırma kararı verilmesini talep edebilir. Bu noktada, sevgiliye veya komşuya uzaklaştırma kararı alınabilir mi gibi merak konusu hususlara değinmek yararlı olacaktır.
Sevgiliye Uzaklaştırma Kararı
Uzaklaştırma kararı alınabilmesi için taraflar arasında evlilik birliği bulunması gerekli değildir. Kişi sevgilisinden şiddet görür ya da şiddet görme tehlikesiyle karşı karşıya kalırsa uzaklaştırma talebinde bulunabilir. Bununla birlikte, eski sevgilisinin ısrarlı takibine maruz kalan kişi de uzaklaştırma kararı için başvuruda bulunabilir.
Komşuya Uzaklaştırma Kararı
Komşuluk ilişkilerinde yaşanan anlaşmazlıklar zaman zaman gerginliklere ve daha ciddi sorunlara neden olabilir. Komşusunun şiddetine maruz kalan, şiddet görme ihtimali bulunan veya ısrarlı takibin mağduru olan kişi, komşusu hakkında uzaklaştırma talebinde bulunabilir. Talep, yine aile mahkemesine yöneltilir.
Uzaklaştırma Cezası Kaç Gün?
Uzaklaştırma kararı azami altı ay süre ile verilebilir. Karar isteminde bulunulduktan sonra alınan uzaklaştırma kararının altı aydan daha az süreli olması halinde, kararın süresi sona ermeden önce yeninde talepte bulunmak suretiyle sürenin uzatılması sağlanabilir. Uzatma istemi için aile mahkemesi hakimine başvuruda bulunmak gerekir. Şiddet görme ihtimalinin söz konusu olduğu durumlarda genellikle uzatma talebine olumlu karşılık verilmekte ve uzaklaştırma kararının geçerli olacağı süre uzatılmaktadır.
Uzaklaştırma hakkında daha fazla bilgi için İstanbul Aile Hukuku avukatımızdan bilgi alabilirsiniz.
