Çocuk dünyaya geldiğinde Türk Medeni Kanunu uyarınca ve 321. Madde kapsamında ana-babası evli ise ailesinin soyadını alır. Ana babanın evlilik birliği içinde olmadığı durumlarda çocuğun soyadı annenin soyadı ile aynı olur. Çocuğun babasının soyadını alması babanın çocuğu tanıması ile mümkündür.
Evlilik dışı doğmuş olan bir çocuğun soy bağı belirlenirken baba ile annenin evli olması, babanın çocuğu tanıması veya babalık davası açılması yolu izlenir. Noter kanalı ile tanıma senedi düzenlenerek de baba evlilik dışı doğan çocuğu tanıyabilir.
Noter kanalı ile yapılacak tanıma işlemi sırasında çocuğun daha önceden başka bir erkekle kurulmuş olan soy bağına sahip olmaması gerekir. Noterde yapılacak tanıma senedi aracılığı ile baba Nüfus Müdürlüğü’ne giderek çocuğu kendi kütüğüne kaydettirebilir.
Anne babanın boşanmış olduğu durumlarda çocuğun boşanmanın kesinleşmesinin ardından 300 gün içinde doğması halinde çocuk babanın nüfusuna kaydedilmektedir. Evlilik dışı doğan çocuğun anne babası sonradan evlenirse çocuğun velayeti evlilik birliği sürerken doğan çocukla aynı olur.
Evlilik Dışı Çocuğun Nüfus Kaydı Yapılırken Gereken Belgeler
Evlilik dışı çocuğun nüfus kaydı yapılırken gerekli belgeler şunlardır:
- Annenin nüfus cüzdanı,
- Hastane doğum belgesi,
- Noter senedi ile çocuğun tanınması durumunda noter senedinin aslı.
Çocuk doğduktan sonra 30 günlük süre içinde Nüfus Müdürlüğü’ne kaydının yapılması gerekmektedir. Çocuğun evlilik dışı doğduğu hallerde kimin üzerinde kayıtlı olduğuna bakılmaksızın velayeti annede kalır. Velayet annede olsa da bebeğin babasından doğan hakları geçerli olur.
Evlilik dışı dünyaya gelen çocuğun baba tarafından tanınmaması durumunda ise anne tarafından babalık davası açılarak hukuki süreç izlenebilir.
Evlilik Dışı Çocuğun Tanınma Şartları
Evlilik birliği dışında dünyaya gelen çocuğun tanınma koşulları arasında hukuki sürecin takip edilmesi ilk sırada yer almaktadır. Ayrıca şartların sağlanmış olması da zorunluluktur.
- Tanımayı yapan kişi bebeğin babası olmalıdır,
- Tanımayı gerçekleştirecek olanın tanımaya engel durumunun olmaması gerekir,
- Bebeğin tanınması iradenin hukuka uygun olarak gerçekleşmesi ile mümkün olur.
Tanımayı Yapan Çocuğun Babası Olmalıdır
Kişinin 18 yaşını doldurmuş olduğu hallerde ve herhangi bir sebeple kısıtlanmadığı durumlarda tanıma işlemi çocuğun babası olunması kaydı ile yapılabilir. Kişi çocuğu tanıma hakkını kullanacağı zaman herhangi bir merciden ya da birimden izin almasına gerek olmaz. Tanıma işlemini yapacak olan kişinin çocuğun babası olması yeterli görülür.
Tanımayı Yapanın Herhangi Bir Engeli Olmamalıdır
Tanıma işlemini gerçekleştirmek isteyen açısından herhangi bir engelin bulunmaması gerekir. Çocuk nüfusta başka bir soyağacına kayıtlı ise tanıma işlemi yapılamaz. Bu durumda soyağacının tekliği ihlal edilmiş olacağından işlem mükerrer kabul edilir.
Çocuk soyağacına kayıtlı ise ve bunun geçersizliği ileri sürülerek hukuken geçersizliği onaylanırsa tanıma işlemi için gereken başvurular yapılabilir.
Tanıma İradesi Hukuka Elverişli Olmalıdır
Mevzuatta yer alan yazılı emirlerin yerine getirilmesi durumunda tanıma iradesinin hukuka elverişli olduğundan söz edilebilir. Öncelikle tanımayı yapacak olanın Nüfus Müdürlüğü’ne başvuru yapması gerekir. Bu başvuru yazılı şekil şartına uygun olmalıdır.
Mahkemeye başvuru yapılacağı zaman da tanıma iradesini beyan edecek olanın bu iradeyi yazılı olarak sunması gerekir. Tanımayı gerçekleştirecek olanın bir vasiyetname veya resmi senetle beyan açıklaması yapması ile de düzenleme yapılmaktadır. Tanıma sırasında şartlardan en az birinin varlığı ise yeterlidir.
Tanıma İşleminde Bildirim
Evlilik dışı doğan çocuğun tanınması için bildirim yapılması gerekir. Bu durumda da başvuru mercii olarak Nüfus Müdürlüğü, Noter, Konsolosluk ve Mahkemeler devreye girmektedir. Nüfus Müdürlüğü’ne ve Mahkemeye yazılı beyan yapılır. Sözlü olarak ifade edilen tanıma beyanının geçersiz kabul edildiği görülmektedir.
Noter ya da konsolosluk üzerinden tanıma işlemi yapılacağı zaman ise babanın resmi bir senede sahip olması gerekir. Resmi senet devlet kurumu tarafından mevzuata uygun olarak hazırlanması gereken bir evrak olurken bu belgenin başvuru sırasında ibrazı gerekir.
Doğum Bildirimi Gerekli Belgeler
Doğum bildirimi çocuğun doğduğu sağlık kuruluşunca düzenlenir. Bu bildirim resmi bir rapor ya da belge şeklinde hazırlanır. Anne ya da babanın bildirim işlemleri sırasında kimlik ibrazı zorunlu tutulur.
Çocuk, sağlık personeli takibi dışında doğmuş ise bu defa bildirim Nüfus Müdürlüğü’ne sözlü olarak yapılmaktadır. Sözlü olarak yapılan doğum bildiriminin ardından mülki idare amiri beyanın araştırılması yönünde İl Sağlık Müdürlüğü’ne talimat verir.
Çocuk doğduktan sonra 30 günlük süre içinde doğum bildiriminin yapılması gerekir. Çocuk yurt dışında doğmuş ise 60 gün içinde doğuma ilişkin resmî belgeyle beraber en yakın dış temsilciliğe bildirim yapılır. Yurt dışında bildirim yapılmadığı hallerde yurt içinde herhangi bir Nüfus Müdürlüğü’ne bildirim yapılması gerekir.
Evlilik Birliği Dışında Yabancı Uyruklu Anneden Doğan Çocuğun Tanınması
Evlilik birliği dışında ve yabancı uyruklu bir anneden dünyaya gelen çocuğun tanınması için doğuma ilişkin resmî belgeye gereksinim olur. Ayrıca kadının uyruğunun bulunduğu ülkenin resmi makamlarından medeni hali gösterir bir belge alınmalıdır. Bu belge çocuğun doğum tarihi itibarı ile düzenlenmiş olmalı, aslına uygun olarak onaylanmalıdır. Türkçe tercümeleri ile ibraz şarttır.
Yabancı bir kadınla evlilik dışı birliktelikten dünyaya gelen çocuğun babası tarafından tanınması ile baba hanesine baba soyadı ile tescil edilmesi mümkündür. Bunun yanı sıra mahkemeden de babalığa ilişkin soy bağı kararı alınarak baba hanesine soyadı ile tescil yapılabilmektedir.
Evlilik Dışı Doğan Çocuk İçin Babalık Davası
Evlilik birliği dışında doğan çocuk için babalık davası açılacağı zaman çekişmesiz dava yolu izlenir. Bu dava babalık davası olarak da bilinmektedir. Çocuk resmi olarak başka biriyle soy bağına sahip olduğunda başvurulabilen bu dava türünde babanın çocuğu tanıması ve kendi nüfusuna kaydetmesi için başvuru yapılır.
Anne ya da çocuk bu davayı açarak babanın nüfus hanesine çocuğu kaydettirmek ister. Resmiyette çocuk evlilik birliği dışında doğmuş olsa da anne ile soy bağı kurulur. Çocuğa annenin soyadı verilir ve velayeti de annede olur. Çocuk baba tarafından tanındığında da evlilik birliği dışında dünyaya gelirse velayeti annede olmaktadır.
Çocuk ve anne bu davayı birlikte ya da ayrı ayrı açabilir. Çocuk doğmadan önce ya da doğduktan sonra bu dava açılabilir. Doğumdan itibaren 1 yıl geçtikten sonra annenin dava hakkı düşmektedir. Çocuğa kayyım atandıysa kayyıma tebliğ tarihi ile bir yıllık süre başlar. Çocuğa kayyım atanmadığı durumlarda çocuk ergin olduktan sonra 1 yıl içinde dava hakkı düşmektedir.
Annesi belli olmayan bir çocuğa babalık davası açılamaz. Çocukla başka bir erkeğin soy bağı ilişkisi varsa babalık davası açılamamaktadır. Bu dava Aile Mahkemesi’ne açılır. Aile Mahkemesi’nin olmadığı yerlerde ise Asliye Hukuk Mahkemesi davaya bakmakla görevli olur.
Evlilik dışı çocuğun nüfusa kaydedilmesi sürecinde karşılaşılan hukuki iş ve işlemlerin takibinde deneyimli ve yetkin bir aile hukuku avukatından yardım almak, süreç içerisinde hatalı veya ihmali bir davranış sebebiyle hak, menfaat, maddiyat ve/veya zaman kaybı yaşamamak adına en doğru yaklaşım olacaktır.
Babalık Davası Dava Dilekçesi
Babalık davasına ilişkin örnek dava dilekçesi aşağıda yer almaktadır:
… AİLE MAHKEMESİ HAKİMLİĞİ’NE;
DAVACI :
TC KİMLİK NUMARASI :
ADRES :
VEKİLİ :
(Varsa tarafların kanuni temsilcilerinin)
DAVALI :
ADRESİ :
KONU :
AÇIKLAMALAR :
1-)
2-)
3-)
4-)
5-)
HUKUKİ NEDENLER : 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu S. K. m. 301, 302, 303, 304
HUKUKİ DELİLLER : Hastane Doğum kaydı, nüfus kayıtları, DNA Testi, fotoğraflar, tanık beyanları
SONUÇ VE İSTEM :
EKLER:
1-) …/…/… tarihli …..hastanesi makbuzları
2-) Tanıkların isimleri ve adresleri ile tanıklık edecekleri konuları gösterir tanık listesi
3-)…/…/… tarihli …..Hastanesi doğum kayıtları
4-) Müvekkil hamile iken davalı ile çekildikleri 4 adet fotoğraf
5-) Bir adet onaylı vekaletname örneği
Davacı Vekili
Av.
Babalık Davası Yargıtay Kararları
Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin babalığın tespiti ile kişisel ilişki tesisine ilişkin vermiş olduğu 04.02.2019 tarihli kararı şu şekildedir:
Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın usulden reddine karar verilmiş olup hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.
KARAR
Davacı … vekili dava dilekçesinde, müvekkili ile …’in evlilik dışı ilişkisinden …’nın (Sağlam) dünyaya geldiğini ileri sürerek, babalığın tespitine, nüfus kayıtları arasında bağ oluşturulmasına ve çocuğun soyadının “Bozan” olarak değiştirilmesine karar verilmesini istemiş; Mahkemece davanın reddine dair verilen karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
TMK’nin 301. maddesine göre, evlilik haricinde doğan çocukla baba arasındaki soybağı hakim hükmüyle kurulabilir. Bunu sağlayan dava ise babalık davasıdır. Babalık davası ana veya çocuk tarafından açılabilir. TMK’nin 295. maddesinde ise tanıma düzenlenmiştir. Buna göre, tanıma, babanın nüfus memuruna veya mahkemeye yazılı başvurusu ya da resmî senette veya vasiyetnamesinde yapacağı beyanla olur.
Somut olayda dava, baba olduğunu iddia eden kişi tarafından açılan babalığın tespiti davasıdır. TMK’nin 301. maddesi uyarınca babalığın tespiti davası ancak anne veya çocuk tarafından açılabileceğinden, davacı babalık davası açamayacaksa da; babalığın tespiti talebi tanımanın tespiti istemini de içerdiğinden, davacı, çocuğun babası olduğunu ileri sürerek mahkemeye yazılı olarak başvurduğuna göre, bu başvurunun mahkemeye yapılmış “tanıma” başvurusu olarak değerlendirilip bu çerçevede hüküm kurulması gerekirken, bu yön nazara alınmadan hatalı nitelendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK’nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK’un 428. maddesi uyarınca
BOZULMASINA, taraflarca HUMK’un 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 04.02.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
Tanıma Dilekçesi
Tanıma dilekçesi örneği aşağıda yer almaktadır.
… AİLE MAHKEMESİ HAKİMLİĞİ’NE;
DAVACI :
TC KİMLİK NUMARASI :
ADRES :
VEKİLİ :
(Varsa tarafların kanuni temsilcilerinin)
DAVALI :
ADRESİ :
KONU :
AÇIKLAMALAR :
1-)
2-)
3-)
4-)
5-)
HUKUKİ NEDENLER : 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu S. K. m. 301, 302, 303, 304
HUKUKİ DELİLLER : Hastane Doğum kaydı, nüfus kayıtları, DNA Testi, fotoğraflar, tanık beyanları
SONUÇ VE İSTEM :
EKLER:
1-)
2-)
3-)
4-)
5-)
Davacı Vekili
Av.
Sıkça Sorulan Sorular
Evlilik Dışı Çocuk Nüfusa Kaydedilirken Hangi Belgeler İstenir?
Evlilik dışı çocuğun nüfusa kaydı sırasında istenecek belgeler anneye ait nüfus cüzdanı, çocuğun hastane doğum belgesi, noter senedi ile tanına çocuk için senedin aslıdır.
Evlilik Dışı Çocuğun Tanınma Şartları Nelerdir?
Evlilik dışı çocuk tanınacağı zaman şu şartlar aranır: Tanımayı yapanın bebeğin babası olması, tanımayı yapacak olanın tanımaya engel durumunun olmaması zorunludur. Bebeğin tanınması için iradenin hukuka uygun olarak gerçekleşmesi gerekir.
Evlilik Birliği Dışında Doğan Çocuğun Soy Bağı Nasıl Belirlenir?
Baba ile anne evli olduğunda çocuğun soy bağı babaya kayıtlı olur. Evlilik birliği dışında ise soy bağı; baba tarafından çocuğun tanınması ile ya da babalık davası açılarak kurulur. Baba çocuğu tanıyacağı zaman Nüfus Müdürlüğü’ne anne ile gidilir. Doğum belgesi, anne-baba nüfus cüzdanı ile bu işlemler yapılabilir. Bebek doğduktan sonra 30 gün içinde bu işlemlerin yapılması gerekir.
