Arabuluculuk bir anlaşmazlığın taraflarının bir arabulucu desteğiyle ihtilaflarını kendilerinin çözüme ulaştırmalarına yarayan bir sistemdir. Aile arabuluculuğu ise boşanmaya karar veren eşlerin arabulucu desteğiyle aralarında anlaşma sağlayarak konuları müzakere edip bir tutanağa geçirilmesidir. Bu tutanak icra edilebilir bir tutanaktır.
Boşanmada Arabuluculuk Nedir?
Boşanma sürecindeki eşler için arabuluculuk mekanizmasının getirilmesinin sebebi mahkemelerin yükünü azaltmak ve eşlerin beraber ortak karara varmalarını sağlamaktır. Anlaşmalı boşanma kapsamında çözülecek sorunları aile arabuluculuğu ile çözen bir sistemdir.
Boşanmada Arabuluculuk Zorunlu Mu?
Türk yargı sisteminde; iş hukuku, ticaret hukuku ve tüketici hukuku konularında arabulucuya başvurmak dava şartıdır ve zorunludur. Bu sebeple arabulucuya gidilmeden dava açıldığında dava şartı eksikliğinde dava reddedilir ve görülmez. Aile arabuluculuğu ise kanunen henüz düzenlenmemiştir. Bu sebeple boşanmada arabuluculuk faaliyeti zorunlu değildir. Fakat tarafların ihtiyari olarak arabulucuya başvurup anlaşmalı boşanma için destek almaları mümkündür.
Aile Arabuluculuğunun Kapsamı
Aile Hukukunda son yapılan değişiklerle aile arabuluculuğu mekanizması yargı sistemine dahil edildi. Yeni getirilen aile arabuluculuğunun kapsamı kanuna göre kişilerin özgürce tasarruf edebilecekleri konulardır. Bunlara örnek olarak,
- Maddi ve manevi tazminat,
- Mal rejimin tasfiyesi,
- Nişanın bozulmasıyla verilen hediyelerin iadesi,
- Bakıma muhtaç yaşlı veya aile üyeleri varsa bunlar ile ilgili düzenlemeler,
- Eşler arası iletişimin düzenlenmesi,
- Çocukların desteklenmesi,
- Çocuğun hangi eşte kalacağı,
- Çocuğun ebeveynlerle olan iletişimi,
- Çocuğun eğitimi,
- Kocanın soyadının kullanılması,
- Nafaka konularında arabuluculuk hizmeti verilmektedir.
- Boşanma ve çocukların velayeti hâkimin kararını gerektirmektedir bu sebeple tarafların kararı hâkimin iradesini bağlamamaktadır fakat bu konularda da arabuluculuk hizmeti sağlanabilmektedir.
Boşanma Sırasında Arabulucunun Faydaları Nelerdir?
Çoğu kişi boşanma davaları sürecindeki sıkıntıyı ve zorluğu yaşamamak adına halihazırda bitmiş bir evliliği devam ettirmektedir. Boşanma davalarının sıkıntılı, maliyetli olması sebebiyle boşanma kararı almış olan eşi boşanmayı ertelemeye itmektedir. Boşanma arabuluculuğu sayesinde çekişmeli olacak boşanma davası arabulucu dahilinde tarafların hak ve yükümlülükleri konusunda anlaşıp kendi rızaları ile oluşturulacak boşanma protokolü ile mahkemeye başvurabileceklerdir.
- Taraflar boşanmaktan emin değilse aile arabuluculuğu sayesinde sorunları hakkında konuşup birbirlerini dinleyecekler ve belki de boşanmaktan vazgeçecekler.
- Taraflar boşanma konusunda eminse,
- Temyiz süresi dahil belki de 3 yılı bulacak bir süreci 1-2 ay gibi bir süreye indirecek ve uzayan zamanın stresini yaşamak durumunda kalamayacaklar.
- Harcanacak yargılama giderleri boşanma arabuluculuğu sayesinde çok aza indirilecek.
- Taraflar kendileri müzakere edip karar verdiği zaman kaybedecekleri şeyler daha aza inmiş olacak.
- Taraflar boşanma arabuluculuğu sayesinde kendi istedikleri şeylerin kararını hâkime bırakmak yerine kendileri vermiş olacak.
- Boşanma süresi çok daha hızlı olacağından taraflar kendi hayatlarına bir an evvel dönebilecek ve eğer çocuklar varsa aile arabuluculuğu sayesinde bu süreçten etkilenmeleri en aza inecektir.
Boşanmalarda Arabuluculuk Sistemi
Mahkemeye başvuran eşleri Aile mahkemesi hâkimi ilk olarak arabulucuya yönlendirecek. Boşanmalarda arabuluculuk sisteminde arabulucu tarafları uzlaştırmaya çalışacak. Bu uzlaştırma yapılırken tarafların varsa çocuklarının menfaati ön sırada tutmalarına yardımcı olacak. Arabuluculuk ile uzlaşma sağlandıysa hâkimin onayına sunulacak. Aile arabuluculuğu mekanizması sayede mahkeme ortamında gerçekleştirilen aile sırlarının ortaya dökülmesi de son bulacak.
- Taraflardan ilk olarak aile arabuluculuğundan yararlanmak için ayrı ayrı başvuruda bulunurlar ve bu süreçten faydalanmak istediklerini belirtirler.
- Tarafların ilk anlaşması gereken konu boşanma sürecinin nasıl ve ne şekilde gerçekleştirileceğidir.
- Arabulucu her iki tarafın da katıldığı birer saatlik uzlaşma görüşmeleri gerçekleştirir. Taraflardan her birinin de kendini ifade etme özgürlüğü vardır.
- Genelde 3 ve 6 seans arası görüşmeler yapılır.
- Aile arabuluculuğu sürecinde taraflar isterse avukatlarıyla ya da danışanlarıyla görüşüp fikir alabilirler.
Eğer söz konusu boşanma aile içi şiddet sebebiyleyse arabuluculuğun kapsamı dahilinde olmayacak ve taraflar mahkemeye gidecek. Kamu yararını ilgilendiren konularda da aile arabuluculuğu sistemine başvurulamayacak. Aynı şekilde arabulucu taraflardan birinin hak kaybına uğradığını düşünüyorsa aile arabuluculuğu sürecini sonlandıracak ve hak kaybı yaşayan taraf için avukat talebinde bulunacak.
Tarafların istekleriyle örtüşen ve imzaladıkları bu tutanak son olarak hâkimin onayına sunulur. Hâkim ilk olarak eşlere boşanmak isteyip istemediklerini sorar. Sonrasında ise tutanağı inceler. Hâkim bu tutanağın tarafların özgür iradesi çerçevesinde olup olmadığına dikkat eder. Sonrasında hukukun emredici hükümlerine aykırılığı denetler. Son olarak tutanak hâkimin onayından geçtikten sonra geçerlilik kazanır.
Eğer taraflar arabuluculukta anlaşamadılarsa dava devam edecek ve kararı hâkim verecek.
Boşanmada Arabuluculuk Avukatı
Aile toplumun temelidir fakat anlaşamayan ya da boşanmak için sebepleri olan eşlerin boşanması da onların en büyük hakkıdır. Önemli olan bu süreçte çocuğa/ çocuklara zarar gelmemesi ve hak kaybına uğramamalarıdır. Yeni getirilen aile arabuluculuğu sistemi ile boşanmalar daha hızlı bir şekilde sonuca ulaşacak ve taraflar kendi iradelerini ortaya koyabilecektir. Aile arabulucusuyla olan süreci hak kaybını en aza indirmek adına boşanma avukatı desteği ile halledilebilir. Yeni kanuni düzenlemeleri bilen boşanma davalarına hâkim tecrübeli bir İstanbul boşanma avukatı süreci en hızlı ve en iyi şekilde tamamlayacaktır.